Noardfrysk Ynstitút: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
red hiele side |
|||
Rigel 1:
{{Organisaasje algemien
[[Ofbyld:Braeist Nordfriisk Instituut.jpg|thumb|right|280px|It ''Nordfriisk Instituut'' oan de Süderstraße yn Bräist]]▼
| ôfbylding = Nfi logo.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 70px
| namme = <font color=white> Noardfrysk Ynstitút <br>''Nordfriisk Instituut'' </font color=white>
| ôfkoarting = NFI
| histoaryske namme =
| nasjonaliteit = [[File:Flag of Germany.svg|20px]] [[Dútslân|Dútsk]]
| type org. = [[stifting]]
| wurkmêd = [[Noardfrysk]]e [[taal]] en [[kultuer]]
| haadkertier = [[Bredstedt]] ([[Sleeswyk-Holstein]])
| off. taal = [[Noardfrysk]], [[Dútsk]]
| oprjochte = [[1965]]
| opdoekt =
| fuortkommen út = [[Verein Nordfriesischer Institut]]
| opgien yn =
| oprjochter =
| orgaan =
| tal leden =
| wurknimmers = 12 <small>(2014)</small>
| aktyf yn = [[Noard-Fryslân]]
| webside = [http://www.nordfriiskinstituut.de www.nordfriiskinstituut.de]
}}
It '''Noardfrysk Ynstitút''' ([[Noardfrysk]]: '''''Nordfriisk Instituut''''') is it algemiene [[wittenskip|wittenskiplik sintrum]] en de [[taalakademy]] fan it [[Noardfrysk]]e [[taal]]gebiet yn 'e [[Dútslân|Dútske]] dielsteat [[Sleeswyk-Holstein]]. Dizze [[organisaasje]] docht ûndersyk nei de [[taal]], [[kultuer]] en [[skiednis]] fan [[Noard-Fryslân]]. Hoewol't it Noardfrysk Ynstitút him benammen dwaande hâldt mei de [[Noardfrysk]]e [[taal]], skinkt it ek oandacht oan 'e oare taalfoarmen dy't yn Noard-Fryslân sprutsen wurde: it [[Nederdútsk]], it [[Dútsk]], it [[Deensk]] en it [[Súdjutsk]]e [[dialekt]].
==Skiednis==
It Noardfrysk Ynstitút hat in eigen bibleteek en argyf, it fersoarget kursussen, kolleezjes, konferinsjes en lêzings en jout boeken, tydskriften en brosjueres út op eigen kosten of yn gearwurking mei oare útjouwers. It wurdt finansjeel stipe troch de dielsteat [[Sleeswyk-Holstein]], de ''Kreis'' [[Noard-Fryslân]], de stêd [[Bräist]] en de [[Súdsleeswyske Denen|Deenske minderheid yn Dútslân]]. Ek wurdt der sels wat jild binnenbrocht mei de eigen útjeften.▼
It Noardfrysk Ynstitút waard yn [[1965]] oprjochte, en is fêstige yn [[Bredstedt]] ([[Noardfrysk]]: Bräist), dêr't it oarspronklik in pân oan 'e Osterstraße besette, mar yn [[1990]] ferhuze nei de eardere ''Volksschule'' oan 'e Süderstraße 30. De ynstelling wurdt bestjoerd troch de [[Verein Nordfriesischer Institut]] ("Feriening fan it Noardfryske Ynstitút"), dy't likernôch 860 leden hat en al bestiet sûnt [[1948]]. Lange tiid stie de [[Sweden|Sweedske]] [[taalkundige]] [[Nils Århammar]] oan it haad fan it Noardfrysk Ynstitút, mar yn [[1992]] waard dyselde ôflost troch [[Thomas Steensen]].
▲[[
Yn [[2011]] joech it Noardfrysk Ynstitút in
Boppedat hat it Ynstitút - fia de ''Verein Nordfriesischer Institut'' - en tegearre mei de [[Noardfryske Feriening]], de ''[[Friisk Foriining]]'', de ''Heimatbund Landschaft Eiderstedt'' en de gemeente [[Hilgelân]] sitting yn 'e ''Frasche Redj'' of ''Freeske Räid'' ("[[Noardfryske Rie]]"). Dat is in organisaasje dy't him ynset foar it behâld fan 'e [[Noardfryske taal]], kontakten mei oare minderheden yn [[Dútslân]] ûnderhâldt en dy't de Noardfryske seksje fan 'e [[Fryske Rie|Grutfryske Rie]] foarmet.▼
==Aktiviteiten==
▲Yn [[2011]] joech it Noardfrysk Ynstitút in Kanon fan de Noardfryske kultuer út mei de titel ''Heimat Nordfriesland: ein Kanon friesischer Kultur''. Foar it boek is der in soad literatuerûndersyk dien, ek is der ûnder de Noardfriezen in grutte enkête ôfnommen.<ref>[http://itnijs.nl/2011/05/kanon-fan-de-noardfryske-kultuer/] "Kanon fan de Noardfryske kultuer" [[www.itnijs.nl]], 12 maaie 2011.</ref>
It Noardfrysk Ynstitút hat in eigen [[bibleteek]] en [[argyf]] fan 15.000 [[boek]]en en 70.000 [[artikel (publikaasje)|artikels]], wêryn't benammen Noardfrysktalige wurken sammele binne, hoewol't ek [[Nederdútsk]]e, [[Dútsk]]e en [[Deensk]]e teksten byinoarfandele binne dy't oer Noard-Fryslân geane. Jiers wurde dêr sa'n 500 nije publikaasjes oan tafoege. Fierders hat it Noardfrysk Ynstitút de [[Jan Tjittes Piebenga]]-bibleteek yn besit, wat de grutste samling [[Westerlauwersk-Frysk]]talige teksten bûten [[Nederlân]] is.
▲It
▲Boppedat hat it
{{boarnen|boarnefernijing=
<references/>
----
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://de.wikipedia.org/wiki/Nordfriisk_Instituut ''Einzelnachweise'', op dizze side].
}}
[[Kategory:Dútske kulturele organisaasje]]
▲== Keppeling om utens ==
[[Kategory:Noardfryske organisaasje]]
▲* [http://www.nordfriiskinstituut.de Noardfrysk Ynstitút] (Dútsk)
[[Kategory:Noardfrysk]]
[[Kategory:Taalakademy]]
| |||