Kartago: ferskil tusken ferzjes

De stêd waard troch de [[Foenysjers]] stifte yn [[814 f. Kr.]]. Neffens de leginde troch prinses Dido út [[Tyrus]] dy't op 'e flecht wie. Kartago ûntwikkele him hurd ta in wichtige seemacht yn it westlik bekken fan de [[Middellânske See]], dy't it allinne rjocht opeaske oer de seehannel. Hjirtroch waard sy in wichtige tsjinstanner en konkurrint fan de Westlike [[Griken]] (benammen dy fan Syracuse op Sisylje en Massylje yn Sud-[[Frankryk]]) en letter fan jin útwreidende stêdsteat [[Rome (stêd)|Rome]]. Lang om let laat dizze rivaliteit ta trije [[Punyske oarloggen]], dy't einigen meidat Kartago troch de Romeinen mei de grûn lyk makke waard.

De earste Punyske kriich wie benammen in kriich tusken de seefloaten fan Rome en Kartago en fûn plak tusken [[264 f. Kr.|264]] en [[241 f. Kr.]]. Oan de ein hienen de Romeinen derby de macht krigen oer de westlike Middellânske See rûtes. It Kartaachske oerwicht oer de seehannel einige hjirmei. Fan need leiden de Kartagers harren ta op it fergrutsjen fan lânbesit, benammen yn [[Spanje]]. Nei ferrin fan tiid kamen hja op 'e nij mei Rome yn konflikt, diskear troch in skeel oer it sizzenskip oer it gebiet yn Spanje.

Mei de [[Twadde Punyske kriich]], fan [[218 f. Kr.|218]] oant [[202 f. Kr.]], stuts [[Hannibal Barkas|Hannibal]] mei in mânsk leger de [[Alpen]] oer nei Rome. Neffens de Romeinske skriuwer [[Livius]] die hy dat yn oktober/novimber [[218 f. Kr.]] en hie hy 37 [[oaljefant]]en by him. Yn it begjin boekte hy grutte súksessen tsjin de Romeinen mar doe't dizze troch hienen dat sy Hannibal net yn in slacht koenen ferslaan snien de Romeinen de oanfierwegen fan de Katagers út Spanje ôf. Nei likernôch tweintich jier kriich yn [[Itaalje]] stienen de Romeinen der it bêst foar en moast Hannibal him werom lûke. De Romeinen koenen Spanje oermasterje en stieken oer nei Afrika. Dêr waard Kartago besingele en twongen har oer te jaan. De Kartagers behâlden allinnich de stêd en hienen inkeld mar ynfloed om Kartago hinne.

De tredde Punyske kriich ûntstie doe't Kartago in Afrikaanske tsjinstanner fan Rome stipe joech en fûn plak tusken [[149 f. Kr.|149]] en [[146 f. Kr.]]. It resultearre lang om let yn in folsleine ferneatiging fan Kartago.

Nei de folsleine ferneatiging fan Kartago hie keizer Augustus de minsken ferbean har op 'e ruïnes ta wenjen te sette, troch de gaadlike posysje hat er it ferbod gau opsein. De Romeinen bouden de nije stêd dy't op 'en nij de namme Kartago krige. De Púnjers sette har dêr krekt likegoed op 'en nij ta wenjen op it plak fan harren foarfaars. Yn 'e rin fan de earste iuw n. Kr. woeks it tal ynwenners fan de stêd nei 500.000, en hat de twadde stêd fan it westlike Romeinske ryk west. Allinnich Rome hat mei 800.000 wichtiger en grutter west. Yn it kristlike tiidrek hat Kartago ferskate konsilys holden en trochdat biskop [[Augustinus]] fan Hippo hjir studearre hie bleau it in wichtich plak.