COPD: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Xqbot (oerlis | bydragen)
L Robot: en:Chronic obstructive pulmonary disease is een goed artikel; tekstwiziging
Rigel 1:
{{stobbe}}
{{Disclaimer medyske side}}
[[FileOfbyld:Copd versus healthy lung.jpg|thumb|250px|It ferskil tusken sûn longweefsel (boppe) en siik, emfysemateusk longweefsel]]
'''COPD''' is in ôfkoarting fan de Ingelske term ''"Chronic Obstructive Pulmonary Disease"'', dat betsjut [[groanysk]] obstruktive [[longsykte]] (dat der is in oanhâldende obstruksje yn de longen). COPD is in sammelnamme foar de longoandwanings [[brongitis|groanyske brongitis]] en [[longemfyseem]]. Yn it ferline foelen dy krupsjes yn Nederlân, mei dêrby [[astma]], ûnder de sammelnamme CARA, mar dy term wurdt net offisjeel mear brûkt.
 
Rigel 17:
De fierwei wichtichste risikofaktor foar it krijen fan COPD is it smoken fan [[tabak]]. Yn sa'n 80% fan de gefallen wurdt COPD feroarsake troch smoken. Hoe't dat proses krekt ferrint is net folslein bekend. Uteinlik krijt 10-20% fan de smokers COPD. Wa't COPD krije sil is net te foarsizzen. Famyljêre faktoaren spylje in rol en hoefolste mear en langer at immen smookt, hoe grutter de kâns op COPD. De measte COPD-patiënten binne âlder as 40 jier.
 
Neist smoken binne der noch oare oarsaken fan COPD. By sa'n 15% fan de minsken mei COPD spilet bleatstelling oan lytse stofpartsjes by it wurk in rol (ûnder oaren meismoken, fynstof en stof dêr't mynwurkers oan bleatstean). Yn 2% fan de gefallen is in by de berte meikrigen enzymgebrek de oarsaak fan COPD. Der wurdt rûsd dat yn Nederlân tusken de 5.000 en 10.000 minsken dy erflike foarm fan longemfyseem ([[alfa-1-antitrypsine-defisjinsje]]) hawwe.<ref>{{de}}Biedermann A, Köhnlein T [http://www.deutschesaerzteblatt.de/v4/archiv/artikel.asp?src=heft&id=51957 Alpha-1-Antitrypsin-Mangel – eine versteckte Ursache der COPD: Überblick über Pathogenese, Diagnostik, Klinik und Therapie] Deutsches Aerzteblatt, 2006, 103 (26)</ref>
 
== Behanneling ==
Rigel 34:
 
{{Link FA|pl}}
{{Link GA|en}}