Brân fan Kopenhagen (1728): ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
kat |
omstav./korr. |
||
Rigel 2:
De '''Brân fan Kopenhagen''' yn 1728 wie de grutste brân yn 'e skiednis fan [[Denemark]]. It tal deaden en ferwûnen is net fêstlein mar hie, sjoen de ûnbidige ferwoastgingen, folle slimmer kind. Nettsjinsteande dat wiene de kulturele verliezen enoarm. It âlde stedhûs, fiif tsjerken, tal fan hûzen en in grut tal keunstwurken gyngen foar ivich ferlern. Mei de [[Universiteit fan Kopenhagen]] waarden ek 35.000 dokuminten mei in grut archyf en tal fan unike wurken fertarre troch it fjoer.
De brân begûn op 'e jûn van 20 oktober earne tusken 18:00 en 20:00 oere en bleau trochbaarnen oant 23 oktober. Likernôch 28% fan de stêd waard yn 'e jiske lein. Sawat 20% fan de befolking rekke hûs en húsree kwyt (sa'n 70.000 persoanen) en de weropbou duorre oant 1737. Fan de âlde
De lokaasje wêr't de brân ûnstie wie oan it doedestiidske ''Vester Kvarter 146'' (tsjintwurdich likernôch it plak dêr't ''Frederiksberggade'' op it ''Rådhuspladsen'' einiget). Dêr wenne de widdo Signe Hansen, dy't har hûs foar in part ferhierde oan Peder Rasmussen en syn frou Anne Iversdatter dy't dêr in ytgelegenheid hiene. De brân ûnstie op de twadde ferdjipping. Nei de brân ferklearren sawol Peder as syn frou Anne dat harren soan fan 7 jier âld troch ûngelok in kandler mei in baarnende kjers omstjitten hie. It hat der in protte fan dat de man en syn oare helte de soan de skuld yn 'e skuon skoden, om sa harren eigen ûnfoarsichtigens ta te dekken en straf tefoarren te kommen.
Rigel 8:
Troch in gearrin fan omstannichheden wist it fjoer rap om him hinne te gripen. Trije dagen raasde it fjoer troch Kopenhagen oant it op sneon 23 oktober stadichoan oan krêft ferlear. It folk lei it dôvjen fan it fjoer op sneon út as in godlike yntervinsje. Kening [[Kristiaan VI fan Denemark|Kristiaan VI]] stelde yn [[1731]] dy dei, de 23ste oktober, as in [[nasjonale feestdei]] yn en om [[God]] te tankjen waarden op dy dei yn alle tsjerken fan Kopenhagen tanktsjinsten holden. Yn [[1770]] waard de feestdei mei in herfoarming fan de feestdagen wer fan de kalinder helle.
Nei de brân waard een kommisje beneamd foar in nij strjitteplan fan it ferwoastge stedsdiel. De kommisje kaam mei in útstel foar in nij strjitteplan en in ferbod op de bou fan vakwurkhûzen. Lang hat it ferbod op vakwurkhûzen net duorre: yn 1731 waard it wer opheven om't hûzen fan bakstien folle djoerder útpakten. It
[[Kategory:Kopenhagen]]
| |||