Eeltsje Boates Folkertsma: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
SamoaBot (oerlis | bydragen)
L Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q4121279
L red., nix aan de handa
Rigel 1:
[[Ofbyld:Folkertsma, Eeltsje Boates.jpg|thumb|''Eeltsje Boates Folkertsma'']]
'''Eeltsje Boates Folkertsma''' ([[13 novimber]] [[1893]], [[Ferwert]] – [[1 jannewaris]] [[1968]], [[Frjentsjer]]) wie in [[Fryslân|Frysk]] [[skriuwer]] en ûnderwizer.
 
== Jongfriezen ==
Eeltsje Boates Folkertsma kaam út in grifformeard fermidden, dêr’t [[Abraham Kuyper]] yn hege eare holden waard. Hy waard oplaat foar ûnderwizer oan de kweekskoalle yn [[Dokkum]] en waard ûnderwizer yn [[Drachten]] en op [[De Gaastmar]]. Al gau krige er niget oan it [[Frysk]]. Hy stiewaard doe foaral ûnderfral ynfloedbeynfloede fan [[Douwe Kalma]]. Doe’t Kalma de [[Jongfriezen]] yn [[1915]] oprjochte waard Folkertsma skriuwer. Dochs it die bliken dat de karakters fan Kalma en Folkertsma tige ferskilden. Kalma wie frijsinnich en Folkertsma string [[Kalvinisme|kalvinistysk]]. Yn [[1920]] gienen se dan ek útinoar. Folkertsma sei de skoalle op en libbe yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] as publisist. It wie gjin fetpot, mar Folkertsma der koe as frijfeint der fan bestean.
 
== Opfetting oer it Frysk==
Folkertsma wiewaard sterkbot beynfloede troch wat yn de [[Nederlânske literatuer]] de [[Tachtigers]] neamd wurdt. Dêrtroch is it wurk fan Folkertsma foar de hjoeddeiske lêzer net maklik te lêzen. Hy woe foaral it Frysk ferheffe ta in kultuertaal. Dat die er as [[romantyk|romantikus]], [[realisme (literatuer)|realisme]] en troch syn leauwe. Folkertsma syn oertsjûging wie, dat as it Frysk gjin literêre foarm hie, de taal ferdwine soe.
 
== Blêden==
Yn 1920 begûn er mei it ienmans tydskrift [[Tsjûgenis]]. Doe fûn er oansluting by it [[Kristlik Frysk Selskip]]. Hy hat meiwurke oan [[Yn ús eigen tael]] en waard yn [[1928]] redakteur fan [[De Stim fan Fryslân]]. Yn [[1945]] waard hy lid fan kommisje fan redaksje fan it [[Frysk Deiblêd]]. Yn [[1949]] waard hyer ek redakteur fan it literêreliterêr blêd [[De Tsjerne (tydskrift)|De Tsjerne]]. Dêrneist skreau er yn mear blêden. Folkertsma syn wurk is dêrtroch tige ferspraat rekke.
 
Folkertsma krige út it fermidden fan it KFS ek wer nije maten. [[Fedde Schurer]], [[Ulbe van Houten]] en [[Inne de Jong]] fielden harren ynspirearre troch it wurk fan Folkertsma.
 
==De Fryske beweging.==
Yn [[1924]] waard Folkertsma de lieder fan it [[Kristlik Frysk Selskip]]. Sa spile er ek mei yn de hiele [[Fryske beweging]]. By alles wat der tusken de beide Wrâldkrigen yn dat ferbân oprjochte is hat Folkertsma mei oan ‘e widze stien.
 
Yn [[1940]] die it al gaurillegau bliken dat de Dútsers, wêrûnder [[Eastfriezen]], belangstelling hienen foar de Fryske beweging. Om nazifikaasje fan de beweging tsjin te gean, waard [[31 july]] 1940 in trijemanskip yn ‘t libben roppen fan Ds. [[Jacob Jetses Kalma]] foar it [[Selskip foar Fryske Taal en Skriftekennisse]], Folkertsma foar it Kristlik Frysk Selskip en [[R.P. Sybesma|Rintsje Pieters Sybesma]] út de mear nasjonaal-sosjalistyske streaming. Dizze myldeDy foarm fan kollaboraasje waard opset as beskerming tsjin slimmere nasjonaal-sosjalistyske ynfloed.
 
Yn jannewarisJannewaris [[1941]] krigen Kalma en Folkertsma lykwols spul mei Sybesma, en besletten as twamanskip fierder te gien. Hja koenen sa lykwols de waaksende ynfloed fan de Dútsers net tsjinhâldekeare. Yn 1942 krigen de Fryske net-Dútskgesinde blêden gjin papier en oare fasiliteiten mear. It twamanskip is doe noch in jier fierder gien mei init paadútlizzen útfan tein lizzenpaad foar de tiid fan nei de oarloch. Ein [[1943]] waard het twamanskip troch de beidenbeide opheft.
 
===Striidboun Fryslân frij===
Folkertsma wie yn [[1948]] mei [[Albertus Martein Sustring]] de oprjochter fan it [[Striidboun Fryslân Frij]]. It bûn soe tritich jier bestean bliuwe.
 
==Bibeloersetting==
Rigel 35:
 
De lêste jierren fan Folkertsma hawwe net lokkich west. Syn geast waard dizich. Hy waard oerbrocht nei it psychiatrysk sikehûs yn Frjentsjer, dêr’t er yn [[1968]] ek ferstoarn is.
 
== Wurk ==
* ''Selsbistjûr for Fryslân'' (1930)
Line 43 ⟶ 44:
* ''Wite en reade roazen'' (samling Fryske folksferhalen, 1967)
* ''Hûs op wyn en brânwacht'' (samling essays, 1983)
 
 
 
{{DEFAULTSORT:Folkertsma, Eeltsje Boates}}