Fleantúch: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
L Removing Link FA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not featured |
No edit summary |
||
Rigel 5:
[[File:Lockheed SR-71 Blackbird.jpg|thumb|Lockheed SR-71 Blackbird]]
In '''fleantúch''' as '''fleanmasine''' is in [[loftfartúch]] dat in hegere tichtheid hat as
== Skiednis ==
Utfiners wienen oan de ein fan de [[19e iuw]] dwaande mei it útfinen fan in ferfiermiddel dêr't motorisearre mei flein wurde koe. De [[loftballon]] wie al yn [[1783]] útfûn, it sweeffleantúch waard foar it earst súksesfol testen troch [[Otto Lilienthal]] yn [[1891]]. Yn [[1903]] wisten de Amerikaanske [[Bruorren Wright]] as earste minsken mei harren sels boude en motorisearre fleantúch, [[Wright Flyer|"The Flyer"]], in kontrolearre flecht te meitsjen. Yn Nederlân fleach it earste fleantúch op [[27 juny]] [[1909]], bestjoerd troch [[Charles de Lambert]]. Yn 1910 makke de Frânsman [[Henri Fabre]] mei de ûntwikkeling fan de it earste [[wetterfleantúch]] it mooglik gruttere fleantugen te meitsjen omdat se net ôfhinklik wienen fan de lingte fan in fleanfjild. Twa jier letter kaam [[Curtiss]] mei de earste [[Wetterfleantúch|fleanboat]]. Yn datselde jier waard ek it earste eksperimint dien mei opstigen fan in skip ôf troch [[Eugene Burton Ely|Eugene Ely]].
Hoewol't der eksperimintearre waard mei it ferfier fan post en passazjiers, soe it fleantúch foarearst noch as sport- en stuntapparaat brûkt wurde. Sûnt [[1911]] begûnen de
Nei de
It [[sweeffleantúch]] waard yn Dútslân ta yn de finesses trochûntwikkele om it [[Frede fan Versailles (1919)|ferdrach fan Versailles]] te ûntdûken. Dêrneist ûntstienen der dûkbommesmiters, nachtjagers en de [[strielmotor]] waard yntrodusearre.
Nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] soarge de wapenwedrin tusken it ûntstiene [[Warsjaupakt]] en de [[Noard-Atlantyske Ferdrachsorganisaasje|NAFO]] ta in bliuwende prikkel om mei nije fleantugen te kommen. De fleantugen moasten heger, flugger en langer yn de loft bliuwe kinne. [[Chuck Yeager]] gie troch de [[lûdsbarriêre]], spionaazjefleantugen fleagen dêrnei oant trije kear sa hurd as it lûd (de [[Lockheed SR-71 (Blackbird)]]. Ek waard mei de yntroduskje fan de [[F-16 Fighting Falcon|F16]] in fleantúch yntrodusearre dat allinnich fleane koe mei help fan in [[kompjûter]], it saneamde [[fly-by-wire]]-prinsipe.
Yn dyselde tiid kaam ek it massatoerisme op in de westerske lannen. Net allinnich waarden de passazjiersfleantugen geandewei grutter, lykas de [[Boeing 747]], mar ek sneller, mei as hichtepunt de [[Supersoanyske snelheid|supersoanysk]]e [[Concorde (fleantúch)|Concorde]]. Yn dyselde tiid ûntwikkele him ek de [[
{{Commonscat|Aircraft}}
|