|
[[Ofbyld:Gerben van Manen - It Hearrenfean.jpg|thumb|De Gerben van Manen, fan it Hearrenfean.]]
In '''skûtsje''' is in houten of stalen [[tjalktsjalk]] dy't froeger bouwd waard foar it ferfoer fan fracht oer it wetter yn [[Fryslân]]. Ofhinklik fan it seizoen waard meastal [[dong]], [[terpterpierde]]ierde, [[ierdappels]] en oare [[bulkgoedbulkguod]]eren laden. De skipper en syn famylje wennewennen ornaris oan board fan it skûtsje.
DizzeSkûtsjes sylskippenbinne waardenboud fan ôf de [[18e ieu]] bouwdôf oant likernôch [[1930]]. De lingte bedroech 12 oan 20 m. De breedte hinghie tegearreferbân mei de ôfmjittings fan [[breagbrêge]]genn en [[slûsenslûs]]en yn it faargebiedfargebiet en wie trochstrings 3.5 m, maksimaal in meter ofas fjouwer. De boaten wienen bouwdboud om te sylen en hienen oarspronklik gyn motor. Yn de [[20e ieu]], yn de rin fan [[jieren tweintich]] en [[jieren tritich]], waardwaarden der in soad skûtsjes foarsjen fan helpmotoren, mar pasearst nei de [[Twadde Wrâldkriech]] waarden de sylen ferfongen troch motoren. De skûtsjes ferdwineferdwûnen as frachtskip fan it wetter, doe de motor-binnenfeartskippen dy't wol honderden tonnen lading mei nimme koenen, harren rol oer naamenoernamen. In soad skûtsjes waard ferfolgens ombouwd ta wenningenwenten op it wetter.
In skûtsje ûnderskeidûnderskiedet him fan oare tjalken omdat it:
* yn Fryslân bouwd is,
* net langer danas 20m is,
* bouwdboud is om te farrefarren op it binnenwetter.
HoewelSkûtsjes skûtsjeswienen nietnet warenboud gebouwd voor reizen overfoar de [[Zuiderzee (water)|ZuiderzeeSudersee]], werdenmar zedochs desondanksbinne tochse gebruiktal brûkt om terpaardeterpierde en mestdongfan teFryslân vervoerennei vande Frieslandomkriten naar het gebied rondfan [[Warmond]] te bringen. SindsSûnt [[1974]] wordtwurdt opyn ditde trajecthjerstfakânsje tijdensop dedat herfstvakantietrajekt de [[Strontrace]] gevarensyld.
Sûnt de jieren 1950 binne de skutsjes, dy 't yntiid as wenskip oan de kant leiden, wer yn de faart nommennaam. Dit kaam troch partikulieren dy der m.b.f.mei in kajutkajút in prachtich jacht fan makkemakken, mar ek troch persoanen of organisaasjes dy harde skûtsjes wer yn originele staat werom broachtenbrochten, benammen om wedstriid te wedstrydsilensilen. ElkAlle jierjierren binnen der wedstriden mei skûtsjes, dit is it bekende [[skûtsjesilen]]. ▼[[Ofbyld:spant_tjalk.jpg|200px|thump|right]]
▲Sûnt de jieren 1950 binne de skutsjes, dy yntiid as wenskip oan de kant leiden, wer yn de faart nommen. Dit kaam troch partikulieren dy der m.b.f. in kajut in prachtich jacht fan makke, mar ek troch persoanen of organisaasjes dy har wer yn originele staat werom broachten, benammen om te wedstrydsilen. Elk jier binnen der wedstriden mei skûtsjes, dit is it bekende [[skûtsjesilen]].
It Skûtsjemuseum yn Eernewoude is yn 2004 begûn mei de bouw fan in tradisioneel houten skûtsje, ''De Æbelina''. It sil yn 2008 opleverje wurden. ▼
▲It [[Skûtsjemuseum ]] yn Eernewoude[[Earnewâld]] is yn 2004 begûn mei de bouwbou fan in tradisioneel houten skûtsje, ''De Æbelina''. It sil yn 2008 opleverjeoplevere wurden.
==Eksterne keppeling==
* [http://www.skutsjemuseum.nl HetWebstee skûtsjefan museumit Skûtsjemuseum].
| 