Proto-Yndo-Jeropeesk: ferskil tusken ferzjes

Saakkundigen geane der oer it algemien fan út dat it Proto-Yndo-Jeropeesk oarspronklik sprutsen waard yn 'e [[Koeban (regio)|Koeban]], it gebiet benoarden de [[Kaukasus]], en yn 'e oangrinzgjende [[Kaspyske Leechflakte]]. Dy kontreien wurde sadwaande foar de ''Urheimat'' (it oarspronklike wengebiet) fan 'e [[Yndo-Jeropeänen]] oanmurken. Dêrwei soene hja har fan it fjirde milennium f.Kr. ôf ferspraat hawwe oer [[Jeropa]], it [[Heine Easten]] en it [[Yndiaaske subkontinint]]. Dit wurdt de [[Kurgan-hypoteze]] neamd, en waard foar it earst foarsteld troch de [[Litouwen|Litousk]]-[[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[argeologearcheologe]] [[Marija Gimbutas]], yn 'e jierren fyftich fan 'e [[tweintichste iuw]]. Dêrby wurdt oannommen dat it tiidrek dat it Proto-Yndo-Jeropeesk sprutsen waard, oant rûchwei 3500 f.Kr. rûn, doe't dy taal útinoar foel yn in tsiental dochtertalen (lykas it [[Proto-Germaansk]] en it [[Proto-Keltysk]]) dêr't neitiid de ûnderskate Yndo-Jeropeeske taalkloften (lykas de [[Germaanske talen]] en de [[Keltyske talen]]) wer út fuortkamen.

Wannear't it Proto-Yndo-Jeropeesk sels ûntstien is, dat is noch altyd ûndúdlik, krekt as út hokker taal oft it ûntstien is. Dàt it it út in oare taal fuortkommen wêze moat, dat is wis, want gjin taal ûntstiet út it neat, dus ek Proto-Yndo-Jeropeesk net. De swierrichheid sit him deryn dat men dêrfoar safier werom yn 'e tiid moat, dat der gewoan gjin brûkbere bewizen te finen binne – itsij taalkundige, itsij argeologyskearcheologyske – om in teory te ûnderstypjen. Net dat wittenskippers har dêrtroch tsjinhâlde litten hawwe om teoryen te formulearjen. Sa oppenearre de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[argeoloocharcheolooch]] [[Colin Renfrew]] yn [[1987]] syn [[Anatoalyske teory]], dy't hawwe wol dat de út it Proto-Yndo-Jeropeesk fuortkommen [[Yndo-Jeropeeske talen|Yndo-Jeropeeske taalfamylje]] en de útstoarne [[Anatoalyske talen|Anatoalyske taalkloft]] op ien hichte steane. Ornaris wurdt dy lêste [[taalgroep]], mei as wichtichste taal it [[Hettitysk]], dat yn 'e [[Aldheid]] yn [[Lyts-Aazje]] sprutsen waard, ýn 'e Yndo-Jeropeeske famylje pleatst, mar Renfrew hold út dat it hjir om in susterrelaasje gie ynstee fan om in mem-dochterrelaasje. De oertaal fan 'e beide kloften, dat dus de taal wêze soe dêr't it Proto-Yndo-Jeropeesk fan ôfstamme, neamde er it [[Proto-Yndo-Hettitysk]]. Refrew syn teory is lykwols fier fan algemien akseptearre.