De ferzje fan 25 mrt 2016 om 08.34 wizigje Pierlala (oerlis \| bydragen) 17.653 edits omstav. ←Toan eardere ferskillen		De ferzje fan 25 mrt 2016 om 08.46 wizigje weromsette Pierlala (oerlis \| bydragen) 17.653 edits Werom sette fan ferzje 777535 fan Special:Contributions/PiefPafPier (Meidogger_oerlis:PiefPafPier) ferkeard gien Neikommende ferskillen →
Rigel 1: [[Ofbyld:Ids Wiersma door Gosse Dam Brantgum.jpg\|thumb\|Byld fan Ids Wiersma troch [[Gosse Dam]]]] ~~{{Gemeente yn Nederlân\|~~ [[Ofbyld:Fiskers-boatsje FSM-G-079.jpg\|thumb\|''Fiskersboatsje'' troch Ids Wiersma<br><small>Frysk Skipfeart Museum</small>]] ~~flagge = Hoorn flag outline.png\|~~ [[Ofbyld:Brantgum Ids Wiersma.wiki.jpg\|thumb\|Brantgum, sa as Ids Wiersma dat beseach]] ~~wapen = Hoorn wapen HRvA.svg\|~~ '''Ids Wiersma''' ([[21 juny]] [[1878]], [[Brantgum]] - [[24 augustus]] [[1965]], [[Dokkum]]) wie [[keunstskilder]]. ~~namme = Hoarn \|~~ ~~lokaasje = LocatieHoorn \|~~ ~~provinsje = [[Noard-Hollân]] \|~~ ~~boargemaster = G.O. van Veldhuizen \|~~ ~~haadplak = Hoarn \|~~ ~~oerflak = 52,49 \|~~ ~~oerflak lân = 19,87 \|~~ ~~oerflak wetter = 32,62 \|~~ ~~ynwenners = 67.753 \|~~ ~~datum ynwenners = 1 jul 2005 \|~~ ~~tichtens = 3.410 \|~~ ~~breedtegraad = 52°38'NB \|~~ ~~lengtegraad = 5°3'EL \|~~ ~~ferkearsieren = [[A7]] \|~~ ~~netnûmer = 0229 \|~~ ~~postkoade = 1620-1628, 1689 & 1695 \|~~ ~~webside = [http://www.hoorn.nl www.hoorn.nl] \|~~ }} ~~[[File:Gem-Hoorn-OpenTopo.jpg\|thumb\|Topografyske kaart fan de gemeente Hoarn]]~~ ~~[[Ofbyld:Hoarn1.jpg\|thumb\|right\|Binnenhaven]]~~ ~~[[Ofbyld:Zee.jpg\|thumb\|right\|See foar Hoarn]]~~ == Biografy == '''Hoarn''' ([[Hollânsk]]: ''Hoorn'', [[Westfrysk]]: ''Hoorn'') is in stêd en gemeente yn de regio [[West-Fryslân]] yn de provinsje [[Noard-Hollân]]. Hoarn hat ek in sintrumfunksje foar West-Fryslân. Hoarn hat 68.316 ynwenners (1 juny 2007) en in oerflak fan 52,49 km². ===Jonkheid=== Ids Wiersma waard yn Brantgum berne as soan fan Doeke Goaslings Wiersma en Eeke Idses Koopmans. Nei de [[Lânboukrisis fan 1880\|lânboukrisis]] fan [[1880]] brieken foar Ids syn heit, dy't [[boereärbeider]] wie, swiere tiden oan. Ids rûn oer de side. Boerefeint wurde siet der dus net yn. Al ier yn syn jonkheid die bliken dat er hiel moai tekenje koe. De boppemaster Dijkstra fûn dat Ids bêst skilder wurde koe. Syn âlden doarsten sa'n aventoer net oan en sa waard Ids yn 'e lear dien by de doarpsferver. It blykte dat Ids der útpykte yn it fine wurk. ~~== Stêd ==~~ ~~Yn [[2007]] sil de stêd 650 jier bestean; de gemeente en foaral de stêd sels binne fan doel dit mei ferskate festiviteiten te fieren.~~ Yn 1895 gie Ids as ferversfeint nei [[Winaam]]. Dêr stie doe ds. W. Koeze waans frou skildere en doe't sy Ids syn wurk seagen, stjoerden se dat op nei de doe ferneamde skilders [[Jozef Israëls]] en [[Hendrik Willem Mesdag]]. Dy seagen dat der wat yn dy ferversfeint siet. ~~== Gemeente ==~~ ~~'''Stêd'''~~ * Hoarn Yn 1898 waard Ids Wiersma ynskreaun by de [[Haachske Akademy\|Tekenakademy]] yn [[De Haach]]. Letter soe er dêr learaar [[ets]]en en [[litografy]] wurde. ~~'''Doarpen'''~~ * [[Sweach]] * (Wester)[[Blokker (plak)\|Blokker]] ===Skilder=== ~~'''Buorskippen'''~~ Yn 1891 krige er syn earste grutte opdracht foar muorreskilderings yn it nije gebou fan de Ryksmunt yn [[Utert (stêd)\|Utert]]. * [[De Bangert (buorskip)\|De Bangert]] * [[De Hulk (buorskip)\|De Hulk]] Yn 1918 yllustrearre Ids Wiersma de nije útjefte fan de ''[[Rimen en teltsjes]]'' fan de [[Bruorren Halbertsma]]. ~~== Skiednis ==~~ ~~Hoarn wie yn de [[17e iuw]] in stêd fan belang, omdat dit ien fan de [[Feriene Eastyndyske Kompanjy]]-stêden wie.~~ ~~Der wie faak hannel yn bygelyks piper tusken [[Eastynje]] en Nederlân.~~ Hy sette him nei wenjen yn [[Drachten]]. De Suvelbank joech him de opdracht om it Fryske boerelibben om 1900 hinne fêst te lizzen yn oaljeferve-skilderijen. ~~== Ferbinings ==~~ ~~=== Treinen ===~~ * 3200 Intercity Inkhuzen – Hoarn – Amsterdam Sintraal * 3300 Stoptrein Hoarn Kersenboogerd – Hoarn – Schiphol – Haadddoarp. * 3400 Sneltrein Hoarn – Alkmar – Haarlim – De Haach Sintraal. * 4500 Stoptrein Inkhuzen – Hoarn – Amsterdam Sintraal. Nei 1929 is er dêr fierder mei gien. Yn tekenings hat er it boerelibben hast dokumintêr fêstlein. ~~=== Autodyk ===~~ * A7 Saandam - Nijeskâns (Dútske grins) Ids Wiersma wurdt wol de 'ferteller mei de pinne' neamd. Hy is beynfloede troch de [[Haachske Skoalle]] en de skilderkeunst yn de 17de ieu. ~~== Monuminten ==~~ * Steateloazjemint * Bûterhal * Keamer Hoarn [[Feriene Eastindyske Kompanjy]] * Westfrysk Museum * Waach * Diaconiehús * Pakhuzen Bierkaai * Haadtoer * Keamer Hoarn [[Feriene Westyndyske Kompanjy]] * Bossuhuzen * Easterpoarte * Eastertsjerke * Foreestenhûs * Poarte Admiraliteitsgebou * Weeshûs * Mariatoer * Aldste wenhûs * Doelen * Claes Stapelshof * Sint Pitershof * Timmermansgildehûs * Noardertsjerke * Ramen 1-3 * Luterske Tsjerke * Menniste Tsjerke Ids Wiersma ferstoar op 24 augustus 1965 te Dokkum. Hy wenne op dat stuit yn it ferpleechhûs Nij Toutenburg yn [[Noardburgum]]. ~~== Untwikkeling ynwennertal ==~~ * 2005 - 68.138 == Neitins == * 2000 - 64.604 Yn 1978 kaam ûnder redaksje fan [[J.J. Kalma]] en oaren it boek ''Ids Wiersma, tekenje foar Fryslân'' út mei in oersjoch fan syn wurk. * 1950 - 12.988 * 1900 - 10.804 Yn Brantgum waard in stjitte nei Ids Wiersma neamd en der kaam in stânbyldsje fan [[Gosse Dam]]. Ek yn Brantgum is men dwaande om in fêst betinkingsplak foar Ids Wiersma yn te rjochtsjen en syn neilitten wurk in goed plak jaan. ~~{{GemeentenNoard-Hollân}}~~ ~~[[Kategory:Hoarn (Noard-Hollân)\| ]]~~ == Sjen == ~~[[Kategory:Plak yn Hoarn (Noard-Hollân)]]~~ * It [[Museum Smellingerlân]] te [[Drachten]] hat in stikmannich skilderijen fan Ids Wiersma yn de fêste útstalling. ==Literatuer== * Bruintjes, Jaap (et al.) (2003) ''Ids Wiersma: het grafische werk'', útj. Museum Smellingerlân, Drachten, * Keizer, Joost (et al.) (2002) ''Ids Wiersma: ienfâld en echtens'', útj. Instituut voor Kunst- en Architectuurgeschiedenis, Grins, ISBN 90-367-1629-2 * Kalma, J.J. (et al.) (1978) ''Ids Wiersma: tekenje foar Fryslân'', útj. De Tille, Ljouwert, ISBN 90-70010-75-5 {{DEFAULTSORT:Wiersma, Ids}} [[Kategory:Frysk keunstskilder]] [[Kategory:Frysk etser]] [[Kategory:Frysk tekener]] [[Kategory:Persoan berne yn Brantgum]]

Ids Wiersma: ferskil tusken ferzjes