Durk III: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
Jelle (oerlis | bydragen)
L fertaald
Rigel 25:
'''Diederik III''' (ca. [[981]] – [[27 mei]] [[1039]]), biegenaamd '''Hierosolymita''', was van [[993]] tot [[1039]] [[greve]] fan [[Grêfskip Hollân|Hollân]] en fan [[Grêfskip West-Fryslân|West-Fryslân]].
 
'''Diederik III''' (ca. [[981]] – [[27 maaie]] [[1039]]), hy hie de bynamme '''Hierosolymita''', wie fan [[993]] oant [[1039]] [[greve]] fan [[Grêfskip Hollân|Hollân]] en fan [[Grêfskip West-Fryslân|West-Fryslân]].
== Het regentschap van Lutgardis ==
 
Toen zijn vader [[Arnulf fan Hollân|Arnulf]] in [[993]] sneuvelde was Diederik III nog te jong om het bestuur op zich te nemen, waarop zijn moeder [[Lutgardis fan Luxemburg]] deze taken waarnam. In [[1005]] was Dirk oud genoeg om zelfstandig het graafschap te besturen, maar maakte hij nog steeds dankbaar gebruik van de goede connecties van zijn moeder: zij riep de hulp van haar zwager, de Duitse keizer [[Hendrik II van het Heilige Roomse Rijk|Hendrik II]] in, om een Friese opstand te onderdrukken. De keizer vertrok vanuit [[Utrecht (stad)|Utrecht]] per schip met een leger naar Friesland en bracht de aanvallen tot staan.
== Het regentschapregintskip vanfan Lutgardis ==
Doet syn heit [[Arnulf fan Hollân|Arnulf]] yn [[993]] ferstoar wie Diederik III noch te jong om it bestjoer op sich te nimmen. Derom waard syn mem [[Lugardis fan Luksemburch]] [[regintesk]]. Yn [[1005]] wie Dirk ald genôch om selsstandich it greefskip te bestjoeren. Hy makke wol tankber gebrûk fan sym mem har konneksjes. Sy rop de help yn fan har swager, de Dútske [[keizer Hendrik II]] fan it [[Hillige Roomske Ryk]], om in [[Fryslân|Fryske]] opstân te ûnderdrukken. De keizer gie fanut [[Utert]] op in skip mei in leger nei Fryslân ta en soarge erfoar dat de opstannelingen ferslein wurden.
 
== Conflict met de keizer ==
HetIt gebiedgebiet waarwer Diederik wasgie neergestrekenwenje werdwurde doortroch de bisschoppen[[biskop|biskoppen]] vanfan UtrechtUtert, [[Trier]] en [[Keulen]] betwist. DitDat weerhieldmakke hemDiederik erneat nietút, vanhy deferhierde grondit testik verpachtenlân aanoan de Friezen die het in cultuur brachten. BovendienEk bouwdeboude hijhy eenin burcht inyn Vlaardingen[[Flaardingen]], waarschijnlijkwierskynlik op de plekplak waarwer zich nuno de GroteGrutte Kerktsjerke bevindt bevindt, waar het riviertje de Flarding (tegenwoordig de Vlaardingse haven) uitmondde in de Merwede (tegenwoordig de Nieuwe Waterweg)befynt. VanuitFanut diedy burcht dwongtwong hijhy dekeapminsken koopliedendy’t die inmei hunharren schepenskip langslâns kwamenkamen varenfaren, onderwegûnderweis vanfan [[Tiel]] naarnei [[EngelandIngelân]] en vice versawerom, om tol te betalenbeteljen. DezeDizzen kooplieden,keapminsken en ookek de biskop fan Utert [[biskop Adelbold II|Bisschop Adelbold van Utrecht]] riepenrôpen daaromderom de hulphelp vanyn fan de DuitseDútske keizer in. De keizer gafjoech insyn neef yn [[1018]] zijnde neefopjefte Diederikom de opdrachtfesting om zijn vestingof te ontruimenbrekken. InYn plaatsplak vansich oer te gehoorzamenjaan, troklûkte Diederikhy zichsich opwerom zijnyn de burcht. terug, en deDe keizer konstjoerde nuderop niet anders dan eenin leger opnei hemhim af sturenta. Dit leger onderstie ûnder leidinglieding vanfan hertoghartoch [[Godfried vanfan Verdun|Godfried I van Lotharingen]] bestonden uitit eenbestie vlootút metin troepenfleat uitmei [[Stichtsoldaten Utrecht|Utrecht]]út Utert, [[Keulen]] en it bisdom [[Bisdom Luik|Luik]].
 
== De veldslagfjildslach inyn hetde moerassompe ==
Op [[29 julijuly]] kwamkaam hetit totta dein [[Slagslach bijby Vlaardingen]]Flaardingen. HetIt laatsteleste stukstik naarnei de burcht moestmoast viafia landlân wordenôflein afgelegdwurde, watdit lastigwie ginglestich omdat hetit gebiedgebiet volfol metmei slotensleatten en dijkendiken laglei. HetIt duurdeduorre nietnet lang voorfoar hetit leger vanfan Godfried vastrûn liepfest en gedwongenwurde wastwong terugom naartebek dete schepengean tenei gaande enskippen eenom anderein routeoare roete te zoekenfinen. Op deit paad terugwegwêrom lieprun hetit leger echteryn in hinderlaaghinderlaach vanfan de troepensoldaten vanfan Diederik. Godfried maaktemakke metmei zijnsyn leger eenin tactischetaktyske terugtrekkendeweromlûkende beweging, waaropwêrop iemandien uitút hetit FrieseFryske kamp rieprôp dat de voorstefoarste gelederensoldaten verslagenferslein warenwienen. enDerop sloech de hertoghartoch op de vlucht sloegflecht. HieropDe raaktesoldaten defan troepenGodfried vanrakken Godfriedyn zopanyk, inguon panieksprongen datmei velenwapenutresting inen volleal wapenuitrustingyn de rivier in sprongen, in een poging de schepen te bereiken. AndereOaren kwamenkamen vastfest te zittensitten inyn hetde [[moeras]]sompe. Diederik maaktemakke directdirekt gebruikgebrûk vanfan de paniekpanyk en hetit machtige leger vanfan de hertoghartoch werdis volledigtotaal in de pan gehaktferslein. Godfried werdis hierbijgefangen gevangen genomen, ennaam. Diederik wist hem er vanhim te overtuigenoertsjûgjen vanfan zijnsyn rechtrjocht om tol te heffen inyn hetit gebied. De hertoghartoch werdis weerfrij vrijgelatenlitten nadatmar hijhy beloofdmoast hadwol eenin goed woordjewurdsje voordwaan foar Diederik te doen bijby de keizer.
 
== Hierosolymita ==
Inyn de 12e-eeuwse12 Annaleniuwske vanboarnen fan [[Egmond]] staatstiet dat Diederik III vermeldfermeld metwurdt mei de bijnaambynamme: Hierosolymita, de Jeruzalemganger[[Jeruzalim]] ganger. Dat duidtwol eropsizze dat hijhy eenin pelgrimstocht naarmakke hethat Heiligenei Landit heeftheilige gemaaktlân. VolgensFolgens dein 14e-eeuwse14 geschiedschrijveriuwske skiednis skriuwer [[Johannes de Beke]] heefthat Diederik zijnsyn tocht rondrun hetit jaarjier [[1030]] ondernomenûndernaam.
 
== HetIt bewindregear vanfan Diederik III ==
Ten tide fan syn greefskip wist Diederik syn gebiet út te breidsjen rjochting it easten. Dizze útwreidings gienen te’n koste fan it bisdom Utert. De útwreiding bestong ûnder oare út it gebied te’n súd easten fan [[Alfen oan de Ryn|Alphen]], tusken [[Zwammerdam]] en [[Bodegraven]].
Tijdens zijn graafschap wist Diederik zijn gebied uit te breiden richting het oosten. Deze uitbreiding ging ten koste van het [[prinsbisdom Utrecht|bisdom Utrecht]]. De uitbreiding bestond onder meer uit het gebied ten zuidoosten van [[Alphen aan den Rijn|Alphen]], tussen [[Zwammerdam]] en [[Bodegraven]]. Nadat de keizer in [[1024]] kinderloos overleed, steunde Diederik [[Koenraad II van het Heilige Roomse Rijk|Koenraad II]] in diens strijd om de opvolging. Na het overlijden van Diederik III, ging zijn vrouw terug naar [[Hertogdom Saksen|Saksen]], waar zij op 31 maart 1044 overleed. Diederik III is begraven in de [[Abdy fan Egmond]].
 
Neidat de keizer yn [[1024]] berneleas ferstoar, stippe Diederik [[Koenraad II fan het Heilige Roomse Rijk|Koenraad II]] in syn striid om de opfolging. Nei it ferstjerren fan Diederik III, gie syn frou werom nei it [[hartochdom Saksen]] wer sy op 31 maart 1044 ferstoar. Diederik is te hôf brocht yn de [[abdij]] fan Egmond.
== Voetnoot ==
Het verloop van de veldslag is opgetekend door de [[monnik]] [[Alpertus van Metz]]. Alpertus werd vermoedelijk geboren in het bisdom Utrecht. Hij werd monnik te [[Metz]] en keerde daarna waarschijnlijk als [[kanunnik]] naar Utrecht terug. Uit zijn verslag blijkt duidelijk dat hij aan de kant van de bisschoppen stond.
 
== Voetnootfuotnoat ==
It ferrin fan de fjildslach is optekene troch de muonts [[Alpertus van Metz]]. Alpertus is fermoedlik berne yn it bisdom Utert. His muonts wurden te [[Metz]] en kearde dernei wierskynlik werom as [[Kanunnik]] nei Utert. út syn ferslach is dúdlik te lêzen dat hy oan de kant fan de biskoppen stie.
 
[[kategory:Hollânske greve]]
 
[[kategory:Hollânske greve]]
{{stavering}}
 
[[de:Dietrich III. (Holland)]]