Algyske talen: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L +ynfoboks
Yn 'e Wâlden (oerlis | bydragen)
No edit summary
Rigel 8:
| subgroepen = ● [[Algonkwynske talen|Algonkwynsk]]<br> ● [[Ritwaanske talen|Ritwaansk]]
}}
De '''Algyske talen''' of '''Algonkwynsk-Ritwaanske talen''' foarmje ien fan 'e grutste en wichtichste kloften fan lânseigen [[Yndianen|Yndiaanske]] [[taal|talen]] fan [[Noard-Amearika]]. Se falle útinoar yn 'e grutte [[Algonkwynske talen|Algonkwynske taalfamylje]] en de lytse [[isolearre taal|isolearre talen]] [[JûrokJoerok (taal)|JûrokJoerok]] (''Yurok'') en [[Wiot (taal)|Wiot]] (''Wiyot'').
 
It (oarspronklike) spraakgebiet fan 'e Algonkwynske talen beslacht in ûnwittend grut stik fan Noard-Amearika, dat him útstrekt fan 'e eastkust oant djip yn 'e [[Rocky Mountains]], wylst it JûrokJoerok en Wiot beide oan 'e [[Stille Oseaan|Pasifyske]] kust, yn noardlik [[Kalifornje]], sprutsen waarden. Nettsjinsteande harren geografyske neite binne dy beide talen net nauwer mei-inoar besibbe as mei de Algonkwynske talen. Likegoed wurde se tegearre wol beflapt ûnder de term [[Ritwaanske talen]], mar men moat goed yn 'e rekken hâlde dat dat in [[geografy]]ske oantsjutting is, en net in [[taalkunde|taalkundigen-ien]].
 
Taalwittenskippers binne fan tinken dat al dizze talen ôfstamje fan it [[Proto-Algysk]], in twaddetriems foarâlderlike prototaal dy't rekonstruëarre is op grûn fan it sels ek rekonstruëarre [[Proto-Algonkwynsk]], dêr't de Algonkwynske talen út fuortkomme, en de oerlevere talen JûrokJoerok en Wiot.
 
==Terminology==
De namme "Algysk" (Ingelsk: ''Algic'') is betocht troch de [[taalkundige]] [[Henry Rowe Schoolcraft]], dy't it brûkte foar syn ''Algic Researches'', in wurk dat publisearre waard yn [[1839]]. Schoolcraft definiëarre de term as: ''"ôflaat fan 'e wurden "Alleghany" ''[in rivier]'' en "Atlantic", ferwizend nei it ras fan 'e Yndianen dat fan âlds yn dit geografysk gebiet tahâldt."'' Syn terminology waard lykwols net beholden, mei't wat hy "de Algyske talen" neamde neitiid by de Algonkwynske talen foege waard. Mar doe't de taalkundige [[Edward Sapir]] yn [[1913]] foar it earst fêststelde dat it JûrokJoerok en Wiot besibbe wiene mei de Algonkwynske talen, besleat er de term "Algyske talen" te recycljen as de namme fan 'e taalfamylje dy't sawol de Algonkwynske as de beide Kalifornyske talen omfieme.
[[File:Algic langs.png|right|thumb|300px|Fersprieding fan 'e Algyske talen yn [[Noard-Amearika]] foarôfgeande oan 'e [[kolonisaasje]] troch de blanken.]]
 
Rigel 131:
**** [[Sjâny (taal)|Sjâny]] (''Shawnee'')
** [[Ritwaanske talen]] †
*** [[JûrokJoerok (taal)|JûrokJoerok]] (''Yurok'') † 2013
*** [[Wiot (taal)|Wiot]] (''Wiyot'') †