Irenaeus: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
stavering
Rigel 1:
{{Stavering}}
[[Ofbyld: Saint_Irenaeus.jpg|thumb|Irenaeus]]
'''Irenaeus''' (om-ende-by [[140]] - [[202]]) wurdt tsjintwurdich beskôge as de earste grutte teoloogteolooch, en grûnlizzer fan it [[kristendom|kristlike]] tinken. Hy wie biskop fan [[Lyon]] yn de [[2e ieu]] en is mei syn wurk fan grutte sinbetsjutting west foar de iere Kristlike Tsjerke. Mei syn ferlossingsteory hat er it fûnemint lein foar de kristlike teology. Irenaeus stie ek bekend om syn striid tsjin de [[gnostysismegnostisisme|gnostisignostisy]].
 
==Libben==
Irenaeus waardis berne yn [[Smyrna]], ([[Turkije]]) yn in famylje dy't wierskynlik al kristlik wienenwie. Yn syn jeugd hat er kenniskunde hâwnhân oan [[Polykarpus]] de [[biskop]] of [[presbyter]] fan Smyrna, dy't de [[Apostel]] [[Jehannes]] noch mei makkemeimakke hie. Wierskynlik bleau Irenaeus oant syn 15e jier yn Smyrna wenjewenjen en ferfarreferfarde doe mei syn aldersâlden nei [[Lyon]].
 
Under it regear fan de Romeinske keizer [[Markus Aurelianus]] wie der yn [[177]] in grutte [[kristenferfolging]], derdêr't de biskop fan Lyon de marteldea by fûn. Nei de ferfolgings waard Iraneaus as opfolger keazen. Hy soe biskop bleauwebliuwe oant syn dea yn [[202]].
 
==Wurken==
Irenaeus hat in syn tiid in fruchtber skriuwer west. Hy is benammen bekend wurden om syn boek 'Adversus haereses', mar hy hat tal fan oare wurken skreanskreaun. Dizze wurken binne usús foaral oerlevere yn in oantal tekstfragminten.
 
===Adversus haereses===
Yn ''Adversus haereses'' (tsjin de ketters) hat Irenaeus in soad krityk op de gnostisignostisy, dy't neffens him in [[ketterij|ketterseketterske]] streaming yn'e Tjerketsjerke wienenwien. Oars as Irenaeus leauwdenleauden de gnostisignostisy dat de minskminske yn syn djipste wêzen ien is mei it godlike. Sy seagen de ferlossing út de "bozeboaze" wrâld benammen as it bewust wurden fan dy ienheid mei God. By harren stie de ''GodservaringGodserfaring'' sintraal. Mei dizze opfetting wie Irenaeus it folslein net mei iens. Hy skriuwt yn syn wurk dat de ferlossing jûstkrekt it wurk west hat fan [[JesusJezus Kristus]] en dat syn dea en opstanning de wei iepentiepene hat nei it ieuwige libben.
 
Irenaeus hat de earste belidenis fan it leauwen op skrift steltsteld. Syn belidenis lyketliket wol wat op it [[apostolicum]], dy't tsjintwurdich lezelêzen en leard wurdt yn de measte tsjerke genoatskippentsjerkegenoatskippen. Neffens Irenaeus wie God in goede Skepper dy't in goede wrâld makketmakke hat, mar dat de harmony dy´t der earder hearstewie troch de minsken troch de [[sondefalsûndefal]] fersteurefersteurd waard. JesusJezus Kristus, lang om let, is de ienige echte [[Ferlosser]]. En inde minskminske kin allinich folslein ferlost wurde troch it leauwen yn deit minskwurdingminskwurden fan de Soan fan God.
 
===Demonstratio apostolicae veritatis===
''Demonstratio apostolicae veritatis'', (oer it kristlik ûnderrjocht) is in koart skrift fan Irenaeus, derwêrfan't de ynhaldynhâld oerienkomt mei syn gruttere wurk tsjin de gnostisignostisy en dat foaral fan doelfan westpas hatkaam by godstsjinstlessen. It skrift is foaral basearre op de bibel.
 
==Boarne==