Aldtsjerkeslavysk: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Nije Side: thumb|180px|De earste side fan it [[Evangeelje fan Jehannes yn de ''Codex Zographensis'', skreaun yn it Glagolityske alfabet]] It '''Aldtsjerkeslavysk''...
 
L + ynfoboks + boarnen
Rigel 1:
{{Universele ynfoboks histoarysk taalstadium
[[Ofbyld:ZografskiyKodeks.png|thumb|180px|De earste side fan it [[Evangeelje fan Jehannes]] yn de ''Codex Zographensis'', skreaun yn it Glagolityske alfabet]]
| namme = Aldtsjerkeslavysk
It '''Aldtsjerkeslavysk''' (''словѣньскъ ѭзыкъ, slověnĭskŭ językŭ''), ek bekend ûnder de nammen '''Aldslavysk''', '''Aldbulgaars''' en '''Aldmasedoanysk''', is de âldste [[Slavyske talen|Slavyske]] [[skriuwtaal]]. It datearret fan 'e midden fan 'e [[9e ieu]] en waard op skrift steld troch de bruorren [[Syrillus fan Saloniki|Syrillus]] en [[Metoadius]] op basis fan Súd-Slavyske dialekten dy't sprutsen waarden yn it gebiet om [[Tessaloniki]] yn it [[Byzantynske Ryk]]. Foar de taal ûntwurpen sy in nij skrift, it [[Glagolityske alfabet]], en yn ferbân mei harren missy nei it [[Grut-Moravyske Ryk]] yn [[863]] makken sy in oersetting fan de [[Bibel]]. Letter makken studinten fan Syrillus en Metoadius oan de ein fan de 9e ieu yn it [[Earste Bulgaarske Ryk]] it [[Sirillyske alfabet]], dat fierhinne fan't [[Gryksk alfabet|Grykske alfabet]] ôflaat wie en stadichoan de plak fan't Glagolitysk ynnaam.
| oare namme(n) = Aldslavysk, Aldbulgaarsk, <br>Aldmasedoanysk
| taalgebiet = [[Balkan]], [[East-Jeropa]]
| skrift = [[Glagolitysk alfabet|Glagolitysk]], [[Syrillysk alfabet|Syrillysk]], [[Latynsk alfabet|Latynsk]]
| taalfamylje = ● [[Yndo-Jeropeeske talen|Yndo-Jeropeesk]]<br> &nbsp;&nbsp;● [[Balto-Slavyske talen|Balto-Slavysk]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;● [[Slavyske talen|Slavysk]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;● [[Súdslavyske talen|Súdslavysk]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;● '''Aldtsjerkeslavysk'''
| dialekten = sjoch [[#Tsjerkeslavysk|tekst]]
| tiidrek = [[9e iuw|9e]]-[[11e iuw]]
| ûntstien út = [[Súdslavyske talen|Súdslavysk]]
| ûntjûn ta = ● [[Tsjerkeslavysk]]<br> ● [[Midbulgaarsk]]
| ISO 639-1 = cu
| ISO 639-2 = chu
| ISO 639-3 = chu
}}
It '''Aldtsjerkeslavysk''' (''[[Glagolitysk alfabet|Glagolitysk]]: ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ ⰧⰈⰟⰊⰍⰟ; [[Syrillysk alfabet|Syrillysk]]: словѣньскъ ѭзыкъ,; slověnĭskŭ[[Latynsk alfabet|Latynsk]]: ''Slověnĭskŭ językŭ''), ek bekend ûnder de nammen '''Aldslavysk''', '''Aldbulgaars''' en '''Aldmasedoanysk''', is de âldste [[Slavyske talen|Slavyske]] [[skriuwtaal]]. It datearret fan 'e midden fan 'e [[9e ieu]] en waard op skrift steld troch de bruorren [[Syrillus fan Saloniki|Syrillus]] en [[Metoadius]] op basis fan Súd-Slavyske[[Súdslavyske talen|Súdslavyske dialekten]] dy't sprutsen waarden yn it gebiet om [[Tessaloniki]] yn it [[Byzantynske Ryk]]. Foar de taal ûntwurpen sy in nij skrift, it [[Glagolityske alfabet]], en yn ferbân mei harren missy nei it [[Grut-Moravyske Ryk]] yn [[863]] makken sy in oersetting fan de [[Bibel]]. Letter makken studinten fan Syrillus en Metoadius oan de ein fan de 9e ieu yn it [[Earste Bulgaarske Ryk]] it [[Sirillyske alfabet]], dat fierhinne fan't [[Gryksk alfabet|Grykske alfabet]] ôflaat wie en stadichoan de plak fan't Glagolitysk ynnaam.
 
Aldtsjerkeslavyske teksten binne oerlevere yn de foarm fan kopyen út de [[10e ieu|10e]] en [[11e ieu|11e ieu]]; it bekendste manuskript is de ''Codex Zographensis''. Foar de histoaryske taalwittenskap is it Aldtsjerkeslavysk besûnder wichtig, om't it tige nau besibbe is oan it [[Oerslavysk]], de mienskiplike [[oertaal]] fan de [[Slaven]].
[[Ofbyld:ZografskiyKodeks.png|thumb|180px|left|De earste side fan it [[Evangeelje fan Jehannes]] yn de ''Codex Zographensis'', skreaun yn it Glagolityske alfabet.]]
 
== Tsjerkeslavysk ==
 
It Aldtsjerkeslavysk hat him fierder ûntwikkele ta in [[tsjerketaal]], it '''Tsjerkeslavysk'''. Dizze taal bestiet yn fiif ûnderskate ferzjes ("redaksjes"), dy't ûnder ynvloed fan pleatslike folkstalen ûntstien binne:<br>
* Bulgaarsk-Tsjerkeslavysk <br>
* Servysk-Tsjerkeslavysk <br>
* Russysk-Tsjerkeslavysk <br>
* Kroätysk-Tsjerkeslavysk<br>
* Tsjechysk-Tsjerkeslavysk<br>
 
Hoewol't it Tsjerkeslavysk hjoed de dei tige argaysk oandocht, wurde it troch ferskate [[Eastersk-otterdoksy|eastersk-otterdokse]] en [[Eastersk-katolisisme|eastersk-katolike]] tsjerken noch hieltyd brûkt yn harren liturgy. Bûten de liturgy is it Tsjerkeslavysk lykwols net goed brûkber. In modernisearre en ferienfâldige foarm fan't Tsjerkeslavysk, ornearre foar aldendeiske kommunikaasje, is de [[keunsttaal]] [[Ynterslavysk]].
Line 20 ⟶ 34:
 
== Keppeling om utens ==
{{en}}[http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/ocsol-0-X.html ''Old Church Slavonic Online]'' (UniversityUniversiteit offan TexasTeksas)]
 
{{boarnen|boarnefernijing=
[http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/ocsol-0-X.html Old Church Slavonic Online] (University of Texas)
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Old_Church_Slavonic_language ''References'', op dizze side].
}}
 
{{YnterWiky|code=cu}}