Pûn sterling: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
SamoaBot (oerlis | bydragen)
L Bot: Migrating 92 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q25224
Yn 'e Wâlden (oerlis | bydragen)
omstavere 2015
Rigel 9:
De Sterling waard yn 1158 troch [[Hindrik II fan Ingelân]] yntrodusearre. It wurd komt fan it âld Frânske wurd ''esterlin'' en betsjut 'sterk' of 'stânfêst'. (Guon boarnen beweare dat it wurd ôfkomstich is fan pound oesterling : in munt út Eastenryk/Dútslân). It wie de namme fan in sulveren penny fan 1/240 pûn. De wearde fan de penny fan doe is nei keapkrêft fergelykber mei dy fan ien pûn no.
 
As munt fan ien fan de machtigste (hannels)lannen fan de wrâld, it [[Britse Ryk]], gou it pûn sterling yn de [[18e ieuiuw|achttjinde]] en [[19e ieuiuw|njoggentjinde ieuiuw]] as kaaifaluta yn de wrâld, oant rûchwei de ein fan de [[Earste Wrâldoarloch]]. De [[Amerikaanse dollar]] hat s&unt ûngefear ein [[Twadde Wrâldoarloch]] dizze posysje oernomd; sûnt 1999 konkurrearret de [[euro (muntienheid)|euro]] mei de dollar om dizze posysje.
 
== Oant 1971 ==
Rigel 20:
* De '''[[farthing]]''': fan it [[Ald-Ingelsk]]e ''feorthding'' dat fjirde betsjut. It wie in kwart fan in penny en der giene dus 960 farthing yn in pûn. De lêste farthing waard yn [[1957]] slein.
* De '''[[groat]]''': in '[[gruot (munt)|grut]]', fjouwer pence. Dizze munten waarden benammen by gelegenheid fan jubilea of kroaningen slein en wienen net foar de sirkulaasje bedoeld.
* De '''[[florin (Ingelân)|florin]]''': healwei de njoggentjinde ieuiuw foar it earst slein as earste oanset ta desimalisearring fan it pûn. De florin wie in tsiende pûn weardich, ofwol 2 shilling. Florin betsjut itselde as ''floryn'', in oare namme foar de [[Nederlânske gûne|gûne]]. It tafal woe dat n florin lange tiid ek likefolle weardich wie as in Nederlânske gûne.
* De '''[[Crown (munt)|crown]]''': de ''kroan'' wie 5 shilling weardich, dus in kwart pûn. Der wienen munten fan in hiele en in heale kroan. De half-crown (2/6) wie oant 1971 yn omrin en de hiele kroan waard yn de tweintichste ieuiuw foar jubileumútjeftes reservearre.
* De '''[[Guinea (munt)|guinea]]''': in guinea is 21 shilling weardich, yn desimaal geld £ 1,05. De guinea wie ynfierd as gouden munt mei in wearde fan 1 pûn (20 shilling) yn 1663. Troch fluktuaasjes yn de goudpriis wiksele de wearde tusken de 20 en 30 shilling oant dizze by keninklik beslút yn 1717 permanint fêstlein waard op 21 shilling. Dizze ienheid wurdt soms noch troch bookmakers brûkt; men betellet dan yn guineas en der wurdt útkeard yn pûnen, sadat it liket oft men in geunstigere útbetelling krijt. Ek wurde [[jockey]]s faak noch yn guineas útbetelle.