Sleat (stêd): ferskil tusken ferzjes

Sleat is ûntstien út in sterkte dy't yn de [[13e ieuiuw]] boud waard dêr't it wetter fan [[Snits]] nei [[Teakesyl]] krúst waard troch de wei fan [[Gaasterlân]] nei [[Doanjewerstâl]]. De delsetting stie by in [[stins]] fan de famylje Van Harinxma thoo Slooten, en wurdt op in oarkunde fan [[30 augustus]] [[1426]] as stêd neamd. By de stêd hawwe in oantal fjildslaggen west, yn [[1420]] en [[1496]]. Yn [[1523]] is it stedsje as lêste Fryske fêstiging yn hannen fallen fan de erfgenamten fan de greven fan Hollân. By it belis fan Sleat yn [[1523]], dêr't Fryske en Gelderske troepen legere wienen, is de Hollânske edelman [[Jan fan Wassenaar]] deadlik ferwûne rekke. De ealman wie de lêste Hollander dy't omkaam yn de striid om de hearskippij oer Fryslân.

Sleat lei oan de wichtige wetterferbining fan [[Snits (stêd)|Snits]] nei de [[Sudersee]] en sa fierder nei de [[Hânze|hânzestêden]] oan de [[Isel]]. Yn Sleat kruse dizze wetterwei mei de lândyk fan [[Dútslân]] nei [[Starum]]. Op dizze krusing koe men dus tol heffe en strategyske kontroles hâlde. De landwei rûn fia [[Doanjewerstâl]] oer de gaasten (sânrêgen) fia Sleat, wêr't de wetterwei te oerbrêgjen wie, nei [[Gaasterlân]] en sa fierder nei Starum, dat yn de midsieuwenmidsiuwen al in grutte en wichtige hannelsstêd wie.

* ferskate âlde antike wenhuzen út de [[17e ieuiuw]] en de [[18e ieuiuw]];

Neffens Albert Hendriks <ref>''LC, 13 juny 2008, side 14''. </ref> fan it "toeristenburo Friesland Holland" is Sleat de lytste stêd fan de wrâld en net it [[Belgje|Belgyske]] [[Durby]] dat op dit stuit de namme hat de lytste te wêzen. Hy komt ta dizze konkluzje as er it oantal ynwenners, it oerflak en de struktuer fan de stêden mei inoar fergeliket. Yn Nederlân meitsje ek it [[Gelderlân|Gelderske]] [[Bronkhorst]], it SieuskeSiuwske [[Sint Anna ter Muiden]] en it Gelderske [[Staverden]] oanspraak op de titel lytste stêd fan de wrâld.