Wikipedy

Robrecht I fan Flaanderen: ferskil tusken ferzjes

Skiednis ynteraktyf trochsjen
←Toan eardere ferskillenNeikommende ferskillen →
Content deleted Content added
FisueelWikitekst
Moet nog verder vertaeld
Jelle (oerlis | bydragen)
2.222 edits
L fertaald
Rigel 1:
{{stavering}}▼
{{Dyn|
| ofbyld = [[ofbyld:Robrecht de Fries.png|180px|Robrecht de Fries]]
Line 23 ⟶ 24:
}}
 
'''Robrecht I ''d'n Frys''''' [[1030]] – [[Kassel (Frankryk)|Kassel]] [[13 oktober]] [[1093]]) waswie [[greve]] fan 't [[greefskip Flaanderen]] fan [[1071]] tot aanoant syn dooddea en [[regent]] fan 't [[Greefskip Hollân]] namensnammens de minderjarigeminderjierrige [[Diederik V fan Hollân|Diederik V]].
 
==Famylje- omstannichheden==
==Familie-omstandigheden==
Robrecht de Fries waswie de tweedetwadde zoonsoan vanfan graafgreef [[Baldwyn V fan Flaanderen]] en vanfan [[Adela fan Mesen]], koninginkeninginne van Franryk, (overleden tefan [[MesenFrankryk]] op [[8 januari]] [[1079]]). NaNei zijnsyn huwelijkhouwelik metmei [[Geertruida fan Saksen]], weduwewiddofrou vanfan graafgreef [[Floris I fan Hollân]], inyn [[1063]], vestigdefestige hijhy zichsich inyn [[Hollân]], nadatneidat hijhy vanfan zijnsyn aansprakenoanspraken op [[Flaanderen]] afstandôfstân haddyn gedaanhie. tenFlaanderen gunstekaam vandoe zijnyn hânen fan syn neef [[Arnulf III fan Flaanderen|Arnulf IIIfan Flaanderen]], zoonsoan vanfan zijnsyn oudereâldere broer [[Baldwyn VI fan Flaanderen|Baldwynbaldwyn VI]].
 
HijRobrecht huwelijktetroude zijnmy zusde sus fan Arnulf, [[Mathilda fan Flaanderen|Mathilda]] uitút aanoan de hertog[[hartoch vanfan Normandië]], [[Willem de Veroveraar]], diedy’t in yn [[1066]] Engelân[[Ingelân]] onderwierpoermastere.
 
==StrijdStriid metmei Richilde om Flaanderen==
NaNei hetit overlijdenferstjerren vanfan Baldwyn kwam het totkaam eenit gewapendta treffenreboelje metmei de gravingrevin-weduwe widdow [[RichildeRichelda fan Henegouwen]] en haarhar tweetwa zonensoanen Arnulf en Baldwyn. De familietwistfamyljefete, metmei alsas inzetynset it het [[Greefskip Flaanderen]], werdde reboelje soe beslechteindigje inyn de [[Slagslach bij Kassel (1071)|Slag bijby Kassel]] op [[22 februarifebrewarris]] [[1071]]. Robrecht de Fries zegevierdewûn en Arnulf III sneuveldesneuvele. Richelda en har soan Baldwyn moasten sich nei it ferlernen fan de slach sich tefreden stellen my Greefskip Henegouwen.
 
Mar Arnulf III wie al erkent as Grefe fan Flaanderen troch syn lienhear de Frankse kening Filips I en hy hie de stippe kriegen fan Willem de Veroveraar, dy’t wylst kening fan Ingelân wie wurden. De dea fan Arnulf soarge erfoar dat Robrecht net echt popluler wurde by de franske keningen en ek net by de [[Paus]].
Richilde en haar zoon Baldwyn moesten zich, na deze nederlaag, tevreden stellen met het [[Greefskip Henegouwen]].
 
Richilde koe sich net dellizzen by it ferlies. It [[testamint]] fan har man hie bepaald dat by it ferstjerren fan ien fan harren soannen, de oerlibbende soan, it greefskip fan de ferstoarde soan soe erfe. Dus Baldwyn wie folgens it testamint de greve fan Flaanderen. Richilde krieg hjirby stippe fan de Frânske kening Filips I, dy’t Baldwyn erkende as de rjochtmjittige greve fan Flaanderen. Nei hast in moanne nei de nederlaach by Kassel gie Richilde mei in Hengouws en Frânsk leger te stride tsjin Robrecht de Fries. [[Sint-Omaars]] wurde plundere en platbarnd, Robrecht moast sich ferdidigje, mar helle doe in toeke diplomatike stunt. Hy hie yn Kassel Eustachius, greve fan Boulogne, gefangen naam. Dit wie de broer fan Godfried, biskop fan Parys en kânselier fan [[Filips I]]. Godfried die in goed wurdsje by de Frânske kening en Robrecht liet Eustachius frij. De kening wie hjir bliid mei en stippe Richilde net mear. Se makke it selfs goed my elkoar. De Frânske kening joech yn [[1073]] syn styfdochter [[Bertha fan Hollân]] as Frou oan Robrecht.
Nochtans was Arnulf III voordien reeds erkend als Greve Fan Flaanderen door zijn leenheer, de Franse koning Filips I, en had hij de steun gekregen van Willem de Veroveraar, die intussen koning van Engelân was geworden. De dood van Arnulf zette kwaad bloed bij de Franse koning en ook bij de paus.
 
Robrecht kaam ek wer yn in goed bledsje by de Paus. Hy boude in 30 tal tsjerken en kapellen, allegear widen oan de hillige [[Petrus]].
Richilde kon zich bij deze nederlaag niet neerleggen. Het testament van haar man had bepaald dat bij het overlijden van één van zijn zonen, de overlevende zoon, het graafschap van de overledene zou erven. Dus Baldwyn was volgens het testament greve fan Flaanderen. Richilde kreeg hierbij in eerste instantie de steun van Filips I, die Baldwyn erkende als de rechtmatige greve fan Flaanderen. Nauwelijks een maand na de nederlaag bij Kassel trok Richilde met een gezamenlijk Henegouws en Frans leger ten strijde tegen Robrecht d'n Frys. Sint-Omaars werd geplunderd en platgebrand. Robrecht was in het defensief, maar haalde toen een slimme diplomatieke zet uit. Hij had voordien in Kassel Eustachius, graaf van Boulogne, gevangen genomen. Deze was tevens de broer van Godfried, bisschop van Parijs en kanselier van Filips I. Door een goed woord van laatstgenoemde bij de Franse koning en de vrijlating van Eustachius, zag Filips I af van zijn steun aan Richilde. Robrecht de Fries verzoende zich met de Franse koning en gaf hem in 1073 zijn stiefdochter [[Bertha fan Hollân|Bertha]] tot vrouw.
 
Mar Richilde gafwie echterer nietnoch opsteats net klear my. ZijSy slagger slaagdederyn erinom eenin verbondferbûn te vormenfoarmjen metmei gezworende vijandenfijân vanfan Robrecht de Fries :en dat wie de bisschop[[biskop vanfan Luik]], [[Godfried III vanfan Lotharingen|Godfried III metmei de Bult]], hertoghartoch vanfan Neder-Lotharingen, metmei Willem I, bisschopbiskop vanfan UtrechtUtert, en metmei de bisschoppenbiskoppen vanfan Verdun en Cambrai en ook metmei de aartsbisschopaartsbiskop vanfan Keulen. ZijRichilde waswie zelfshjir hiervoorfoarby bereid vazalom fazal te wordenwurden vanfan de bisschopbiskop vanfan Luik. De anderenoare haddenpartijen rijkelijkekriegen geschenkenrike bekomengeskinken. ▼
Hij herstelde tevens zijn blazoen bij de paus door het bouwen (of vernieuwen) van een dertigtal kerken of kapellen, allen toegewijd aan de heilige Petrus, zoals te Oostende en te Brugge.
 
Robrecht de Fries koe opnij in fjildslach foarkommen troch in gesant te stjoeren nei de Dútske kening [[Hendrik IV]]. Dizze joech de kening in boadskip fan Robrecht de Fries mei de fraach of de Dútske kening Flaanderen as greefskip woe befestigje foar Robrecht. Yn ruil derfoar soe Robrecht de kening militêre stippe jaan. Op dat momint siet Hendrik IV self yn de knippe. Hy hie reboelje mei [[Paus Gregorius VII]] en koe alle help goed brûke. Hy akseptearre it oanbod fan Robrecht en erkende him as greve fan Flaanderen. Sa kaam er oan it ferbûn fan richilde mei bûnsgenoaten sûnder slach of stjit in einde.
▲Richilde gaf echter niet op. Zij slaagde erin een verbond te vormen met gezworen vijanden van Robrecht de Fries : de bisschop van Luik, [[Godfried III van Lotharingen|Godfried III met de Bult]], hertog van Neder-Lotharingen, met Willem I, bisschop van Utrecht, en met de bisschoppen van Verdun en Cambrai en ook met de aartsbisschop van Keulen. Zij was zelfs hiervoor bereid vazal te worden van de bisschop van Luik. De anderen hadden rijkelijke geschenken bekomen.
 
Richilde bleefbliuwde zinnenneitinken opoer wraak en vielfoel metmei eenin HenegouwsHengewous leger Flaanderen binnen. Robrecht trokgie inyn de tegenaanvaltsjin oanfalen en viel plunderendplunderde Henegouwen binnen. TenslotteHy verpletterdeferplettere hijit hetlytse kleinelegerke leger vanfan Richilde. NaNei eende vredespaktfrede, datdy’t laterletter verbrokenferbrutsen werd,waard kwamkaam Dowaai bijby hetit greefskip Flaanderen. ▼
Robrecht de Fries kon opnieuw een veldslag voorkomen door een gezant te sturen naar de Duitse koning Hendrik IV. Deze gaf de koning de boodschap dat Robrecht de investituur van Rijksvlaanderen, bestaande uit gedeelten van Vlaanderen die op de rechteroever van de Schelde gelegen waren, wilde bevestigen en desnoods de koning militair zou bijstaan. Op dat ogenblik zat Hendrik IV zelf in een investituursstrijd gewikkeld met de paus Gregorius VII en kon dus alle hulp goed gebruiken. Hij aanvaardde het aanbod en erkende Robrecht d'n Frys als greve fan Flaanderen. Zo kwam er aan het verbond van Richilde met haar bondgenoten zonder slag of stoot een einde.
 
==Striid tsjin de biskop fan Utert==
▲Richilde bleef zinnen op wraak en viel met een Henegouws leger Flaanderen binnen. Robrecht trok in de tegenaanval en viel plunderend Henegouwen binnen. Tenslotte verpletterde hij het kleine leger van Richilde. Na een vredespakt, dat later verbroken werd, kwam Dowaai bij het greefskip Flaanderen.
Tegearre mei syn styfsoan [[Diederik V fan Hollân]] stride hy mei sukses tsjin it gesach fan de biskop fan Utert. Folgens unbefestigde boarnen soenen sy tegearre de moard pleecht hawwe op [[Godfried III fan Lotharingen|Godfried mei de Bult]], hy is spyst op in izeren staf. Úteinlik slagge sy deryn de froegere ferlene gebieten fan it Greefskip Hollân op nij te oermasterjen.
 
==StrijdBelutsen tegenby de bisschopIngelske van Utrechttroan==
De kontakten mei de Ingelske kening Willem de Veroveraar wienen fiere fan freonskiplik. Dizze hienen doetiids selfs in kontingint Normandiers stjoerd om Richilde te stipjen yn har striid tsjin Robrecht. Robrecht stippe de oanspraken fan syn skoanheit [[Knoet IV fan Denemarken]] op de ferlerne Ingelske troan. Tegearre soene se in float fan 1600 boaten nei Ingelân stjoere. It kaam echter noait sa fier, troch reboelje tusken twa Deenske prinsen [[Knoet IV]] en [[Olaf]]. Olaf is gefangen naam en nei Robrecht stjoerd. Koart dernei op [[10 july]] [[1068]] is Knoet IV fermoarde. Olaf is weromstjoerd nei Denemarken mar pas nei it beteljen fan in soad sinten.
Samen met zijn stiefzoon [[Diederik V fan Hollân]] streed hij met succes tegen het gezag van de bisschop van Utrecht. Volgens onbevestigde bronnen zouden zij beiden zelfs de hand hebben gehad in de moord (1076) op [[Godfried III van Lotharingen|Godfried met de Bult]], gespietst op een ijzeren staaf. Uiteindelijk slaagden zij erin de vroeger verloren gebieden van het greefskip Hollân te heroveren.
 
==Pelgrimstocht naarnei Jeruzalem[[Jeruzalim]]==▼
==Betrokkenheid bij de Engelse troon==
Robrecht de Fries hie in plan om op pelgrimstocht te gean nei [[Palestina]]. Hy gie mei de earste krústocht der hinne. Hie liet it bestjoer fan it greefskip oer yn hânen fan syn soan, de lettere Robrecht II. Robrecht de Fries ferbliuwde twa jier yn Jeruzalim. By syn weromreis makke hy kontakt mei de Byzantynske keizer [[Alexius I van Byzantium|Alexius Comnenus]], oan wie hy militêre help joech tsjin syn striid tsjin de [[Turkije|Turken]].
De betrekkingen met de Engelse koning Willem de Veroveraar waren verre van vriendschappelijk. Deze had indertijd zelfs een contingent Normandiërs gestuurd om Richilde te steunen in haar strijd tegen Robrecht. Robrecht steunde de aanspraken van zijn schoonzoon [[Knoet IV fan Denemarken]] op de (verloren) Engelse troon. Samen zouden ze een vloot van 1600 boten naar Engeland sturen. Het kwam echter nooit zover, door een broedertwist tussen de twee Deense prinsen Knoet IV en Olaf. Olaf werd gevangen genomen en naar Robrecht gestuurd. Maar kort daarop, op [[10 juli]] [[1086]], werd Knoet IV vermoord. Olaf werd teruggestuurd naar Denemarken, na betaling van een aanzienlijke som losgeld.
 
==Herfoarmingen==
▲==Pelgrimstocht naar Jeruzalem==
Robrecht de Fries is ferneamd om syn binnenlânske herfoarmingen dy’t him yn staat stelde mei de stippe fan de [[stêden]] it grevelik gesach te fersterkjen. Dit wie neidielich foar de [[eallju]] en geasteliken. Dit gie net fanself. [[Arnoldus de biskop fan Soissons]] en de lettere stifter fan de abdij yn Oudenburg, gie yn [[1083]] op reis troch it greefskip om de frede te herstellen tusken de greef en de eallju. Arnoldus ferstoar op [[15 augustus]] [[1087]] te [[âldenburg]] tidens in twadde fredestocht.
Robrecht d'n Frys had het plan opgevat om op pelgrimstocht naar [[Palestina]] (het "Heilige Land") te trekken (1086–1091) (dus voor de eerste kruistocht). Hij liet het bestuur van het graafschap in handen van zijn zoon , de latere Robrecht II. Robrecht de Fries verbleef twee jaar in [[Jeruzalem]]. Bij zijn terugkeer knoopte Robrecht betrekkingen aan met de [[Byzantijnse Rijk|Byzantijnse]] keizer [[Alexius I van Byzantium|Alexius Comnenus]], aan wie hij militaire hulp verleende in diens strijd tegen de Turken.
 
Robrecht de Fries fierde it amt yn fan grevelike kânselier en befoardere de begjinnende hannel. Hy makke fan [[Brugge]] in [[Jeropa|Jeropeesk]] handelssintrum. troch de begripen godsfrede en bestannen nei te libjen befoardere hy de frede mei de tichtby lizzende greefskippen.
==Hervormingen==
Robrecht d'n Frys staat bekend om zijn binnenlandse hervormingen die hem in staat stelden met de steun van de steden het grafelijk gezag te verstevigen, ten nadele van de voorrechten van de adel en de geestelijkheid. Dit ging niet vanzelf. Arnoldus, bisschop van [[Soissons]] en latere stichter van de abdij in [[Oudenburg]], ging in [[1083]] op reis door het graafschap om de vrede te herstellen tussen de graaf en de adel. Arnoldus zou sterven op 15 augustus [[1087]] te Oudenburg gedurende een tweede vredestocht. Robrecht de Fries voerde het ambt in van grafelijke kanselier en bevorderde de ontluikende handel. Hij maakte van [[Brugge]] een Europees handelscentrum. Door de begrippen godsvrede en -bestand na te leven, bevorderde hij ook de vrede met naburige graafschappen.
 
==GrafGrêf en opvolgingopfolging==
Robrecht liet inyn [[Kassel]] inyn [[1072]] de Sint-PieterskerkPiterstsjerke bouwenbouwe op de ''Terrasse du Château'' (hetit platformplatfoarm bovenboppe op de KasselbergKasselberch) om zijnsyn overwinningoerwinning op de FranseFrânske koningkening te vierenfieren diedy’t hijhy hetit jaarjier voordienderfoar op de naamdag van Sint-Pieter hadhie behaaldbehelle. Robrecht werdwaard inyn [[1093]] yn in eenkripte crypte onderûnder de kerktsjerke begravenbegroeven. InYn [[1787]] begonbruts men met de afbraak van detsjerke kerkof. TijdensTidens de [[FranseFrânske Revolutierevolúsje]] werdenbinne zijnsyn asresten opgegravenopgroeven en inyn eende gootput gegooidleechgoaid.
 
Robrecht werdis opgevolgdopfolge doortroch zijnsyn soan. zoon, [[Robrecht II vanfan Vlaanderen|Robrecht II vanfan JeruzalemJeruzalim]],. aanDe wiesoan hijdy’t reedsal vóórhie zijnregeard vertrekdoet ophy pelgrimstochtfuort gedeeltelijkwie hetnei bestuurJeruzalim. van zijn graafschap overdroeg (sinds [[1080]]).
 
▲{{stavering}}
{{stobbe}}
 
[[Kategory:Hollânske greve]]
[[Kategory:FlaanderskeFlaamske greve]]
 
 
[[de:Robert I. (Flandern)]]
Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/wiki/Robrecht_I_fan_Flaanderen"