Klaudius Goatikus: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L stikje red
Rigel 4:
 
==Libben==
Klaudius syn komôf is ûndúdlik. Nei gedachten wiewaard er berne yn Syrmia (Sirmium; yn Neder-[[Pannoanje]]). Klaudius tsjinne as [[tribuuntribún]] ûnder [[Desius]] en [[Falerianus I]], en waard troch de lêste beneamd as oerbefelhawwer yn Illyricum. Hy koe keizer wurde doe't hy tegearre mei [[Aurelianus]] yn septimber 268 in koup belei tsjin keizer [[Gallienus]].
 
It keizerskip fan Klaudius bestie foar in grut part út oarlochfiere. It begûn allegearre mei in opstân fan it leger yn ''Mediolanum'' ([[Milaan]]) dy't hy allinnich delslaan koe troch de soldaten jild ta te sizzen fan 20 aurei de man.
 
Wylst de Romeinen yn Mediolanum mei-inoar fochten, wienen yn it noarden de [[Allemannen]], in Germaansk folk, oer de [[Brennerpas]] it ryk ynfallen. Yn de lette hjerst fan [[268]] fûnwie der in fjildslach plak by it [[slach oan it Gardamar|Gardamar]]. It leger fan Klaudius brocht de Allemannen sa'n ferpletterjende nederlaach ta dat amper de helte fan de tsjinstanner it slachfjild libben ferlitte koe. Fuort dêrnei moast Klaudius weromkeare nei Rome om't swierrichheden yn [[Galje]] syn oandachtomtinken fregen.
 
Klaudius stjoerde syn maat Aurelianus mei troepen nei it suden fan Galje en dizzedy slagge derynit om de gebietenkontreien eastlik fan de [[Rhône]] wer byoan it Romeinske Ryk ta te foegjen. Mei ûnderhandelings koe Klaudius itselde berikke yn [[Spanje]]. It ferfal fan it ryk koe hjiermeisawaande tydlik ta stean brochtopkeard wurde.
 
UnderwilensWilens soargen de [[Goaten]] foar grutte problemen op de [[Balkan (skiereilân)|Balkan]]. Klaudius sette der hinne mei syn troepen en helle flakby Marsianopolis in skitterjende oerwinning. Dat besoarge him de namme "Goatikus". Dêrmei wienen de problemen lykwols net oplost. Nije ynfallen fan de Goaten moasten tsjinhâlden wurden en fierders wie der in soad ûnrêst yn it easten, dêr't Keningin [[Senobia]] fan [[Palmyra]] yn [[269]] de Romeinske gebieten ynfallen wie. Har troepen hiene de seehaven fan Egypte, [[Aleksandrje]], oermastere en dêrmei wie de foar Rome sa wichtige [[nôt]]-oanfier ôfsnien. Dêrnei stjoerde sy har legers nei it noarden ta en oermastere grutte stikken Romeinsk grûngebiet yn [[Asia Minor]] (Turkije). Klaudius, dy't op 'e Balkan genôch te stellen hie mei de Goaten, koe in oarloch yn it easten net tastean. Hy wie twongen om mei har frede te sluten.
 
Hy krige mei noch mear oarloggen te krijen; der kamen ek ynfallen yn [[Brittanje]], [[Raetia]] en yn [[Pannoanje]]. Om al dizze problemen oan te kinnen, liet Klaudius de striid tsjin de Goaten oer oan Aurelianus en sels gong er nei Sirmium. De pest, dy't de Goaten grutte ferliezen tabrocht hie, briek dêr út yn syn eigen leger. Klaudius rekke sels besmet en ferstoar yn jannewaris fan [[270]]. Alhoewol't hy mar twa jier keizer west hie, waard syn dea tige betreure troch de Romeinske [[senaat (Rome)|senaat]] en it leger. Dêrom waard er fuortendaliks godlik ferklearre.