Ko: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
No edit summary |
omstav. |
||
Rigel 8:
== Kij yn Fryslân ==
Oan de Harnzer Singel yn Ljouwert stiet in grut brûnzen byld fan in ko. It is makke yn 1954 en stelt de ideale Fryske [[stamboek]]ko foar. '[[Us Mem]]' hjit it byld yn de folksmûle. Fryslân hat yndie in soad oan de ko te tankjen – mei har molke en [[bûter]] en mei it ferneamde Fryske stamboekfee hat de provinsje namme makke. Boppedat is de ko fanâlds ien fan meast konstante eleminten yn de Fryske skiednis. De ko wie der earder as de minsken dy’t harsels foar it earst Fries neamden. De mooglikheden foar it ûntstean fan kultuer wurde bepaald troch it lânskip.
De opkomst fan it boerebedriuw barde yn it lettere Fryske gebiet – want de minsken neamden harsels noch gjin Friezen – pas letter, ûngefear yn 3400 foar Kristus. De earste boeren wennen op it sân, ûngefear yn de tsjintwurdige [[Wâlden]] en [[Gaasterlân]]. Op grûn fan it ierdewurk dat fan harren weromfûn is, wurde se [[Trachterbekerkultuer|Trachterbeker-minsken]] neamd. Harren spoaren hawwe se efterlitten yn it gebiet fan [[Grut-Brittanje]] oant en mei [[Bulgarije]]. Se binne ek bekend wurden troch harren [[hunebêd]]en. Fan dizze earste boeren is in (restaurearre) [[Grêfhichte|grêfheuvel]] te sjen by [[Bakkefean]]. It âldste bewiis fan de aktiviteiten fan dizze prehistoaryske boeren yn it tsjintwurdige Fryslân is fûn op in sânrêch by [[Boarnwert]] by Dokkum. Dêr fûnen
De kij út dy tiid wiene in stik lytser as ‘Us Mem’. Yn de rin fan de tiid hawwe der in soad ferskillende kij yn Fryslân omrûn: grut, lyts, readbûnt, mûsgriis, swart-wyt, [[blierkop]] oant en mei de [[Blonde d’Aquitaine]]. Mar al tûzenen jierren, ek doe’t der noch hielendal net fan Fryske grûn sprutsen wurde koe, hawwe der kij yn it lân stien. Sa is de ko ien fan de meast konstante ferskinings út de Fryske skiednis en dêrmei net allinnich in produsint fan molke, bûter en tsiis, mar ek fan Fryske identiteit.
|