|
[[File:Queen Charlotte Islands Map.png|right|thumb|200px|De KeninginneHaida SjarlotteGwaii Eilannen.]]
De '''KeninginneHaida Sjarlotte-eilannenGwaii''' ([[IngelskFrysk]]: ''QueenKeninginne Charlotte IslandsSjarlotte-eilannen''; [[FrânskHaida (taal)|Haida]]: ''ÎlesX̱aayda desGwaay''; Reine[[Ingelsk]]: ''Queen Charlotte Islands''; [[Haida (taal)|HaidaFrânsk]]: ''X̱aaydaÎles Gwaaydes Reine Charlotte'') binne in [[arsjipel]] yn 'e [[Stille Oseaan]], dy't in eintsje út 'e westkust fan [[Kanada]] leit en ta de [[Kanadeeske provinsjes en territoaria|provinsje]] [[Britsk-Kolumbia]] heart. Sûnt [[2010]] is de lânseigen namme fan 'e [[Haida (folk)|Haida]]-[[Yndianen]], stavere as '''''Haida Gwaii''''' (dat "Eilannen fan 'e Haida" betsjut), de offisjele namme fan 'e eilannen. Op 'e arsjipel hearsket in [[seeklimaat]] dat tige liket op it [[klimaat]] oan 'e westkust fan [[Skotlân]].
==Geografy==
De KeninginneHaida SjarlotteGwaii-eilannen omfetsje twa haadeilannen, it noardlike [[Graham (eilân)|Graham]] en it súdlike [[Moresby (eilân)|Moresby]], en dêrnjonken likernôch 150 lytsere eilantsjes, dy't mei-inoar in lânoerflak fan 10.180 km² hawwe. De arsjipel wurdt oan 'e eastkant skaat fan it fêstelân fan Britsk-Kolumbia troch de [[Hekatestrjitte]], en oan 'e súdkant fan [[Vancouvereilân]] troch de [[See-ingte fan Keninginne Sjarlotte]]. Yn it noarden skiedt de omstriden [[Dixonyngong]] de eilannen fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Alaska]].
De Keninginne Sjarlotte-eilannen binne ferneamd nei [[Sjarlotte fan Meklenboarch-Strelitz]], de frou fan 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] kening [[George III fan Grut-Brittanje|George III]]. Guon fan 'e eilannen hawwe tsjintwurdich in beskerme status as it [[Nasjonaal Parkreservaat Gwaii Haanas]] en it [[Provinsjaal Park Naikoon]]. Der libbet in oerfloed oan [[fauna]] op 'e eilannen, wêrûnder de Keninginne-Sjarlotte-eilânske swarte bear (''Ursus americanus carlottae''), de grutste [[ûndersoarte]] fan 'e [[Amerikaanske swarte bear]], en de Keninginne-Sjarlotte-eilânske harmeling (''Mustela erminea haidarum''), in ûndersoarte fan 'e [[harmeling]]. It [[swartsturthart]] en de [[waskbear]] binne [[eksoat]]en dy't tsjintwurdich ek rûnom op 'e arsjipel foarkomme.
==Demografy en skiednis==
Neffens gegevens út [[2008]] hiene de KeninginneHaida SjarlotteGwaii-eilannen doe krapoan 4.800 ynwenners, wat in befolkingstichtens opsmiet fan 0,5 minsken de km². Likernôch 70% fan 'e befolking bestiet út 'e lânseigen [[Haida (folk)|Haida]], dy't de eilannen ek al bewennen foar de komst fan 'e earste [[Jeropeänen]]. Dat wiene de leden fan 'e ekspedysje fan 'e [[Spanje|Spaanske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Juan José Pérez Hernández|Juan Pérez]], yn [[1774]]. De earste [[Grut-Brittanje|Brit]] dy't op 'e eilannen foet oan lân sette, wie [[James Cook]], yn [[1778]]. De Haida lieten doedestiden net mei har spotte, en yn [[1794]] kaapten se twa Jeropeeske skippen, de ''Ino'' en de ''Resolution'', dy't se neitiid ta sinken brochten. Harren befolking op 'e eilannen waard doedestiden rûze op sa'n 10.000, mar yn 'e [[njoggentjinde ieu]] waarden se slim troffen troch ferskate grutte [[epidemy]]en fan 'e [[pokken]] en oare útlânske sykten, dêr't se gjin [[ymmúnsysteem|ymmuniteit]] tsjin hiene, sadat se slim yn oantal belunen.
De KeninginneHaida SjarlotteGwaii-eilannen wiene yn 'e [[njoggentjinde ieu]] wichtich foar de lukrative hannel yn [[see-otter]]pelzen, en behalven de Spanjerts en de Britten makken ek de Amerikanen oanspraak op 'e arsjipel. Alle Spaanske bemuoienissen stoppen doe't [[Meksiko]] yn [[1821]] ûnôfhinklik waard. By in ferdrach út [[1846]] joegen de Amerikanen harren oanspraken op. Nei't der troch de [[Goudkoarts fan Moresby]], yn [[1851]], in grutte befolkingsgroei plakfûn hie, foarmen de Keninginne Sjarlotte-eilannen fanôf [[1853]] in aparte Britske koloanje, mar yn [[1863]] gie dy op yn it gruttere [[Britsk-Kolumbia]].
{{boarnen|boarnefernijing=
|
