Fryske dracht: ferskil tusken ferzjes

Boerinnen en boargerfroulju folgen yn grutte linen de moade dy't fan de measte oare plakken yn [[Europa]]. Friezinnen folgen it silhûet fan de ynternasjionale moade, sa't dy yn aadlike fermiddens droegen waard: fan de hege taille út de [[Napoleontyske tiid]] oant en mei it moadebyld ûnder it bewâld fan keninginne Victoria fan Ingelâ]. De dracht yn [[Drinte]] en [[Grinslân]] wie net folle oars as de Fryske. Hylpen hat in eigen dracht. Yn Grinslân is de dracht al ein [[19e ieu]] ferdwûn, yn Fryslân en Drinte barde soks pas nei de [[Twadde Wrâldoarloch]]. Op it lêst noch in pronkstik foar âldere froulju.

Streekbûn oan de dracht wiene benammen it [[earizer]] en de mûtse, dy't yn de noardlike provinsjes droegen waarden. Ynearsten wie it in metalen bantsje om it hier fêst te hâlden. Yn de rin fan de [[19e ieu]] waarden de earizers hieltiten grutter, oant se om 1870 de foarm fan in soarte helm hienen dy't hast oer de hiele holle foel. It earizer koe fan [[goud]], [[sulver]] of [[koper]] makke wêze (hjir leit de oarsprong fan de siswize: "it is net alles goud wat der blinket"), ôfhinklik fan it budzjet fan de draachster. Oan wjerskanten boppe de slippen wie it earizer fersierd mei twa gouden "stiften" yn filigraanwurk. Oan de úteinen hat ít izer' grutte bewurke knoppen, faak beset mei ien of mear ôfbyldingmanten. Under it earizer waarden twa mûtskes droegen, in witen en in swarten-ien. Oer it earizer waard in kanten floddermûtse droegen.<br>

By de Fryske dracht waarden in soad gouden en sulveren sieraden brûkt. Dy wienen yn de lette midsieuwen al yn hiel West-Europa ferneamd; de edelsmeikeunst stie op in heech peil. De klean fan [[Drinte]] en [[Grinslân]] hie in soad oerienkomsten, al wie yn Drinte, eartiids in earme provinsje, de dracht wol ienfâldiger.