|
|}
<!-- ************ EIN FAN DE YNFORMAASJETABEL ************ -->
[[Ofbyld:Flag of NATO.svg|thumb|Flagge fan de Noard-AtlantyskeNoardatlantyske Ferdrachsorganisaasje]]
De '''Noard-AtlantyskeNoardatlantyske Ferdrachsorganisaasje''' (''NAFO''), is in ynternasjonale organisaasje foar kollektive feiligens, oprjochte yn 1949, troch it ''Noard-AtlantyskeNoardatlantyske ferdrachFerdrach'' tekene yn [[Washington, D.C.|Washington]], [[Feriene Steaten]] op [[4 april]] [[1949]]. It haadkertier is fêstige yn [[Brussel]], Belgje. Ynternasjonaal wurdt faak de Ingelske ôfkoarting ''NATO'', foar ''North Atlantic Treaty Organisation'' brûkt. Yn it Frânsk is dat ''OTAN'', ''l'Organisation du Traité de l'Atlantique Nord''; it Ingelsk en it Frânsk binne de twa offisjele talen yn dizze organisaasje.
== Doel ==
De kearn fan NAFO is Kêst V fan it Noard-AtlantyskNoardatlantysk ferdrachFerdrach, hjir beskreaun:
{{cquote|''De Partijen binne oerienkaam dat in wapene oanfal tsjin ien as mear fan'e NAFO-lânnen yn Jeropa as Noard-Amearika beskôge wurdt as in oanfal tsjin alle dielnimmende lânnen. As in wapene oanfal plakfynt, sil elts fan harren, trocht it rjocht te brûken fan yndividuele as kollektive selsferdigening dy’t yn Kêst 51 fan it ferdrach neamd wurdt, de partij as de partijen stipe jaan, mûglik mei gebrûk fan striidkrêften, om de feiligens fan’e lânnen dy’t grinzen oan de noardelike Atlantyske Oseaan werom te bringen.''}}
== Organisaasje ==
[[Ofbyld:NATO-2002-Summit.jpg|thumb|''NAFO-gearkomste yn 2002.'']]
De [[Siktaris-Generaal|siktaris-generaal]] is de heechste boargerfunksje fan 'e organisaasje. Hy is de foarsitter fan de Noard-AtlantyskeNoardatlantyske Rie (NAR), besteande út permaninte fertsjintwurdigers fan 'e lidsteaten. Dizze NAR hat alle woansdeis in gearkomste en as de folsleine Ried it meiïnoar iens wurde kin, wurde der politike besluten naam. De Ried wurdt stipe troch de Militêre Kommisje, dy't foarme wurdt troch de ferstjintwurdigers fan alle meidoggersteaten mei in armee. De heechste [[kommandant]] fan 'e NAFO is de ''Supreme Allied Commander Europe'' (SACEUR). Troch histoaryske ûntjouwings hat er dizze titel krigen, mar hy is kommandant fan 'e NAFO-legers bûten Europa.
It [[haadkertier]] fan 'e NAFO is fêstige yn [[Brussel]]. Yn it ferline wie [[Londen]] de lokaasje fan it NAFO haadkertier, yn [[1952]] is dat [[Parys]] wurden en dêrnei yn [[1960]] in oare lokaasje yn Parys. Yn [[1966]] ferhuze it haadkertier nei Brussel.
=== Politike struktuer ===
Lykas eltse alliânsje, wurdt NATO úteinliks regeard troch har 28 lidsteaten. Hawar, it Noard AtlantyskNoardatlantysk Ferdrach, en oare oerienkomsten, binne de bases foar besluten yn NATO. Elts fan de 28 lidsteaten stjoere in delegaasje nei it NATO [[haadkertier]] yn [[Brussel]], [[Belgje]]. It âldste permanint lid fan eltse delegaasje is ferneamd as de Permanint Fertsjintwurdiger en is yn it algemien in ambassadeur mei erfaring (en hat ek in diplomatyske graad).
Tegearre foarmje de Permaninte Leden de [[Noard AtlantyskeNoardatlantyske Ried]], in orgaan dat eltse wike in gearkomste hat en hat politike autoriteit en makket besluten binnen NATO. Sa út en troch hat de Ried ek in gearkomste mei beskate ministers (Bútenlânske saken, Definsje) en steatsmannen, en it binne dizze gearkomste dêr't it grutste part fan de wichtige besluten wurdt naam. Hawar, de Ried hat deselde autoriteit en macht fan belied-meitsje, en syn besluten ha ek deselde status.
De Gearkomsten fan de Noard AtlantyskeNoardatlantyske Ried fine plak by de [[Siktaris-Generaal]] fan NATO en, wannear it ta besluten meitsje komt, wurdt in aksje oerienkaaam op bases fan unanimiteit en algemien akkoard. Der wurdt net keazen op bases fan grutste groep. Eltse steat fertsjinwurdiget oan de Ried tafel of oare kommisjes bliuwe folslein soeverein en ferantwurdlik foar harren eigen besluten.
Eltse naasje hat ek in twadde fertsjintwurdiger, in hege militêre fertsjintwurdiger. Tegearre foarmje de militêre fertsjintwurdigers de Militêre Kommisje, in orgaan ferantwurdlik foar oanwizings oan NATO’s politike autoriteiten hokker wichtig is foar it algemien ferdigenjen fan it NATO grûngebiet. It hat ta doel advys jaan op it mêd fan militêre saken oan de NATO strategyske kommandanten, hokker fertsjinwurdigers de gearkomsten bywenje, en hat ferantwurdelike oer alle militêre saken fan de alliânsje ûnder de Ried syn autoriteit.
== Keppelings om utens ==
* [http://www.nato.int/ Webstee fan de Noard-AtlantyskeNoardatlantyske Ferdrachsorganisaasje]
== Fuotnoaten ==
| 