|
}}
[[Ofbyld:Lage der kreisfreien Stadt Münster in Deutschland.png|thumb|left|Lizzing Munster yn Dútslân]]
'''MunsterMúnster''' ([[Dútsk]]: ''Münster'') is in [[stedsdistrikt]] (''kreisfreie Stadt'') en in [[regeardistrikt]] (''Regierungsbezirk '') yn it noardlik part fan [[Noard-Rynlân-Westfalen]] yn [[Dútslân]]. De stêd is ek de haadstêd fan it regeardistrikt. De [[Universiteit fan Munster]] is ien fan de âldste universiteiten fan Dútslân.
Yn it sintrum stiet it [[Hûs fan de Nederlannen]].
== Skiednis ==
De namme MünsterMúnster komt fan it [[Latyn]]ske ''monasterium'' ('kleaster') en referearret oan de oprjochting fan it [[Prinsbisdom MünsterMúnster|bisdom MünsterMúnster]] troch [[Karel de Grutte]] yn [[793]]. De earste biskop wie [[Liudger]]. Yn de [[Midsiuwen]] wie Münster in bloeiende [[Hânzestêd]].
Yn [[1127]], [[1197]] en [[1383]] hie MünsterMúnster te lijen fan grutte [[stedsbrân]]en.
Yn [[1382]] wurdt MünsterMúnster rekke troch de [[Pest|pest]] mei tûzenen deaden fan gefolgen. Yn [[1383]] baarnt in grut part fan de stêd op yn de slimste brân sûnt [[1197]]. Noch alle jierren wurdt yn MunsterMúnster de ''Grosse Prozession'' hâlden ta oantins fan dizze twa needlotsjierren<ref>{{aut|[[Jan Buisman|J. Buisman]]}}, [http://books.google.nl/books?id=gJQNUQGWHekC&pg=PA289&dq=Buisman+Munster+noodlotsjaren ''Pest en brand in Münster'' - 1382/3]</ref>.
Yn [[1534]] ferjoegen de wer[[anabaptisme|dopersken]] de doetiidske [[biskop]] [[Frâns fan Waldeck]]. Doe't sy de macht yn hannen krige hiene, waard der grute dat MunsterMúnster it [[Nije Jeruzalem]] wie. De nije lieder fan de stêd, [[Jan Matthijs]], woe allinnich hawwe dat [[Doop|doopte]] [[Werberte (kristendom)|werbernen]] harren yn MunsterMúnster festigen; wa't dat net wiene waarden ferdreaun. De biskop organisearre in nij leger mei stipe fan sawol [[Protestantisme|protestanten]] as [[Roomsk-katolike Tsjerke|katoliken]] en belegere de stêd. Wilens radikalisearre de beweging yn MunsterMúnster. [[Jan fan Leien]] waard de oanfierder en stelde gemienskip fan goederen en [[polygamy]] yn. In jier letter ([[1535]]) foel de stêd. Jan fan Leien waard terjochtsteld. Oan de [[Sint-Lambertustsjerke (Münster)|Lambertustsjerke]] hinget noch altyd de koai wêr't syn lyk yn útstald waard.
De [[Frede fan MünsterMúnster]] en [[Frede fan Osnabrück|Osnabrück]] yn [[1648]] makke fan MunsterMúnster in ûnôfhinklik bisdom: it gebiet bleau dêrtroch roomsk-katolyk. In oar wichtich ûndddderdielûnderdiel fan de Frede fan MunsterMúnster wie it beëinjen fan de [[Tachtichjierrige Oarloch]] en de erkenning fan de ûnôfhinklikens fan Nederlân troch Spanje. Yn [[1672]] foel Munster laat fan biskop [[Christoph Bernhard von Galen|Bernhard von Galen]] de [[Republyk fan de Sân Feriene Nederlannen]] yn. Yn [[Grins (stêd)|Grins]] wurdt noch alle jierren de oerwinning op de biskop fan MünsterMúnster ("Bommen Bearend") betocht, mei it [[Grinzer Untset]].
Yn [[1802]] waard MünsterMúnster ferêvereferôvere troch de [[Prusen]] en ta haadstêd fan [[Westfalen (provinsje)|Westfalen]] makke. Under de [[Twadde Wrâldoarloch]] waard MunsterMúnster foar it grutste part ferwoastge troch [[Alliëarden|alliëarde]] bombardeminten, mar nei de kriich waard Münster op'en nij yn âlde styl boud.
MünsterMúnster hat tegearre mei [[Osnabrück]] in eigen fleanfjild: [[Lofthaven MünsterMúnster-Osnabrück]].
{{boarnen|boarnefernijing=
}}
== Berne yn MunsterMúnster ==
* [[Annette von Droste-Hülshoff]] (1797-1848), dichteresdichteresse en skriuwster
* [[Theodor Wilhelm Achtermann]] (1799), byldhouwer.
* [[Felix von Hartmann]] (1851), kardinaal
{{clear}}
== Keppeling om utens ==
* [http://www.stadtpanoramen.de/muenster/index.html Munster by StadtPanoramen] - Panoramafoto's fan MunsterMúnster. {{noat|Dútsk}}
{{commonscat|Münster (Westfalen)}}
| 