Koerden: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Dexbot (oerlis | bydragen)
L Removing Link FA template (handled by wikidata)
Pierlala (oerlis | bydragen)
No edit summary
Rigel 1:
[[Ofbyld:Kurdish-inhabited area by CIA (1992).jpg|thumb|250px||Kaart mei alle troch Koerden bewenne gebieten ([[CIA]], 1992).<ref>http://www.lib.utexas.edu/maps/middle_east.html</ref>]]
[[Ofbyld:Koerdische vrouwen van den oever der Kaspische Zee.jpg|thumb|250px|Koerdyske [[froulju]] oan de ouwer fan de [[Kaspyske See]] begjin 20e ieuiuw]]
 
De '''Koerden''' binne in folk dat ferspried libbet oer ferskillende lannen, mei goed 30 miljoen<ref>[http://assembly.coe.int/Main.asp?link=/Documents/WorkingDocs/Doc06/EDOC11006.htm Ried fan Jeropa: The cultural situation of the Kurds]</ref> minsken dy't benammen yn it [[Midden-Easten]] wenje. Tsjintwurdich ferbleauwen nei skatting ien miljoen Koerden yn Jeropa. De Koerden hearre by de [[Iraanske folken]] en sprekke it [[Koerdysk]] yn meardere farianten en dialekten.
Rigel 7:
De Koerden wenje ûnder oare yn [[Turkije]], [[Syrje]], [[Irak]], [[Iran]] en yn de eardere Sowjet-Uny. It is in folk dat wol in eigen taal en kultuer hat, mar gjin eigen steat. Yn Irak hawwe de Koerden, nei de fal fan [[Saddam Hoessein]] fiergeande autonomy krigen.
 
Oan de begjin fan de 20e ieuiuw, doe it [[Ottomaanske Ryk]] opdield waard, wie yn it [[Frede fan Sèvres|Ferdrach fan Sèvres]] foarsjen yn autonomy foar de Koerden, mei de mooglikheid ta ûnôfhinklikens nei inkele jierren. Dêrfan is lykwols neat terjochte kaam troch de opstân fan de Turkse patriotten ûnder leiding fan [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]. De [[Frede fan Lausanne]] yn [[1923]], dêr't de grinzen fan it it moderne Turkije yn fêstlein binne, repte mei gjin wurd oer de Koerden.
 
De komôf fan de Koerden is net hielendal wis. Mooglik binne sy besibbe oan de [[Meden]] út de Aldheid. Har taal, it [[Koerdysk]], is in [[Yndo-Iraanske talen|Yndo-Iraanske taal]], krekt as it [[Perzysk]].
Rigel 14:
De measte Koerden binne religieus. Sirka 90% is [[moslim]] en ek binne in protte [[Jezidi's]]. Mar in lyts part, sirka 5% is [[kristendom|kristlik]] en der bestiet ek noch in lytse [[Joaden|joadske]] minderheid. Dizze lêste kloft is sûnt de ûnôfhinkens fan [[Israel]] sawat alhiel nei dat lân emigreare.
 
Nei de Arabyske ynvaazje yn de 7e ieuiuw hawwe de measte Koerden har bekeard ta de islam. Dêrfoar hienen sy it [[Zoroastrisme]] as leauwen en noch hieltyd wurde alle jierren it zoroastryske nijjier útlitten fierd. Newroz is it feest dêr't de komst fan de maaitiid by fierd wurdt.
 
== De hjoeddeiske situaasje ==