|
| oare namme(n) = Quintus Caecilius <br> Pomponianus Atticus
| nasjonaliteit = [[File:Vexiloid of the Roman Empire.PNG|15px]] [[Romeinske Ryk|Romeinsk]]
| berne = [[novimber]] [[110 f.Kr.|110 f.Kr.]]
| berteplak = [[Rome (stêd)|Rome]] ([[Romeinske Republyk]])
| stoarn = [[31 maart]] [[32 f.Kr.|32 f.Kr.]]
| stjerplak = [[Rome (stêd)|Rome]] ([[Romeinske Republyk]])
| etnisiteit = [[File:Vexiloid of the Roman Empire.PNG|15px]] [[Romeinen|Romeinsk]]
| berop/amt = [[keapman]], [[bankier]]
| aktyf as = [[útjouwer]], [[filosoof]]
| jierren aktyf = [[65 f.Kr.|65]] – [[32 f.Kr.|32 f.Kr.]]
| reden bekendheid = ûnderhold briefkerij mei syn <br> freon [[Markus Tullius Sisero]]
| bekendste wurk(en) =
| webside =
}}
'''Titus Pomponius Attikus''' ([[Latyn]]: '''Titus Pomponius Atticus'''; útspr.: ['titus pom'po:nius 'atikus], likernôch "titûs pompooniûs attikûs"); [[Rome (stêd)|Rome]], [[novimber]] [[110 f.Kr.|110 f.Kr.]] – dêre, [[31 maart|31 maart]] [[32 f.Kr.|32 f.Kr.]]) wie in foaroansteand [[Romeinske Ryk|Romeinsk]] [[keapman|sakeman]], [[bankier]], [[útjouwer]], [[redakteur]], [[skriuwer]] en [[filosoof]], dy't letter de namme '''Kwintus Sesilius Pomponianus Attikus''' oannaam. Hy is benammen yn oantins bleaun as de bêste freon fan 'e ferneamde Romeinske [[politikus]], [[orator]] en [[filosoof]] [[Markus Tullius Sisero|Sisero]], mei wa't er in libbene briefkerij ûnderhold. Sisero droech syn [[traktaat]] oer freonskip, ''De Amicitia'', oan Attikus op.
==Libben==
===Jonkheid en oplieding===
Attikus waard yn [[novimber]] [[110 f.Kr.|110 f.Kr.]] yn [[Rome (stêd)|Rome]] berne ûnder de namme Titus Pomponius, as de soan fan in oare [[Titus Pomponius]] en dy syn frou [[Sesilia Metella]]. Hy wie in telch út in âld en foaroansteand, mar fan oarsprong net [[adel|aadlik]] Romeinsk [[laach (famylje)|laach]]. As jongfeint studearre er [[rjochten]] ûnder de grutte [[Kwintius Musius Skevola]], yn 'e mande mei û.m. [[Lusius Manlius Torkwatus]], [[Gajus Marius de Jongere]] en [[Markus Tullius Sisero]], dy't syn libbenslange freonen waarden. It sizzen is dat er in earsten learling wie.
===Wurkpaad===
Yn [[85 f.Kr.|85 f.Kr.]] reizge Attikus nei [[Atene]] ta, dêr't er fierder learde yn [[literatuer]] en [[filosofy]], en him by de [[epikurisme|epikuristyske skoalle]] joech. Hy mocht sa graach oer Atene, dat er de namme 'Attikus' oannaam (nei [[Attika]], de lânstreek dêr't Atene it sintrum fan is). Underwilens woeks syn fortún oan troch ferskate erfskippen, mar ek troch syn eigen slûchslimmens as [[keapman|hanneler]] yn ûnreplik goed. Dy rykdom brûkte er om him in stêf fan kundige [[slavernij|slaven]] oan te skaffen, dy't er oan it wurk sette as kopyisten en om [[papier]] te meitsjen. Sa smiet Attikus him op as in patroan fan 'e literatuer, wêrby't er û.m. de wurken fan syn freon Sisero publisearre.
It is bekend dat Attikus sels ek in [[skiednis|skiedkundich]] [[boek]] skreaun hawwe moat oer it [[konsul]]skip fan Sisero yn it jier [[63 f.Kr.|63 f.Kr.]], fierders in opmerklike [[autobiografy]] en dêropta in beskate hoemannichte [[poëzij]]. Syn brieven oan Sisero, dy't neitiid troch Sisero syn frijlitten slaaf en persoanlik siktaris [[Markus Tullius Tiro]] sammele waarden yn 'e ''Epistulae ad Atticum'', binne lykwols it iennichste diel fan syn wurk dat bewarre bleaun is. Dy briefkerij wie faak yn in subtile koade skreaun om 'e politike waarnimmings fan 'e beide freonen tsjin fijannige eagen te beskermjen. Ut syn brieven komt Attikus nei foarren as in oardielkundich man fan elegante smaak mei in talint foar de sakewrâld.
Yn [[65 f.Kr.|65 f.Kr.]] kearde Attikus út Atene werom nei Rome. Neffens de begjinsels fan it epikurisme hold er him dêrnei safolle mooglik ôfsidich fan 'e [[polityk]], in liedend motyf yn syn libben dat er inkeld út en troch ferbriek om syn freon Sisero te helpen. Sa skonk er him yn [[49 f.Kr.|49 f.Kr.]], doe't Sisero twongen wie en ûntflechtsje Rome, 250.000 [[sestersje]]s yn ien kear. Hoewol't Attikus him dus net aktyf mei de polityk bemuoide, is út syn brieven op te meitsjen dat er, krekt as Sisero, in oanhinger fan 'e âlde [[Romeinske Republyk]] wie, en der [[konservatisme|konservative]] politike ideeën op neihold. As sakeman wied er in partner fan [[Markus Lisinius Krassus]], in lid fan it [[Earste Triumviraat]].
===Priveelibben===
Nei it ferstjerren fan syn rykste omke oan memmekant [[Kwintus Sesilius Metellus]] waard Attikus oanfurde as de oannommen soan en erfgenamt fan dyselde, en dêrta naam er de namme Kwintus Sesilius Pomponianus Attikus (Latyn: ''Quintus Caecilius Pomponianus Atticus'') oan. Doe't er al aardich op jierren wie (omtrint 53 jier) troude er tusken [[58 f.Kr.|58]] en [[56 f.Kr.|56 f.Kr.]] mei in Sesilia Pilia (±[[75 f.Kr.|75]]-[[46 f.Kr.|46 f.Kr.]]), in pakesizzer fan [[Markus Lisinius Krassus|Krassus]], mei wa't er 35 jier skeelde. Harren [[houlik]] skynt lykwols gelokkich west te hawwen, oant Sesilia tolve jier letter kaam te ferstjerren. Foartiid hie hja Attikus in soan skonken, Titus Pomponius Attikus de Jongere, oer wa't hast neat bekend is, en ek in dochter, [[Sesilia Pomponia Attika]], dy't letter troude mei de Romeinske generaal [[Markus Fipsanius Agrippa]].
===Lêste jierren en dea===
Attikus wenne de rest fan syn libben yn Rome. Koart nei syn 77ste jierdei rekke er siik, hoewol't it der earst alle skyn fan hie dat him net folle mankearre. Nei in fearnsjier omgammeljen rekke er lykwols frij hommels slim yn 'e minnichte. Om in lange lijenswei foar te kommen en it ûnûntkombere te ferflugjen, hold Attikus doe op mei iten en hongere er himsels dea. Mei't er al ferswakke wie, duorre it doe net lang mear, en op 'e fyfde deis fan syn fêstjen, [[31 maart]] [[32 f.Kr.|32 f.Kr.]], stoar er yn syn hûs yn Rome. Hy waard begroeven yn 'e grêftombe fan syn famylje, by de Fyfde Myl(peal) fan 'e [[Via Appia]].
{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http[://en.wikipedia.org/wiki/:Titus_Pomponius_Atticus |''Notes'' en ''References'', op dizze side]].
}}
| 