Kjifdieren: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Xqbot (oerlis | bydragen)
L Robot: en:Rodent is een goed artikel
L ynfoboks
Rigel 1:
{{Universele ynfoboks bisteryk
[[Ofbyld:Goldmantelziesel.jpg|right|thumb|250px|In [[goudmantelgrûniikhoarntsje]].]]
| ôfbylding =Goldmantelziesel.jpg
De '''kjifieren''' ([[Latyn]]ske namme: ''Rodentia'') foarmje in grut [[skift]] fan 'e [[klasse]] fan 'e [[sûchdieren]] (''Mammalia''), dêr't û.m. de [[famylje]]s fan 'e [[mûseftigen]], [[sliepmûzen]], [[iikhoarntsjes]], [[bevereftigen]] en [[kavia-eftigen]] ûnder falle. Kjifdieren ûnderskiede har fan oare sûchdieren troch twa pear [[kjiftosk]]en, ien pear yn 'e boppekaak en ien pear yn 'e ûnderkaak, dy't har hiele libben trochgroeie. Hast 40% fan alle sûchdiere[[soarte]]n binne kjifdieren, en hja binne ferspraat oer alle [[kontinint]]en útsein [[Antarktika]]. Kjifdieren kinne libje yn in ferskaat oan [[biotoop|biotopen]], wêrûnder [[wâld]]en, [[woastyn|woastinen]], [[berchtme]]n en ûndergrûnske [[habitat]]s. Teffens hawwe guon in amfibyske libbenswize, wylst party fan 'e bekendste soarten treflik witte te oerlibjen en sels te florearjen yn in troch de [[minske]] makke om-en-by.
| ôfbyldingsbreedte =250px
| ôfbyldingstekst = In [[goudmantelgrûniikhoarntsje]].
| takson1 =
| namme1 =
| takson2 = [[ryk (taksonomy)|ryk]]:
| namme2 = [[dieren]] (''Animalia'')
| takson3 = [[stamme (taksonomy)|stamme]]:
| namme3 = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'')
| takson4 = [[ûnderstamme]]:
| namme4 = [[wringedieren]] (''Vertebrata'')
| takson5 = [[klasse (taksonomy)|klasse]]:
| namme5 = [[sûchdieren]] (''Mammalia'')
| takson6 = [[skift]]:
| namme6 = '''kjifdieren''' (''Rodentia'')
| takson7 =
| namme7 =
| takson8 =
| namme8 =
| takson9 =
| namme9 =
| takson11 =
| namme11 =
| takson12 =
| namme12 =
| takson13 =
| namme13 =
| takson14 =
| namme14 =
| takson15 =
| namme15 =
| takson16 =
| namme16 =
| takson17 =
| namme17 =
| takson18 =
| namme18 =
| takson19 =
| namme19 =
| beskriuwer, jier = Bowdich, 1821
}}
De '''kjifieren''' ([[Latyn]]ske namme: ''Rodentia'') foarmje in grut [[skift]] fan 'e [[klasse]] fan 'e [[sûchdieren]] (''Mammalia''), dêr't û.m. de [[famylje]]s fan 'e [[mûseftigen]], [[wrotmûseftigen]], [[sliepmûzen]], [[iikhoarntsjes]], [[bevereftigen]] en [[kavia-eftigen]] ûnder falle. Kjifdieren ûnderskiede har fan oare sûchdieren troch twa pear [[kjiftosk]]en, ien pear yn 'e boppekaak en ien pear yn 'e ûnderkaak, dy't har hiele libben trochgroeie. Hast 40% fan alle sûchdiere[[soarte]]n binne kjifdieren, en hja binne ferspraat oer alle [[kontinint]]en útsein [[Antarktika]]. Kjifdieren kinne libje yn in ferskaat oan [[biotoop|biotopen]], wêrûnder [[wâld]]en, [[woastyn|woastinen]], [[berchtme]]n en ûndergrûnske [[habitat]]s. Teffens hawwe guon in amfibyske libbenswize, wylst party fan 'e bekendste soarten treflik witte te oerlibjen en sels te florearjen yn in troch de [[minske]] makke om-en-by.
 
== Uterlike skaaimerken en ûntwikkeling ==
Line 7 ⟶ 48:
 
== Hâlden en dragen ==
Kjifdieren brûke har skerpe kjiftosken om op iten en boumateriaal om te gnaujen, hoalen te meitsjen en har te ferdigenjen. De measte soarten ite [[sied (plant)|sied]] of oar [[planten|plantaardich]] materiaal, al hawwe guon in mear fariëarre menu. It binne faak sosjale bistkes, en in protte soarten libje yn komplekse mienskippen mei yngewikkelde kommunikaasjemetoaden. Mei [[minske]]n geane kjifdieren op ferskate manearen om. Oan 'e iene kant wurde guon soarten beskôge as skealik ûngedierte dat opsleine rispingen oanfret en bedjert en sykten ferspraat, en wurdt der faak fan alles dien om (beheinde populaasjes) út te roegjen. Oan 'e oare kant, lykwols, hawwe party soarten (foar in diel deselden as dy't as ûngedierte sjoen wurde) harren wearde bewiisd as iten, [[hûsdier]]en en ûndersyksdieren yn laboratoaria. Beskate soarten, lykas de [[brune rôt]], binne yntelligint en kinne traind wurde om gefaarlike putsjes foar minsken op te knappen, lykas it opspoaren fan [[lânmyn|lânminen]] (dy't se rûke kinne, wylst se sels te licht binne om de dingen ôfgean te litten).
 
== Skiftopbou ==