De ferzje fan 22 apr 2013 om 01.06 wizigje SamoaBot (oerlis \| bydragen) Bots 14.575 edits L Bot: Migrating 9 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q1346342 ←Toan eardere ferskillen		De ferzje fan 12 jun 2015 om 19.03 wizigje weromsette Ieneach fan 'e Esk (oerlis \| bydragen) Rjochte-útfurders, Behearders 233.802 edits red hiele side + oanf Neikommende ferskillen →
Rigel 1: {{Universele ynfoboks taalfamylje ~~De '''Angelsaksyske talen''' foarmje in lyts subgroepke fan 'e [[Noardwestgermaanske talen]], dy't wer diel útmeitsje fan 'e [[Westgermaanske talen]].~~ \| namme = Angelsaksyske talen \| oare namme(n) = \| lokaasje = [[Britske Eilannen]] \| tal talen = 2 + 2 † \| tal sprekkers = ±325 miljoen <small>(2004)</small> \| taalfamylje = ● [[Yndo-Jeropeeske talen\|Yndo-Jeropeesk]]<br>   ● [[Germaanske talen\|Germaansk]]<br>     ● [[Westgermaanske talen\|Westgermaansk]]<br>       ● [[Noardwestgermaanske talen\|Noardwestgermaansk]]<br>         ● '''Angelsaksysk''' \| subgroepen = ● [[Fingaalsk]] †<br> ● [[Ingelsk]]<br> ● [[Yola]] † <br> ● [[Skotsk]] }} De '''Angelsaksyske talen''' foarmje in lyts [[taalgroep]]ke, dat tegearre mei de [[Fryske talen]] de [[Noardwestgermaanske talen\|Noardwestgermaanske taalkloft]] opmakket. De Angelsaksyske talen wurde fan oarsprong sprutsen op 'e [[Britske Eilannen]] en binne neamd nei it [[Angelsaksysk]] (of Aldingelsk), dêr't alle [[taal\|talen]] fan dizze groep har út ûntjûn hawwe. Ta de Angelsaksyske talen hearre twa libbene talen, it [[Ingelsk]] en it [[Skotsk]], dy't mei-inoar yn [[2004]] likernôch 325 miljoen sprekkers hiene. ==Taalbesibskip== De Angelsaksyske talen binne it [[Ingelsk]] en it [[Skotsk]], wylst guon taalkundigen dêr it [[Anglo-Romany]], in taal fan [[sigeuners]] yn [[Ingelân]], oan tafoegje. Fierwei de grutste fan dizze talen is it [[Ingelsk]]. De talen wurde as memmetaal sprutsen troch likernôch 325 miljoen minsken, benammentlik yn [[Grut-Brittanje]], [[Ierlân]], [[Noard-Amearika]], [[Austraalje (wrâlddiel)\|Austraalje]], [[Nij-Seelân]] en súdlik [[Afrika]]. De Angelsaksyske talen binne nau besibbe oan 'e [[Fryske talen]], mar binne ûntwikkele op it eilân Grut-Brittanje, wat ta in ôfwikende taalûntwikkeling laat hat. De Angelsaksyske talen binne nau besibbe oan 'e [[Fryske talen]], dêr't se de [[Noardwestgermaanske talen\|Noardwestgermaanske taalgroep]] mei foarmje. Lykwols, troch harren ûntwikkeling op it [[eilân]] [[Grut-Brittanje]] hawwe de Angelsaksyske talen in folslein oare taalûntwikkeling trochmakke as dy dy't de Fryske talen op it [[Jeropa\|Jeropeeske]] fêstelân hân hawwe. [[File:Lokaasje Angelsaksyske talen.PNG\|left\|thumb\|260px\|De lokaasje fan 'e Angelsaksyske taalgroep yn noardwestlik [[Jeropa]].]] ==Talen== ~~De Angelsaksyske talen binne ûntsien yn foar âldste oerlevering, fan it [[Aldingelsk]] yn de [[8e ieu]].~~ De Angelsaksyske taalgroep bestiet út twa libbene en twa [[deade taal\|útstoarne talen]], mei dêropta noch guon histoaryske fariëteiten dy't ta de beide libbene talen rekkene wurde. De grutste en wichtichste Angelsaksyske taal is fansels it [[Ingelsk]], dat hjoed de dei troch likernôch 324 miljoen minsken yn 'e wrâld as [[memmetaal]] sprutsen wurdt. It Ingelsk hat him fia it [[Midingelsk]] út it [[Angelsaksysk]] of Aldingelsk ûntwikkele, en is sûnt de [[santjinde ieu]] troch [[kolonisaasje]] en [[emigraasje]] oer in grut part fan 'e wrâld ferspraat, sadat it hjoed de dei net inkeld de dominante taal is yn [[Grut-Brittanje]], mar ek yn [[Ierlân]], de [[Feriene Steaten]], [[Kanada]], [[Austraalje (lân)\|Austraalje]], [[Nij-Seelân]], [[Súd-Afrika]] en in stikmannich lytsere [[List fan lannen en gebieten\|lannen en territoaria]], benammen yn it [[Karibysk Gebiet]]. De iennichste oare libbene Angelsaksyske taal is it [[Skotsk]], in [[minderheidstaal]] dy't yn it [[Skotlân\|Skotsk]]e leechlân, dielen fan [[Noard-Ierlân]] en it uterste noarden fan 'e [[Ierlân\|Ierske Republyk]] sprutsen wurdt troch likernôch oardel miljoen minsken, wêrûnder (neffens de Britske folkstelling fan [[2011]]) 165.000 [[memmetaal]]sprekkers. Ek it Skotsk is, fia it [[Midskotsk]] en it [[Aldskotsk]], fuortkommen út it Aldingelsk, mar om't dy taal yn it foar [[1707]] ûnôfhinklike Skotlân in hiel oare ûntwikkeling trochmakke as yn [[Ingelân]], hat it him dêr ta in oare taal ûntjûn. Njonken it Ingelsk en it Skotsk wurde ek it [[Fingaalsk]] en it [[Yola]] ta de Angelsaksyske talen rekkene. Dat wiene súdwestlike [[Midingelsk]]e taalfarianten dy't sprutsen waarden yn [[Ierlân]] en dy't gauris as aparte talen beskôge wurde. Beide binne lykwols om 'e midden fan 'e [[njoggentjinde ieu]] hinne útstoarn. Guon [[taalkundige]]n rekkenje fierders ek it [[Anglo-Romany]] ta de Angelsaksyske talen, dat in [[mingtaal]] is fan [[wenweinbewenners]] út Ingelân. De [[kreoalske talen]] op basis fan it Ingelsk wurde yn elts gefal net ta de Angelsaksyske talen rekkene, want hoewol't dy op it mêd fan 'e [[wurdskat]] witwat oan it Ingelsk ûntliend hawwe, is harren [[grammatika]] totaal oars. ==Skematyske opbou en ûntwikkeling== {\| border = "0" \|- \| colspan="9" style="text-align:center; background:#bbf;"\| [[Aldingelsk]] (Angelsaksysk) \|- \| colspan="2" style="text-align:center; background:#bcf;"\| Ier Noardlik [[Midingelsk]] \| colspan="3" style="text-align:center; background:#dbf;"\| Ier Midlânsk en Súdeastlik [[Midingelsk]] \| colspan="4" style="text-align:center; background:#daf;"\| Ier Súdlik en Súdwestlik [[Midingelsk]] \|- \| style="text-align:center; background:#ffff00;"\| [[Aldskotsk]] \| style="text-align:center; background:#bcf;"\| Noardlik [[Midingelsk]] \| colspan="2" style="text-align:center; background:#dbf;"\| Midlânsk [[Midingelsk]] \| style="text-align:center; background:#dbf;"\| Súdeastlik [[Midingelsk]] \| style="text-align:center; background:#daf;"\| Súdlik [[Midingelsk]] \| colspan="3" style="text-align:center; background:#daf;"\| Súdwestlik [[Midingelsk]] \|- \| style="text-align:center; background:#ffff00;"\|   [[Midskotsk]]   \| style="text-align:center; background:#bdf;"\|   Ier Noardlik [[Nijingelsk]]   \| colspan="2" style="text-align:center; background:#dcf;"\| Ier Midlânsk [[Nijingelsk]] \| style="text-align:center; background:#dcf;"\|   Ier Súdeastlik [[Nijingelsk]]   \| style="text-align:center; background:#dad;"\|   Ier Súdlik [[Nijingelsk]]   \| style="text-align:center; background:#dad;"\|   Ier Súdwestlik [[Nijingelsk]]   \| style="text-align:center; background:#adff2f;"\|   [[Fingaalsk\|Fingaalsk †]]   \| style="text-align:center; background:#66cdaa;"\|   [[Yola\|Yola †]]   \|- \| style="text-align:center; background:#ffff00;"\| [[Nijskotsk]] \| style="text-align:center; background:#bdf;"\| [[Noardingelsk\|Noardlik]] [[Nijingelsk]] \| style="text-align:center; background:#dcf;"\|   [[Eastmidlânsk]] [[Nijingelsk]]   \| style="text-align:center; background:#dcf;"\|   [[Westmidlânsk]] [[Nijingelsk]]   \| style="text-align:center; background:#dcf;"\| [[Ingelsk\|Standert]][[Nijingelsk\|nijingelsk]] \| style="text-align:center; background:#dad;"\| [[Súdingelsk\|Súdlik]] [[Nijingelsk]] \| style="text-align:center; background:#dad;"\| [[Westlânsk (Ingelsk)\|Westlânsk]] [[Nijingelsk]] \| style="text-align:center; background:#ffffff;"\| \| style="text-align:center; background:#ffffff;"\| \|} {{boarnen\|boarnefernijing= Foar oare boarnen en fierdere literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/English_languages ''References'', op dizze side]. }} [[Kategory:Westgermaanske talen]]

Angelsaksyske talen: ferskil tusken ferzjes