Múnster: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Rigel 27:
 
== Skiednis ==
De naamnamme Münster komt vanfan hetit [[Latyn]]ske ''monasterium'' ('kloosterkleaster') en refereert aan de oprichtingoprjochting vanfan hetit [[Prinsbisdom Münster|bisdom Münster]] doortroch [[Karel de Grutte]] inyn [[793]]. De eersteearste bisschopbiskop waswie [[Liudger]]. TijdensYn de [[Midsiuwen]] waswie Münster eenin bloeiende [[Hânzestêd]].
 
InYn [[1127]], [[1197]] en [[1383]] vonden inhie Münster grotete lijen fan grutte [[stedsbrân]]en plaats.
 
In het jaar 1382 wordt Münster getroffen door de [[Pest|pest]] waardoor duizenden burgers sterven. In 1383 gaat een groot deel van de stad in vlammen op in de ergste stadsbrand]] sinds 1197. Nog ieder jaar houdt men in Münster de ''Grosse Prozession'' als nagedachtenis aan deze twee noodlotsjaren<ref>{{aut|[[Jan Buisman|J. Buisman]]}}, [http://books.google.nl/books?id=gJQNUQGWHekC&pg=PA289&dq=Buisman+Munster+noodlotsjaren ''Pest en brand in Münster'' - 1382/3]</ref>.
 
In [[1534]] verjoegen wederwer[[anabaptisme|dopersken]] de toenmalige [[biskop]] [[Frans van Waldeck]]. Toen zij de macht in handen hadden gekregen, verspreidde zich het bericht dat Münster hetit [[Nije Jeruzalem]] waswie. De nieuwenije leiderlieder vanfan de stadstêd, [[Jan Matthijs]], stond alleen toe dat [[Doop (sakramint)|gedoopte]] [[Wedergeboorte (christendom)|wedergeborenen]] zich vestigden in Münster; zij die dat niet waren werden verdreven. De verdreven bisschop stelde een nieuw leger samen met steun van zowel [[Protestantisme|protestanten]] als de [[Roomsk-katolike Tsjerke|katoliken]] en belegerde de stad. In Münster zelf radicaliseerde de beweging. [[Jan van Leiden]] werd uiteindelijk de leider en stelde gemeenschap van goederen en [[polygamy]] in. Een jaar later ([[1535]]) viel de stad, en hielden de troepen van de bisschop wreed huis. Jan fan Leien werd terechtgesteld en aan de [[Sint-Lambertustsjerke (Münster)|Lambertustsjerke]] hangt nog steeds de kooi waarin zijn lyk werd tentoongesteld.
 
De [[Frede fan Münster]] en [[Frede fan Osnabrück|Osnabrück]] in [[1648]] maakte van Münster een onafhankelijk bisdom: het gebied bleef hierdoor rooms-katholiek. Een ander belangrijk onderdeel van de Vrede van Münster was de beëindiging van de [[Tachtigjierrige Oarloch]] en de erkenning van de onafhankelijkheid van Nederland door Spanje. In [[1672]] viel Münster onder leiding van bisschop [[Christoph Bernhard von Galen|Bernhard von Galen]] de [[Republyk der Zeven Verenigde Nederlanden]] binnen. In [[Grins (stêd)|Grins]] wordtwurdt nognoch steedsalle jaarlijksjierren de overwinning op de bisschopbiskop vanfan Münster ("Bommen Berend") herdacht, met het [[Gronings Ontzet]].
 
In [[1802]] werd Münster veroverd door de [[Prusen]] en tot hoofdstadhaadstêd van [[Westfalen (provinsje)|Westfalen]] gemaakt. TijdensUnder de [[TweedeTwadde WereldoorlogWrâldoarloch]] werd Münster grotendeels verwoest door geallieerde[[Alliëarden|alliëarde]] bombardementenbombardeminten, maarmar nanei de oorlogkriich werdwaard Münster inop'en nij yn oudeâlde stijlstyl herbouwdboud.
 
Münster heefthat samentegearre metmei [[Osnabrück]] de beschikking over eenin eigen vliegveldfleanfjild: [[Lofthaven Münster-Osnabrück]].
 
{{boarnen|boarnefernijing=