Tomas fan Kempen: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
L red + oanf |
|||
Rigel 1:
[[
'''Tomas fan Kempen''' (of: '''Thomas à Kempis'''), minder bekend ûnder syn eigentlike efternamme '''Tomas Hemerken''' ([[Kempen (Dútslân)|Kempen]] ([[Dútslân]]), ±[[1380]] – [[Swol]], [[25 july]] [[1471]]), wie in [[Nederlân]]sk [[augustinen|augustynsk]] [[kanunnik]], [[preester]], kopiïst, [[skriuwer]] en [[mystikus]] út 'e [[Midsieuwen]]. Hy wie de auteur fan ''[[De Imitatitione Christi]]'', wat ien fan 'e meast ferneamde [[kristendom|kristlike]] boeken is oer [[spiritualiteit]]. Tomas fan Kempen wie lid fan de spirituële beweging fan 'e [[Moderne Devoasje]], en in folgeling fan [[Geert Groote]] en [[Floris Radewijnsz.]], de stifters fan 'e [[Bruorren fan it Miene Libben]].
[[Image:Zwolle Begraafplaats Bergklooster Monument Thomas a Kempis.jpg|thumb|Monumint foar Tomas fan Kempen by de yngong fan it [[tsjerkhôf]] Berchkleaster yn Swol.]]▼
==Libben==
Tomas waard berne yn in ienfâldige húshâlding yn it [[Nederryn|Nederrynske]] [[Kempen (Dútslân)|Kempen]],
[[Image:Thomas
Yn [[1392]] folge er syn broer Jan nei [[Dimter]] ta, yn it [[Oerstift]] fan it [[bisdom]] [[Utert (bisdom)|Utert]], om dêr nei in heech oanskreaune [[Latyn]]ske skoalle te gean dy't troch [[mûnts]]en laat waard. Dêre kaam er yn 'e kunde mei de [[Bruorren fan it Miene Libben]], dat folgelingen wiene fan 'e spirituële [[Moderne Devoasje]]-beweging fan [[Geert Groote]]. Tomas bleau oant [[1399]] op 'e skoalle yn Dimter.
Nei't er de skoalle ferlitten hie, ferfear Tomas nei [[Swol]] om dêr syn broer Jan wer op te sykjen, dy't dêr ûnderwilens [[prior]] fan it [[kleaster]] de Sint-Agnitenberch wurden wie. Dat wie in mienskip fan 'e [[Reguliere Kanunniken]] fan 'e [[Gemeente fan Windesheim]], dy't stifte wie troch de folgelingen fan Groote, dat se libje koene op in mear monastyske wize. Tomas sels trede dêr yn [[1406]] yn as [[kanunnik]], al waard er pas ta [[preester]] wijd [[1413]]. Hy ûntjoech him yn 'e Sint-Agnitenberch ta in warber kopiïst en [[skriuwer]], en [[1429]] waard er ta ûnderprior beneamd.
It kleaster rekke in hoartsje yn ûnstjoer doe't de [[paus]] in nije [[biskop-elekt]] fan Utert, [[Rudolf fan Diepholt]], ôfwiisde, mar fierders wie Tomas syn libben dêr freedsum en stil, wylst er syn tiid trochbrocht mei devoasje-oefenings, skriuwen en kopiëarjen. Sa skreau er de folsleine [[Bibel]] mar leafst fjouwer kear oer; ien fan dy kopyen, besteande út fiif dielen, wurdt noch altiten bewarre yn it Dútske [[Darmstadt]]. Tomas stoar yn [[1471]] te Swol.
▲[[Image:Zwolle Begraafplaats Bergklooster Monument Thomas a Kempis.jpg|thumb|right|200px|Monumint foar Tomas fan Kempen by de yngong fan it [[tsjerkhôf]] Berchkleaster yn [[Swol]].]]
Tomas fan Kempen hearde ta de [[mystikus|mystisy]] dy't yn dy tiid rûnom foarkamen yn it streamgebiet fan 'e [[Ryn]], fan [[Switserlân]] ôf oan 'e Nederlannen ta. Hy wie tige ûnderlein yn 'e Bibel, en syn wurken tille dan ek op fan 'e bibelsitaten, fral út it [[Nije Testamint]]. Hy skreau foar it meastepart yn it [[Latyn]] en syn wurk wurdt yn 'e regel karakterisearre troch de sterke [[spiritualiteit]] dy't derút sprekt. It oeuvre fan Tomas fan Kempen omfiemet [[hilligelibben]]s, meditaasjes, brieven en preken.
[[Image:Thomas a Kempis Schrijn.JPG|thumb|left|180px|De [[skryn]] mei it biente fan Tomas fan Kempen.]]
Wat de hilligelibbens oangiet, moatte de ''Vita Lidewigis'' (oer it libben fan 'e hillige [[Lidwina fan Skiedaam]]), de ''Vita Gerardi Magni'' (oer [[Geert Groote]]) en [[biografy]]en fan [[Floris Radewijnsz.]] en njoggen oare Bruorren fan it Miene Libben neamd wurde. Ek syn rige preken foar de mienskip fan 'e Sint-Agnitenberch wurde as tige wichtich beskôge. Mar syn meast ferneamde wurk is ''[[De Imitatione Christi]]'', dat yn [[1929]] troch [[Adzer H. de Vries]] yn it [[Frysk]] oerset is as ''[[It Neifolgjen fen Christus]]''. Dat is in bondel fan fjouwer traktaten, wêrfan't it âldste manuskript út [[1424]] datearret. It waard yn [[1471]]-[[1472]] te [[Augsburch]] printe en foel der goed yn; it wie nei de Bibel it meast fersprate boek fan 'e [[Lette Midsieuwen]]. Fan in ferlykber soarte en trochstrings yn deselde geast binne Tomas fan Kempen syn wiidweidige [[meditaasje]]s oer it libben en de seinings fan [[Jezus Kristus]], en oer de [[Weropstanning]].
▲==Skryn==
▲[[Image:Thomas a Kempis Schrijn.JPG|thumb|[[Skryn]] mei de bonken fan Tomas fan Kempen]]
▲De bonken fan Tomas leinen oant [[2005]] yn in [[skryn]] yn de Sint-Michaëlstsjerke yn [[Swol]]. Omdat deze tsjerke lykwols yn novimber fan dat jier sletten waard, binne sy mei Pinkster 2006 foarfêst oerrocht nei de basilyk fan Us Leaffrou Tenhimelopnimming yn it sintrum fan de stêd.
==Keppeling om utens==
* {{nl}}[http://www.homepages.hetnet.nl/~marteau7/navolging-1/ Tekst fan
* {{nl}}[http://www.heiligeteksten.nl/De%20Navolging%20van%20Christus%20web.htm Alle fjouwer boeken
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Thomas_à_Kempis ''Notes'' en ''References'', op dizze side].
{{commonscat|Thomas a Kempis}}
}}
<!-- kategoryen net sortearje op "Kempen, Tomas fan", want Kempen wie net syn efternamme, mar de oantsjutting fan syn berteplak; syn efternamme wie Hemerken -->
[[Kategory:Roomsk-katolyk kanunnik]]
[[Kategory:Roomsk-katolyk preester]]
[[Kategory:Nederlânsk skriuwer]]
▲[[Kategory:Kanunnik]]
| |||