De ferzje fan 21 feb 2015 om 22.41 wizigje Drewes (oerlis \| bydragen) Rjochte-útfurders, Behearders 97.631 edits L →‎Keppelings om utens: kt ←Toan eardere ferskillen		De ferzje fan 23 nov 2015 om 20.46 wizigje weromsette Drewes (oerlis \| bydragen) Rjochte-útfurders, Behearders 97.631 edits No edit summary Neikommende ferskillen →
Rigel 3: == Libben == Waling Dykstra waard berne te Froubuorren as bakkerssoan en soe sels it fak ek leare. Al rillegau kaam hy der efter dat dat syn ropping net wie. Yn [[1853]] die hyer de bakkerij oan kant en wurke doe yn in boekwinkel yn [[Frjentsjer]]. Yn 1855 troude hy op 'e nij mei Afke (Jans) de Boer, mei wa er âlve bern krige soe. Yn 1861 ferhuze hy nei Holwert, dêr't er in eigen boekwinkel iepene. It measte fertsjinne er lykwols mei de pinne. Hy wie redakteur fan in rege periodiken, dy't er foar it grutste part sels folde û.o. [[De Bijekoer]], de [[Fryske hûsfreon]], de [[Fryske Nijsboade]], [[Friso]], [[Friesch Volksblad]], [[Sljucht en rjucht\|Sljucht en Rjucht]], en [[As jimme it leije meije]]. Op syn bêst wie hy by populêre ferskes en fertellingen. Foar gruttere ferhalen wie syn komposysjekrêft en psychologysk ynkringingsfermogen net sterk genôch. Syn wurk giet net djip, mar it hat wol typearjend fermogen, it waard dan ek drok lêzen. Dêrtroch is syn nasjonale betsjutting grutter as syn letterkundige. Hoe populêr Dykstra wie blykte wol út de namme sa't er neamd waard. Meastal hiet hy Waling-om (=omke). Neist wat hy skreau, hat Dykstra it Fryske folksbewustwêzen ek fersterke mei syn 'Winterjûnenochten', foardrachtsjûnen, yn 'e mande mei [[Tsjibbe Gearts van der Meulen]], [[Gerben Colmjon]], [[Auke Boonemmer]], of ek wol allinnich (sûnt 1860). Mei de Fryske Winterjûnenocht bereizge er 25 jier lang de doarpen yn Fryslân, om sa it Frysk toaniel ûnder de minsken te bringen. Waling Dijkstra komt út in otterdoks-protestantsk fermiddden. Hysels hie in mear [[Liberalisme\|liberale]] ynstelling. Syn wurk hat faak moralistyske trekjes. Bûten in ûntelber oantal ferskes publisearre hy ek noch in wichtich folkloristysk wurk - ''Uit Frieslands volksleven'' (2 dielen, Ljouwert, 1896). Fierders fersoarge hy in populêr witenskiplike útjefte fan de Friesche Rymlerije fan [[Gysbert Japicx]] (Frjentsjer 1853) en kaam it benammen troch syn iver en trochsettingsfermogen dat it Friesch Woordenboek (Ljouwert 1911) der komd is. ~~Even~~Krekt foar it útbrekken fan de [[Earste Wrâldkriich]] yn [[1914]] stoar Dykstra te Holwerd opyn de ~~leeftyd~~âldens fan 92 jier. == Sukses en krityk == Waling-om wie ien fan de mannen fan de earste oere fan de [[Fryske beweging]]. Syn earste [[liet]]erenbondel, út 1848, waard fiif kear ~~werprinten~~werprinte. Fan syn ~~romans~~[[roman]]s waarden benammen de earste twa dielen in protte kearen werprinten. De foardrachtsjûnen dy't hyer mei oaren organisearre, de ''Winterjoenenocht'', ûntwikkele him ta in nij sjenre, dat oant nei 1920 beöefene waard. Diverse troch him opsetten en redigeare blêden en jierboekjes hienen in grut ~~beriek~~berik, bygelyks ''[[Sljucht en Rjucht]]'' (sûnt 1897), ''De Fryske Skoeralmenak'', it jierboekje ''As jimme it leije meije'' (1899-1910). Syn wurk oan de Fryske [[stavering]] en oan it Frysk Wurdboek hat fan grutte betsjutting west, likefolle as syn [[folkloare\|~~folkloryske~~folkloristyske]] wurk. Hy wie de wichtichste samler fan Fryske folksferhalen yn [[19e iuw]]. Fan [[kalvinisme\|kalvinistyske]] side krige hy in protte krityk fanwege de wize dêr't hy de kristlike huchelderij en skynhillicheid bespotte, benammen by [[dûmny\|predikanten]]. Nei syn dea ûnderfûn syn wurk krityk fan de [[~~Jongfriese~~Jongfryske Beweging\|Jongfriezen]] fan [[Douwe Kalma]] dy't him tekoart oan djipgong ferwiten. Dykstra's wurk is fan belang omdat hy in protte oaren ta it lêzen fan Frysk boeken brocht hat; literêr sjoen wurdt it op heden net mear wurdearre. It jout wol in byld fan it sosjale en morele libben fan it frijsinnige diel fan Fryslân út dy tiid. Rigel 52: * ''In dei fan plezier'' (ferhalen) - werprinte [[1971]] === ~~oer~~Oer him en syn wurk === * [[E.B. Folkertsma]], ''Nei trettjindeheal jier'', yn De Holder (1928); * J.W. Dykstra, ''W.D., syn libben en syn wurk'' (1949), mei bibliografy * [[J. Piebenga]] (1957) * [[J.J. Kalma]] en S. Sybrandy (1970)

Waling Dykstra: ferskil tusken ferzjes