|
[[File:Oryza sativa - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-232.jpg|right|thumb|200px|In [[19e ieuiuw|njoggentjinde-ieuskeiuwske]] botanyske yllústraasje fan 'e [[Aziatyske rys]]plant.]]
'''Botany''' of '''plantkunde''' is de foarm fan [[biology]] dy't him dwaande hâldt mei it bestudearjen fan [[planten]]. [[Biolooch|Biologen]] dy't har dêrop talizze, wurde [[botanikus|botanisy]] (inkeltal: botanikus) of plantkundigen neamd. De term "botany" komt fan it [[Aldgryksk]]e wurd βοτάνη, ''botanē'', dat "greide", "gers" of "foer" betsjut. Tradysjoneel omfiemet de botany ek:
* [[bryology]], de stúdzje fan [[moassen]], [[levermoassen]] en [[haumoassen]];
==Skiednis==
Botany giet werom op it iere [[herbalisme]] út 'e [[prehistoarje]], wêrby't [[minske]]n besochten om ytbere, [[genêskunde|genêskrêftige]] en [[gif]]tige planten te ûnderskieden en letter ek om dy te kultivearjen. Dêrmei is it ien fan 'e âldste tûken fan 'e [[wittenskip]]. Yn 'e [[MidsieuwenMidsiuwen]] waarden yn [[krûdetún|krûdetunen]], dy't faak oanlein waarden by [[kleaster]]s, planten fan medisinale wearde ferboud. Letter kamen dêrút fanôf de [[1540]]-er jierren de earste [[botanyske tún|botanyske tunen]] fuort, as ûnderdiel fan [[universiteit]]en en oare [[ûnderwiis]]sintra. Troch datsoarte tunen waard de wittenskiplike stúdzje fan planten makliker makke. It besykjen fan iere ûndersikers om harren planten te beskriuwen en te klassifisearjen stie oan 'e widze fan 'e [[taksonomy]], en late yn [[1753]] ta it ûntstean fan it moderne [[wittenskiplike namme|twanammige systeem]] fan 'e grutte [[Sweden|Sweedske]] [[biolooch]] [[Carolus Linnaeus]], dat oant hjoed de dei tsjinst docht.
Yn 'e [[19e ieuiuw|njoggentjinde]] en [[tweintichste ieuiuw]] waarden nije techniken ûntwikkele foar it wittenskiplik ûndersyk nei planten, wêrûnder ferskate metoaden fan [[optyk|optyske]] [[mikroskoop|mikroskopy]] en [[elektroanemikroskoop|elektroanemikroskopy]], dy't it waarnimmen fan libbene [[sel (biology)|sellen]] en [[gromosoom|gromosomale analyze]] mooglik makken. Mei de moderne kennis fan [[molekulêre erflikheid]] binne botanisy sûnt de [[1980]]-er jierren dwaande west om it [[DNA]] fan plantesoarten te ûntraffeljen, sadat se akkurater klassifisearre wurde kinne. Oare moderne ûndersykmêden binne bgl. de stúdzje fan [[anatomy]], groei en differinsjaasje, [[fuortplanting]], [[biogemy]], [[spiisfertarring|metabolisme]], [[sykte]]n, ûnderlinge [[evolúsje|evolúsjonêre relaasjes]], [[genetika]] en [[taksonomy]] by planten.
{{boarnen|boarnefernijing=
|
