Sûkereiplanten (skaai): ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
→Keppeling om utens: kat oars |
omstavere 2015 |
||
Rigel 1:
[[Ofbyld:CichoriumIntybus-bloem-kl.jpg|thumb|250px|right|Wylde sûkerei (''Cichorium intybus'')]]
[[Ofbyld:Sûkereifabryk Twizel 1900.jpg|thumb|''Personiel fan sûkereifabryk yn Twizel, ±1900'']]
[[Ofbyld:Sûkereidroegerij J. Annema, Ikkerwâld 1904.jpg|thumb|''
'''Sûkerei''' (''Cichorium'') is in [[geslacht (biology)|geslacht]] út de [[kompositefamylje]] (''Compositae'' of ''Asteraceae''). Ta dit geslacht hearre [[wytlof]] en [[andyvje]].
== Tapassing ==
De mealde [[woartel (plant)|woartels]] waarden, foaral yn de [[19e
De jonge sûkereiblêden kinne yn de maitiid brûkt wurde yn salades, mar se smeitsje tige bitter. Mei [[Peaske]] waarden de blêden wol iten by bret laam.
== Skiednis fan de sûkereitylt yn Fryslân ==
De '''Sûkereitylt''' begûn yn [[Fryslân]] yn de [[18e
De sûkereitylt waard yn Fryslân propagearre troch [[Petrus Adrianus Bergsma|P. A. Bergsma]] en dûmny [[Johannes Henricus Nieuwold|J. H. Nieuwold]] fan [[Wergea]], dy't as earste sûkerei boude enrustere yn Fryslân. Yn 1798 hie Jan Bokma te Ljouwert in sûkereifabryk; it bedriuw hat oant 1963 bestien.
De sûkereitylt naam meastal net mear as trije persint fan it boulân yn, fral yn [[It Bildt]], [[Ferwerderadiel]], [[West-Dongeradiel]] en [[Dantumadiel]]. Dochs wie it de hiele 19e
De sûkereitylt fergrutte de wolfeart fan de lytse boeren en foaral dy fan arbeiders: mei perseelsjebou koene sy de wurkkrêft fan harren húshâldings benutsje.Fabrikanten joegen wol foarskotten op de rispinge, mar it minste risiko joech it gebrûk fan los lân yn dielpacht: it risiko wie dan spraat en de ferbou koe regele wurde neffens de wikseljende prizen, dy't troch de bûtenlânske merk diktearre waard.
De fabriken kochten de wiete woartels, ferwurken dy yn de iest (
Yn de [[20e]]
== Soarten ==
|