Brittanje: ferskil tusken ferzjes

'''Brittanje''' (Latysk[[Latynsk]] ''Britannia'') wie de namme fan de Romeinske provinsje dy't it lettere [[Ingelân]] en [[Wales]] soe omklammeomfietet. De wichtigstewichtichste stêd wie [[Londinium]], (tjinwurdichtsjinwurdich [[LondonLonden]]).

De oermastering fan Brittanje begûn mei keizer [[Klaudius|Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus]] yn [[43]], mar de Britten bleaunbleauwen noch in skoft opstânnichopstannich. Hiel bekendFerneamd wie de opstân fan [[Boudicca]] yn [[60]]-[[61]]. De Romeinen loekenteagen ûnder [[Gnaius Julius Agricola|Agricola]] fierder op nei [[Skotlân]], mar fanútút otit noarden wei bleau deit drokferset fan de [[Pikten]] bestean. As antwurd hjiropDêrom bouden de Romeinen twa ferdedigingsmuorren: De [[muorre fan Hadrianus]] en de [[mourremuorre fan Antoninus Pius]].

Brittanje wei ekhat in skoft ûnderdiel fan it [[Galyske keizerryk]] west ([[260]]-[[274]]), en in oantalstikmannich jierenjier letter ([[287]]) makkewie de suksesfollesúksesfolle generaal [[Karausius]] himbaas master oeryn Britanje. Hy waard lykwols fermoarre, en syn opfolger, [[Allektus]], waard ferslein troch keizer [[Konstantius I]], sadat yn [[296]] Britanje wêrwer hielendalin dielpart útmakkewie fan it Romeinske Ryk.

Healwei de [[3e ieu]] waarden de measte stêden fan stienenstiennen muorren en ferdedigingswurkenferdidigingswurken foarsjen. LondiniumUtsein útsonderdLondinium wienenwiene de stêden oer it algemintgeneraal net grut.

Yn [[306]] keardekaam Konstantius him wêrom nei Brittanje. Hy hie te meitsjenkrijen mei ynfallen en fersloech de [[Pikten]]. Mar derneidêrnei stoar hy ynienen doe't hy yn [[York]] ferbleau. Syn soan [[Konstantyn de Grutte|Konstantyn]] waard troch syn troepen as syn opfolger útroppen. Hjirnei folgdefolge in perioderite fan ynterne striid, wêryn't Konstantyn as keizer oerbleau.

FoarDizze Brittanjeperioade wie lykwolsfoar dizze periode nochBrittanje in periodeperioade fan grutte bloei, dy't ta it grutste part fan de 4e ieu soe trochtrochgean bliuwe wurkjensoe. Der waard inyn dizze periode in soad boud en op tal fan plekkenplakken ferskenenferskynden grutte partikuliërepartikulire hûzenhuzen.

Healwei it midden fan de ieu ferslechterde lykwolswurde de situaasje lykwols minder en waard Brittanje fan ferskate kanten oanfallen troch [[Pikten]], [[Skotten]], [[AttakottiAttakotty]], [[Saksen]] en [[Franken]]. Dizze swiere oanfallen fûnen plak tusken [[364]] en [[367]] en wurd de ''barbaria conspiratio'' neamd. [[Theodosius de âldere]] (de heit fan de lettere keizer [[Theodosius I]] kaam yn [[368]] nei Brittanje mei in grut ekspedysje leger om't de oarde weromkomme te werstellenlitten.

Yn [[383]] waard generaal [[Magnus Maksimus]] troch it leger yn Brittanje as keizer útroppen. Maksimus wie mei [[Theodosius de âldere]] yn Brittanje op fjildtocht west, en hie sels in oantalstikmannich oerwinnings helle. Hy stiek mei in grut diel fan syn troepen oer nei [[Galje]] om syn machtsgebiet utút tate wreidzjen. Nei it fertrek fanNeidat in grut diel fan de troepen weromgong waard Brittanje opneiwer oanfallen, mar yn [[388]] nei't Maksimusferstjerren synfan Maksimus dea waardkaam de rustrêst op 'e opneinij wersteldwerom. Pas yn [[398]] folgdekaam der wer in grutte oanfal fan de Pikten.

==ItDe ein fan de Romeinske hearkippijhearkappij==

Yn [[402]] waard troch [[Stilicho]] in grut part fan de troepenmacht utút Brittanje helleweihelle om'tomdat it earne oars yn it ryk te wurdenbetter ynset wurde koe. Germaanske folken as de [[Alanen]], [[Fandalen]] en [[Sueben]] makkemakken tankbeartankber gebrûk fan de situaasjesitewaasje en foelen Galje ynoan. De yn Britanje oerbleauneoare legerûnderdielen yn Britanje kamen derbydêrby yn opstân. Ut har middenfermidden waard efterienfolgensachterinoar ta keizer utroppenútroppen [[Marcus]], [[Gratianus (Britannia)|Gratianus]] en [[Konstantyn III|Konstantyn]]. De earste twa bleaunebleauwen mar koart oan it bewindbewâld, mar yn [[407]] ûnder Konstantyn stiek sawat it hiele Romeinske leger it Kanaal oer nei Galje. Konstantyn waard nei in oantalstikmannich jieren fan in protte striid (tjin ynfallers, tjin keizer [[Honorius]] en tjin oare opstânnelings en troanpretendenten) uteinlikúteinlik yn [[411]] ferslein en deadzjedeade. Yn [[409]] befûnnenwiene der yn Brittanje net langergjin Romeinske soldaten mear en der soenen ek gjin troepen mear neihinne tastjoerd wurden.