Jean Henri van Swinden: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L at jin wolle komt it klear
Rigel 1:
{{wurk}}
[[Ofbyld:Swinden.jpg|thumb|''Jean Henri van Swinden'']]
'''Jean Henri''' (ek wol: '''Jan Hendrik''') '''van Swinden''' ([[Den Haach]], [[8 juny]] [[1746]] – [[Amsterdam]]?, [[9 maart]] [[1823]]) wie in Nederlânske[[Nederlân]]sk [[Wiskunde|wis-]] en [[Natuerkunde|natuerkundige]]. Fan [[1766]] oant [[1785]] heechlearaar [[natuerkunde]] en [[wiisbegearte]] oan de [[Universiteit fan Frjentsjer]].
 
== Biografy ==
Van Swinden wie in soan fan de jurist [[Phillippe van Swinden]] en Marie Anne Tollosan, neisieten fan Frânske flechtlingen. Hy krige earst privee-ûnderwiis, en studearre fan 1763 oant 1766 [[wiisbegearte]], natuerkunde, [[anatomy]], [[fysiology]], [[botany]] en [[skiekunde]] oan de [[Universiteit Leien]]. Op 12 juny [[1766]] waard er doktor yn de [[filosofy]] op in proefskrift oer de [[fundamintele natuerkrêft]]. Noch itselde jier waard er [[heechlearaar]] natuerkunde en wijsbegeerte yn [[Frjentsjer]], waar hij met grote gedrevenheid verder studeerde, colleges gaf en onderzoek deed. Daarbij ontwikkelde hij grote belangstelling voor de [[wetenschapsgeschiedeniswittenskipsskiednis]]. Hy sette yn Frjentsjer in soad wittenskiplik wurk út te wei; yn [[1776]] wûn er tegearre mei [[Charles-Augustin de Coulomb|Charles Coulomb]] in ynternasjonale priis fan de Paryske [[Académie Royale des Sciences]] foar syn wurk op it mêd fan [[ierdmagnetisme]] en de ferhâlding tusken [[magnetisme]] en [[elektrisiteit]], in jier letter folge in priis fan de Akademy fan Beieren. Yn [[1785]] ferfear Van Swinden fan Frjentsjer nei [[Amsterdam]], dêr't er heechlearaar waard oan it ''[[Athenaeum Illustre (Amsterdam)|Athenaeum Illustre]]'', en wiisbegearte, wis-, natuer- en [[astronomy]] joech. Dat betsjutte net allinne mear ynkommen, mar hy krige ek mear omtinken foar syn wurk foar de mienskip.
 
Van Swinden voerdefierde inyn Amsterdam onderûnder anderemear dehûsnûmers huisnummering inyn, hadlate inyn 1795 de leidingearste over de eerste AmsterdamseAmsterdamske [[volkstellingfolkstelling]], en waswie voorzitterfoarsitter vanfan eenin commissiekommisje diedy't inyn [[1798]] rapporteerdein rapport overoer de toestandtastân vanfan de volksgezondheidfolksûnens útbrocht.
 
Hy siet yn de (internationale) commissie tot vaststelling van de [[meter]], dy't op inisjtyf fan it Frânsk regear fan novimber 1798 oant july 1799 yn [[Parys]] gearkaam; dêrnei krewearre er foar it ynfieren fan it [[metryk stelsel]] yn Nederlân. Dar die er ûnder mear troch it hâlden fan lêzingen foar it yn [[1777]] oprjochte genoatskip [[Felix Meritis]]. Dy lêzingen waarden yn de ''Verhandeling over volmaakte maaten en gewigten'' út [[1802]] bondele.