Krakatau: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Xqbot (oerlis | bydragen)
L Robot: fr:Krakatoa is een etalage-artikel; tekstwiziging
redke en nij plaatsje
Rigel 1:
[[Ofbyld:krakatoa_01Krakatoa eruption lithograph.JPG|right|260pxjpg|thumb|KrakatauIn ynlitografy itút begjin fan de 19e ieu.1888]]
]]
De '''Krakatau''' is een aktive [[fulkaan]] yn [[Yndoneezje]]. As gefolch fan de útbarsting yn [[1883]] is fierwei it grutste part fan it fulkaaneilân weiwurden. Der is lykwols in nije aktive fulkaan boppe wetter útkaam dy't ''Anak Krakatau'' neamd wurdt, wat ''"Bern fan Krakatau"'' betsjut.
 
Line 7 ⟶ 8:
 
== Utbarsting fan 1883 ==
[[Ofbyld:Krakatau trije kear.png|right|thumb|260px|Krakatau foar en nei de útbarsting]]Moarns
Op op moandeimoandeimoarns [[27 augustus]] [[1883]] barste de Krakatau út, op dat stuit in aktive fulkaan mei trije kegels yn de [[Strjitte fan SoendaSûnda]] tusken [[Java]] en [[Sumatra]]. De berch kaam omheech, skourdeskuorde iepen en stoarte yn, wernei't de see yn it grutte gat streamde. In grutte jiskewolk fan sa'n 50 kilometer heech unstie, dy't de omkriten yn it tsjuster dompele.
 
De gefolchen fan de útbarsting sels hawwe dúdlik net sa slim west as yn 535, mar troch it ynstoarten fan de krater ûntstie in [[tsûnamy]] mei sokke katastrofale gefolchen dat de útbarsting dêrtroch de slimste fan de lêste ieuwen west hat. De tsûnamy, fan tsientallen meters heech, spielde oer de kusten fan Java en Sumatra. Mear as 35.000 minsken kamen om en hiele stêdsjes en doarpen spielden fuort. De weagen goaiden skippen, wêrûnder Nederlânske stoomskip [[Berouw]], kilometers it binnenlân yn. De tsûnamitsûnamy makke sels noch in slachtoffer op Seylon, it hjoeddeiske [[Sry Lanka]], De dining waard oant yn [[It Kanaal]] tusken Ingelân en Frankryk registrearre.
 
De útbarsting wie oant yn [[Austraalje (wrâlddiel)|Austraalje]] en op it eilân [[Rodriguez]], flakby [[Afrika]], te hearren. De skokgolven hiene sa'n kreft dat se 7 kear de wrâld run gongen eart de atmosfear wer ta rêst kaam.
Line 16 ⟶ 18:
Nei 1883 wie it eilân foar it grutste part under it wetter ferdwûn, en de fulkaan slepte. Mar yn [[1927]] waard er wer aktyf, en yn [[1932]] ûntstie yn de [[kaldera]] in nije eilânfulkaan, ''Anak Krakatau'' (''it bern fan Krakatau'') dy't jiske en swevel spuide. De fulkaan is sûnt dy tiid aktyf bleaun, en al binne der gjin grutte útbarstings, by lytse útbarstings komt der geregeld lava út de fulkaan en it nije eilân wurd alle jierren sa'n fjouwer meter grutter.
 
[[Kategory:Berch yn Yndoneezje]]
[[Kategory:Fulkaan]]