De ferzje fan 21 jun 2012 om 21.47 wizigje IJzeren Jan (oerlis \| bydragen) 293 edits Kategory:Westgermaanske talen ←Toan eardere ferskillen		De ferzje fan 27 okt 2014 om 17.08 wizigje weromsette Ieneach fan 'e Esk (oerlis \| bydragen) Rjochte-útfurders, Behearders 233.842 edits L red hiele side + oanf Neikommende ferskillen →
Rigel 1: {{Universele ynfoboks histoarysk taalstadium It '''Noardwestgermaansk''' soe de taal wêze dêr't alle [[Noardwestgermaanske talen]] út fuortkaam wêze koenen.De taal hjit ek wol ''Ingveoansk'', ''Anglo-Frysk'', ''Ingelsk-Frysk'' of ''Noardseegermaansk''. At der wier sa'n taal west hat is lykwols net wis. \| namme = Noardwestgermaansk \| oare namme(n) = \| taalgebiet = [[Noardwest-Jeropa]] \| skrift = \| taalfamylje = ● [[Yndo-Jeropeeske talen\|Yndo-Jeropeesk]]<br>   ● [[Germaanske talen\|Germaansk]]<br>     ● [[Westgermaanske talen\|Westgermaansk]]<br>       ● [[Noardwestgermaanske talen\|Noardwestgermaansk]]<br>         ● '''Noardwestgermaansk''' \| dialekten = \| tiidrek = [[1e ieu\|1e]]-[[3e ieu]] \| ûntstien út = [[Westgermaansk]] \| ûntjûn ta = ● [[Aldfrysk]]<br> ● [[Aldingelsk]] \| ISO 639-1 = \| ISO 639-2 = \| ISO 639-3 = }} It '''Noardwestgermaansk''', ek wol '''Ingveoansk''', '''Anglo-Frysk''', '''Ingelsk-Frysk''' of '''Noardseegermaansk''' neamd, is de teoretyske oertaal dêr't alle [[Noardwestgermaanske talen]] op weromgean soene. Ut dizze taal soene it [[Aldingelsk]] en it [[Aldfrysk]] fuortkommen wêze, dy't de oertalen binne fan 'e [[Angelsaksyske talen\|Angelsaksyske]] en de [[Fryske talen]]. It it lykwols mar tige de fraach oft sa'n [[taal]] wol ea echt bestien hat. ==Taalkundige fisys== It Noardwestgermaansk soe ûntstien wêze út it [[Westgermaansk]]. De ferskillen dy't de Noardwestgermaanske talen ûnderskiede fan de [[Súdwestgermaanske talen]] lizze lykwols foar in grut part oan de [[Ingveonismen]]. De measte [[taalkundige]]n binne nammentlik fan betinken dat de hiele gruttere [[Westgermaanske talen\|Westgermaanske taalkloft]] yn elts gefal by it losbrekken fan 'e [[Noardgermaanske talen\|Noardgermaanske groep]], om 'e [[fyfde ieu]] hinne, al út selsstannige talen bestie. Dêrtroch wurdt it yn 'e kiif steld oft it Noardwestgermaansk en sels it [[Westgermaansk]] wol ea as ôfsûnderlike talen bestien hawwe. As der al in Noardwestgermaanske ienheidstaal bestien hat, dan soe dy dus yn in earder tiidrek sprutsen wêze moatte, mooglik fan 'e [[1e ieu\|earste]] oant de [[trêde ieu]]. Yn elts gefal moat er datearje fan foàr de ierste oerlevering fan in Noardwestgermaanske taal (nammentlik fan it [[Aldingelsk]]) oan it begjin fan 'e [[achtste ieu]]. Ien idee dêroer is dêrom dat dy Ingveonismen, mei de ferskillen fan hokfoar feroaring troch hokfoar stamme opnaam waard, de ûnderskate Noardwestgermaanske talen út it Westgermaansk ûntstien lieten. Dat, dan hat der nea in taal Noardwestgermaansk west. Hoewol't it bestean fan sa'n taal as twifelich beskôge wurdt, bestiet der in teory dat it [[Proto-Germaansk]] útinoar fallen is yn trije ûnderskate Westgermaanske talen: In oar idee is lykwols, dat it Noardwestgermaansk him al foarme hie foar de Ingveonismen, en dat dy de taal dan opsplit hawwe yn de ûnderskate talen. Yn dat ferbân wurde de eilândialekten fan it [[Noardfrysk]] ferklearre as ôfkomstich fan Noardwestgermaansk sûnder Ingveonismen. it Ingveoansk (of Noardseegermaansk), oftewol it Noardwestgermaansk; it [[Istveoansk]] (of Wezer-Ryngermaansk), dêr't û.m. it [[Nederlânsk]], [[Nederdútsk]]/[[Nedersaksysk]] en [[Middeldútsk]] út ûntstien binne; * en it [[Irminoansk]] (of Elbegermaansk), dat û.m. it [[Dútsk]] en it [[Jiddysk]] fuortbrocht hat. Dêrfan soene it Istveoansk en it Irminoansk dan mei-inoar de Súdwestgermaanske taalgroep foarme hawwe. Oan 'e oare kant is it sa, dat de ferskillen tusken it Noardwestgermaansk en it [[Súdwestgermaansk]] benammen op beskate taalkundige fernijings berêste, de saneamde [[ingveonismen]], dy't yn 'e Noardwestgermaanske talen yngong fûnen en yn 'e Súdwestgermaanske net of hast net. Dêrby kinne ferskate besibbe talen tagelyk inselde taalkundich proses trochmakke hawwe, sûnder dat dêr in ienheidstaal foar nedich wie. De tiid fan it Noardwestgermaansk moat lein hawwe tusken it ûntstean fan de [[Westgermaanske talen]], wat no datearre wurdt op de [[5e ieu]], en it begjin fan de oerlevering fan de Noardwestgermaanske talen, it [[Aldingelsk]] yn de [[8e ieu]]. {{boarnen\|boarnefernijing= * {{Aut\|Hofstra, T.}}, ''Oudnoors I'', Grins, 1996. ---- Foar oare boarnen en fierdere literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Ingvaeonic_languages ''References'' en ''Further reading'', op dizze side]. }} [[Kategory:Westgermaanske talen]] [[Kategory:Oertaal]]

Noardwestgermaansk: ferskil tusken ferzjes