|
De '''FietnamezenFjetnamezen''' binne in folk yn [[Súdeast-Aazje]] dy't goed 86% fan de befolking yn [[FietnamFjetnam]] útmeitsje.
Sa'n 80 miljoen fan de nei skatting 86 miljoen FietnamezenFjetnamezen wenje yn FietnamFjetnam. Dêrneist binne der grutte kloften FietnameeskeFjetnameeske minderheden yn de [[Feriene Steaten]] (tusken 1,2 en 1,5 miljoen), [[Kambodja]] en [[Laos]] (± 600.000), [[Frankryk]] (± 250.000), [[Austraalje (lân)|Austraalje]] (± 175.000), [[Kanada]] (± 150.000), [[Dútslân]], [[Folksrepublyk Sina|Sina]] en [[Ruslân]]. Sûnt [[1975]] binne nei Nederlân ek inkele tûzenen FietnameeskeFjetnameeske [[boatflechtelingenboatflechtlingen]] emigreare.
De FietnamezenFjetnamezen komme oarspronklik út de [[rivierdelta|delta]] fan de [[Reade Rivier]]. Mear as dat is feitlik net bekend fan harren komôf. Tusken 500 en 200 foar Kr. kamen sy as etnyske kloft nei foaren út in smeltkroes fan folken, dêr't ûnder oaren seefarrenden út [[Oseaanje]] en ymmigranten út [[Aazje]] opgien wiene. Doe't hja in folk wurden wienen, lutsen de FietnamezenFjetnamezen stadichoan nei it suden. Se fêstigen harren op flakten en yn rivierdelta's, om begjin 18e ieu it suden fan de [[Mekong]]-delta te berikken. Harren lân, 1500 kilometer lang, leit as in grutte ''S'' fan de Sineeske grins oant-en-mei de [[Golf fan Tailân]].
== Taal ==
De [[FietnameeskFjetnameesk|FietnameeskeFjetnameeske taal]] heart wierskynlik ta de komplisearre [[Austro-Aziatyske talen|Austro-Aziatyske]] taalfamylje fan it fêstelân fan [[Súdeast-Aazje]], en is bot beynfloede troch de tûzenjierrige Sineeske oerhearsking. Yn de 17e ieu hawwe Jeropeeske misjonarissen in nije, op it [[Latynske alfabet]] basearre skrift yntrodusearre, dat de Sineeske karakters ([[chu nom]] en [[han tu]]) ferfongen hat as offisjeel skrift.
== Religy ==
It [[konfusianisme]]/[[foarâldenferearing]] is de wichtichste godstsjinst; frijwol alle FietnamezenFjetnamezen hawwe thús wol in lyts alterke stean foar de ferstoarne foarâlden.
Ek it [[Mahayana-boedisme|Mahayana]]-[[boedisme]] hat in protte oanhingers yn FietnamFjetnam. It [[Teravada (boedisme)|Teravada]]-boedisme hat folle minder oanhingers. De noardlike, earste fariant kaam út Sina, de súdlike út [[Yndia]]. Boedistyske ynstellingen koenen frij harren eigen gong gean oant de komst fan it [[kommunisme]] yn de 20e ieu, doe't alle religieuze aktiviteiten ûntmoedige waarden.
It [[katolisisme]], dat no noch mar trije miljoen oanhingers yn FietnamFjetnam hat, makket al mear as hûndert jier in bloeitiid troch, sûnt healwei de 19e ieu it lân in Frânske koloanje wurden wie.
Yn de earste desennia fan de 20e ieu ûntstie yn FietnamFjetnam de [[Cao Dai]]-religy, in kombinaasje fan [[taoïsme]], [[boedisme]], [[konfusianisme]] en [[kristendom]].
== Oar ==
* Neffens de [[Leginde fan Âu Cơ]] stammen de FietnamezenFjetnamezen ôf fan in [[fee]] en in [[draak (fabeldier)|draak]].
{{Commonscat|People of Vietnam}}
[[Kategory:Fietnam| Fjetnam]]
[[Kategory:Folk]]
| 