Frankfurt am Main: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Taketa (oerlis | bydragen)
No edit summary
Bytsje útwreide, ynhâldlik fluch-gau neisjoen
Rigel 1:
{{Universele ynfoboks stêd
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="1" style="float:right; empty-cells:show; margin-right:0em; margin-left:1em; margin-bottom:0.5em; background:#e3e3e3; font-size:90%"
| namme = Frankfurt am Main
! colspan="2" bgcolor="cef2e0" | <font size="+1"> Frankfurt
| ôfbylding = Frankfurt Am Main-Stadtpanorama von der Deutschherrnbruecke am fruehen Abend-20131203.jpg
|-bgcolor="#FFFFFF"
| ôfbyldingsbreedte = 270px
| colspan="2" align="center" bgcolor="#FFFFFF" |[[Ofbyld:Skyline Frankfurt am Main.jpg|280px]]
| ôfbyldingstekst =
|-
| ynwennertal = 687.775 <small>(2012)</small>
! colspan="2" bgcolor="cef2e0" | Lokaasje yn [[Dútslân]]
| oerflak = 248,31 km&sup2;
|-
| befolkingstichtens = 2.770 km&sup2;
! colspan="2" align="center" bgcolor="#FFFFFF" | [[Ofbyld:Karte frankfurt am main in deutschland.png|200px]]
| stêdekloft =
|-
| hichte = 112 m. boppe seenivo
! colspan="2" align="center" bgcolor="#FFFFFF" | <small> Tiid sône :<br /> [[UTC]]+1/Simmer UTC +2</small>
| lân = {{Flagge DE}} [[Dútslân]]
|-
| bestjoerlike ienheid 1 = Dielsteat
|- bgcolor="cef2e0"
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Hessen]]
!colspan="2" bgcolor="cef2e0" | Basis ynformaasje
| bestjoerlike ienheid 2 =
|-bgcolor="#FFFFFF"
| namme bestjoerlike ienheid 2=
|'''Tal ynwenners''' || 670,095''<small>Stêd</small>''
| boargemaster = Peter Feldmann (SPD)
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Administrative yndieling'''stêdsyndieling || = 16 distrikten (Ortsbezirke)
| || 5,800,000''<small>Stêdekloft</small>''
| stifting =
|-bgcolor="#FFFFFF"
| postkoade = 60306–60599, 65929–65936
|'''Tal ynwenners km²''' || 2,689&nbsp; km² ''<small>Stêd</small>''
| tiidsône = [[UTC]] +1
|-bgcolor="#FFFFFF"
| simmertiid = [[UTC]] +2
!colspan="2" bgcolor="cef2e0" | Regear
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|50_07_0_N_8_41_0_E_type:city_zoom:12_region:DE|50° 07' NB, 8° 41' EL</small>}}
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Webside''' webside || = [http://www.frankfurt.de/ www.frankfurt.de]
|'''Lân''' || [[Dútslân]] [[Ofbyld: Flag of Germany.svg|25px]]
|}}
|-bgcolor="#FFFFFF"
'''Frankfurt''' (offisjeel [[Dútsk]]: '''Frankfurt am Main''') is in stêd yn de provinsje [[Hessen]], ([[Dútslân]]) en ek it haadplak fan de gemeente [[Frankfurt (gemeente)|Frankfurt]]. It is de grutste stêd fan Hessen mei sa'n 670688.000 ynwenners (31 maartdesimber 20082012). Frankfurt is in studintestêd, mei de [[Johann-Wolfgang Goethe Universiteit]]. Meiïnoar hawwe de hegeskoallen en universiteit mear as 36.000 studinten.
|'''Dielsteat''' || [[Hessen]]
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Administrative yndieling''' || 16 distrikten (Ortsbezirke)
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Boargemaster''' || [[Petra Roth]] <small> sûnt 1995 </small>
|-bgcolor="#FFFFFF"
|'''Webside''' || [http://www.frankfurt.de/ www.frankfurt.de]
|}
 
'''Frankfurt''' (offisjeel [[Dútsk]]: '''Frankfurt am Main''') is in stêd yn de provinsje [[Hessen]], ([[Dútslân]]) en ek it haadplak fan de gemeente [[Frankfurt (gemeente)|Frankfurt]]. It is de grutste stêd fan Hessen mei sa'n 670.000 ynwenners (31 maart 2008). Frankfurt is in studintestêd, mei de [[Johann-Wolfgang Goethe Universiteit]]. Meiïnoar hawwe de hegeskoallen en universiteit mear as 36.000 studinten.
 
== Skiednis ==
[[Ofbyld:Zeitgenössige_Lithografie_der_Nationalversammlung_in_der_Paulskirche.jpg|thumb|left|Nasjonale Gearkomste 1848/49.]]
It histoaryske sintrum fan de stêd wie it ''Dominsel'', in eilân tusken twa tûken fan de ''Main'' rivier, dat al sûnt de [[Neolitykum|neolityske]] tiid bewenne is. Neidat it plak al brûkt waard troch de [[Kelten]], [[Romeinske Ryk|Romeinen]] en [[Allemannen]], waard it om 600 hinne een keningshôf fan de [[Franken|frankyske]] [[Merovingen]]. Mei it keningshôf waard Frankfurt (as ''Francofurd'', Frankefoarde of foarde fan 'e Franken) it earst neamd yn in oarkonde fan keizer [[Karel de Grutte]] yn [[794]]. Roomsk keizer [[Lodewyk de Dútser]] keas Frankfurt as plak foar syn residinsje. Yn [[1220]] krige de stêd de rang fan ''Frije Ryksstêd'' en fan [[1356]] ôf mochten der mei de [[Gouden Bul]] [[karfoarst]]en keazen wurden. Fan [[1562]] ôf hat de stêd ek kroaningsstêd fan Dútse keizers west. Fan [[1816]] oant [[1866]] hat Frankfurt de sit fan de [[Bûnsdei]] west. Yn de [[Paulskirche]] kaam yn [[1848]] it earste Dútske parlemint gear. Yn [[1866]] kaam Frankfurt ûnder [[Prusen|Prussysk]] bewâld.
 
Yn de tiid fan it nasjonaalsosjalisme waarden 11.134 Joaden út Frankfurt deportearre en fermoarde. Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] ûndergong Frankfurt heftige bombardeminten. Sa'n 70 persint fan de gebouwen yn de stêd gongen ferlern. It midsieuske stedsbyld fan Frankfurt kaam by it wer opbouwen nei de oarloch net mear werom. Nei de Twadde Wrâldkriich moast der in nije haadstêd foar de [[West-Dútslân|Bûnsrepublyk Dútslân]] komme. De stêden Frankfurt en Bonn kamen yn 'e beneaming. Op 10 maaie 1949 stimme in mearderheid fan de Bûnsdei foar [[Bonn]] as haadstêd fan West-Dútslân. Nei de Twadde Wrâldkriich ûntwikkele de stêd him ta it finansjele sintrum fan Dútslân, sûnt 1998 is de [[Europeeske Sintrale Bank]] fêstige yn Frankfurt.
Fan [[1816]] oant [[1866]] hat Frankfurt de sit fan de [[Bûnsdei]] west. Yn de [[Paulskirche]] kaam yn [[1848]] it earste Dútske parlemint gear. Yn [[1866]] kaam Frankfurt ûnder [[Prusen|Prussysk]] bewâld. Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] ûndergong Frankfurt ferheftige bombardeminten. Nei de kriich waard de stêd, om har skiednis en gaadlike lokaasje, útstelt as haadstêd fan de [[West-Dútslân|Bûnsrepublyk Dútslân]], mar der is foar [[Bonn]] keazen. Frankfurt is fan [[1945]] ôf de ekonomyske haadstêd fan it Dútslân.
 
== Hannel en yndustryEkonomy ==
[[Ofbyld:European_Central_Bank_-_building_under_construction_-_Frankfurt_-_Germany_-_14.jpg|thumb|Nijbou fan de [[Europeeske Sintrale Bank]] yn juny 2014.]]
Frankfurt is ferneamd om syn status as finansjele sintrum fan [[Dútslân]] en Europa. De stêd makket diel út fan de ekonomysk brûzjende ''Rhein-Main'' regio en in protte Europeeske bedriuwen binne der fertsjintwurdige.
 
Frankfurt is tige ferneamd as fêstigingsstêd fan in protte banken. De haadkertieren fan de trije grutste banken fan Dútslân binne fêstige yn it sintrum fan'e stêd Frankfurt. De ''Deutsche Bank'' stiet oan de Mainzer Landstraße. In pear strjitten fierder is der de Commerzbank toer, de grutste toer fan Frankfurt mei in hichte fan mear as 300 meter. Foar somlike minsken sil it nuver oankomme dat it [[haadkertier]] fan 'e Dresdner Bank yn Frankfurt fêstige is, omdat de namme nei de stêd [[Dresden]] ferwiist. It is no ûnderdiel fan de Allianz Bank yn München. Frankfurt is ek de stêd fan de grutste Dútske Direct Bank, ING. Ferskate wichtige net publike banken binne ek fêstige yn Frankfurt, lykas Bankhaus Metzler en Aufhäuser, Delbrück Bethmann Maffei en BHF-Bank. By de grutste net-publike banken binne de DZ bank, de Deka, de Frankfurter Sparkasse, en Landesbank Hessen-Thüringen (HELABA). Fierders binne der noch 300 lytsere banken yn de [[stêd]]. Mei de beurs fan Frankfurt, de [[XETRA]], dy't by de Deutsche Börse heart, hat Frankfurt de twadgrutste beurs yn Jeropa, en hja nimt in soad hannel yn Dútslân foar har noed.
Frankfurt is it finansjele sintrum fan [[Dútslân]], dêrom is de stêd wrâldferneamd. De stêd wurdt beskôge as de haadstêd fan'e dynamyske ''Rijn-Mainz'' regio, dy regio is in top-lokaasje foar [[Jeropa|Jeropeeske]] bedriuwen. It sintrale plak, mei in poerbêste ynfrastruktuer lykas it grutste [[fleanfjild]] fan it Jeropeeske kontinent, meidat ynternasjonale bedriuwen út ferskate sektoaren is it ekonomysk in sterke stêd yn Jeropa.
 
Frankfurt is ek in wichtige lokaasje foar it ynternet yn [[Dútslân]]. Frankfurt hat it grutste ''ynternet wiksel plakwikselplak'', DE-CIX, dêr't domeinnammen fêstlein wurde foar it top-nivo-domein .de. Frankfurt hat de heechste tichtens fan abbekaten yn Dútslân, ien op njoggenennjoggentich.
=== Finansjeel ===
 
== Ferkear ==
Frankfurt is boppe alles in ferneamde lokaasje wat sinteraasje oanbelanget. Haadkertieren fan'e trije grutste banken fan Dútslân binne fêstige yn it sintrum fan'e stêd Frankfurt. De ''Deutsche Bank'' stiet oan de Mainzer Landstraße. In pear strjitten fierder is der de Commerzbank toer, de grutste toer yn Frankfurt mei in hichte fan mear as 300 meter.
De [[Lofthaven Frankfurt am Main]] is de treddgrutste lofthaven foar persoaneferfier yn Europa. Lykwols leit de Lofthaven Frankfurt-Hahn net direkt yn 't stedsgebiet, mar sa'n 120 kilometer westlik dêrfan. De Lofthaven Frankfurt-Egelsbach leit ek net direkt yn Frankfurt, mar 17 kilometer súdlik fan de stêd.
 
By it "Frankfurter Kreuz" kruse de A3 en de A5. It is ien fan de drokste knooppunten fan Dútslân en Europa dêr't elke dei gemiddeld 335.000 auto's delkomme. Mei sa'n 350.000 reizgers per dei is it "Frankfurter Hauptbahnhof" (sintraal stasjon) yn de top fjouwer fan grutste treinstasjons fan Dútslân. Mei 13 spoarferbiningen is it ien fan de belangrykste knooppunten foar it treinferkear yn Dútslân.
Nuver is it [[haadkertier]] fan'e Dresdner Bank yn Frankfurt, omdat de namme nei de stêd [[Dresden]] ferwiist. It is no in part fan'e Allianz Bank yn Munchen. Frankfurt is ek de stêd fan de grutste Dútske bank Direct Bank, ING. Ferskate wichtige net publike banken binne ek fêstige yn Frankfurt, lykas Bankhaus Metzler en Aufhäuser, Delbrück Bethmann Maffei en BHF-Bank.
 
== Boukeunst ==
By de grutste net-publike banken binne de DZ bank, de Deka, de Frankfurter Sparkasse, en Landesbank Hessen-Thüringen (HELABA). Fierders binne der noch 300 lytsere banken yn de [[stêd]].
 
=== Beurs ===
 
Mei de beurs fan Frankfurt, de [[XETRA]], dy't by de Deutsche Börse heart, hat Frankfurt de twadgrutste beurs yn Jeropa, en hja nimt in soad hannel yn Dútslân foar har noed.
 
=== Elektroanyske kommunikaasje ===
 
Frankfurt is ek in wichtige lokaasje foar it ynternet yn [[Dútslân]]. Frankfurt hat it grutste ''ynternet wiksel plak'', DE-CIX, dêr't domeinnammen fêstlein wurde foar it top-nivo-domein .de.
 
=== Abbekaten ===
Frankfurt hat de heechste tichtens fan abbekaten yn Dútslân, ien op njoggenennjoggentich.
 
== Nijsgjirrige boukeunst ==
[[Ofbyld:Frankfurter Dom Eiserner Steg.jpg|thumb|Sint Bartolomeus Katedraal]]
[[Ofbyld:Römer, Frankfurt.jpg|thumb|Römer]]
[[Ofbyld:Alteoperffm.jpg|thumb|Alde opera]]
[[Ofbyld:Skyline Frankfurt am Main.jpg|200px|thumb|Wolkekliuwers yn Frankfurt nachts]]
=== Sint Bartolomeus Katedraal ===
De Sint Bartolomeus Katedraal (Dom Sankt Bartholomäus) is in Goatysk gebou, dat yn 'e 14e en 15e ieu boud wurden is, mar de fundearring is gâns âlder. It is de grutste tsjerke fan Frankfurt. Fan [[1356]] ôf waarden keningen fan it [[Hillige Roomske Ryk]] keazen yn dizze tsjerke, en fan 1562 oant 1792, waarden der keizers kroand.
Line 94 ⟶ 75:
 
== Sport ==
Frankfurt hat ferskate sportklubs, lykas:
 
Frankfurt hat ferskate sportklubs, lykas
 
* [[Eintracht Frankfurt]], fuotbal
* FSV Frankfurt, fuotbal
* [http://www.frankfurt-lions.de/sites/home/index.htm Frankfurt Lions], iis hokkyiishokky
* [http://www.deutsche-bank-skyliners.de/index_de.html Deutsche Bank Skyliners, — Basketball]basketbal
* Frankfurt Galaxy, Amerikaansk fuotbal
 
Line 106 ⟶ 85:
 
== Keppeling om utens ==
{{commCommonsLyts|Frankfurt am Main, Germany}}
* [http://www.wikimapia.org/#y=50120000&x=8680000&z=11&l=1&m=a WikiSatellyt fan Frankfurt by WikiMapia]
* [http://www.frankfurt.de/sixcms/detail.php?id=stadtfrankfurt_eval01.c.317693.en&template=hp_flash Hiemside stêd Frankfurt]