West-Fryslân: ferskil tusken ferzjes

'''West-Fryslân''' ([[Westfrysk]]: ''West-Friesland'') is in regio yn it noarden fan de provinsje [[Noard-Hollân]], omsletten troch de Westfryske Ringdyk. It is ûntstien út it yn de [[Midsieuwen]] selstannigeselsstannige Westfryske [[goa]] ''[[Westflinge]]''. Tsjintwurdich wenje der 303.000 minsken, de haadstêd is [[HoornHoarn]] en it folsleine oerflak is 781,8km².

West-Fryslân hat in agraryskeagrarysk útstrielingoansjen en wurdt kenmerke troch lange lintdoarpen. Der binne in oantal gruttere stêden lykas HoornHoarn (sintrumfunksje foar West-FrieslândFryslân), [[Inkhuzen]], [[Skagen]], [[Medemblik]] en [[Heerhugowaard]]. De havenplakken HoornHoarn en Inkhuzen hawwe in âld-Hollânsk karakter troch harren VOC-ferline. West-Fryslân is benammen yn trek by de wettersport, dit komt trochdat de regio oan itde [[Iselmar]] en de [[Markermar]] leit. Fanwege alle sleatten en fearten is West-Fryslân ek goed berikber mei de boat. En op de'e fyts is it der ek goed te wêzen, want der leit in hielgrut netwurk fan fytspaden.

Yn West-FrieslânFryslân wurdt it HollânskHollânske dialekt [[West-Frysk]] sprutsen. Dit dialekt is in mingtaal fan it [[Hollânsk]] en de oarspronklike [[Frysk|Fryske taal]]. TjsintwurdichTsjintwurdich likketliket dit dialekt mear op it Hollânsk as op it Frysk, mar der binne ek wol oerienkomsten mei it Frysk.

West-Fryslân waard al foar de tiid fan de [[Romeinen]] bewenne troch minsken. Sa om-ende-by [[600 f. Kr.]] festigen de [[Friezen]] harren yn dizze omkriten. In skoftkeIt makke itin skoftke diel út fan it Romeinske ryk ([[12 f. Kr.]] - [[47|47 n. Kr.]]. De skiednis fan West-Fryslân is foaral ferbûn west mei de rivier de ''[[Flehi]]'', dy't troch de [[Flevomar]] (Almere) yn de [[Waadsee]] útmûnet. Yn de rin fan ieuwen waarden mar en rivier hieltyd breder en ûntstie wierskynlik troch ôfslach fan de wâlkant, it ôfgraven fan it fean en mei it rizen fan de seespiegelseespegel de Suderzee[[Sudersee]].

Nei it fertrek fan de Romeinen makke West-Fryslân sûnt de [[7e ieu]] diel út fan it [[Fryske ryk]] dat ûnder kening [[Aldgilles]] en [[Redbad]] syn grutste útwreiding berikte. Nei it bewâld fan kening Redbad, stried hofmeier [[Karel Martel]] tsjin de Friezen dy't troch him yn [[720]] ferslein waarden. De Fryske gebieten westlik fan [[It Fly]], dêr't ek West-Fryslân taby hearde kaam sa yn [[Franken|Frankyske]] hannen.

Sûnt dy tiid wie West-Fryslân ûnderdiel fan it [[Frankyske ryk]] en hiet it [[West-Flinge]]. Yn de [[9e ieu]] waard West-Fryslân stadichoan wer in selstannichselsstannich gebiet en fierden har Fryske bewenners sa no en dan kriich mei de grêven fan [[Hollân]]. Yn [[1297]] waarden sy troch de greve [[Jan fan Hollân]] ferslein en waard West-Fryslân troch him beset en ûnderdiel makke fan syn grûngebiet. Sûnt dy tiid wie West-Fryslân in part fan Hollân, earst fan it Greefskip Hollân, dêrnei fan it [[Greefskip Hollân]] en [[Greefskip West-Fryslân|West-Fryslân]]. Letter waard dit de [[Steaten fan Hollân en West-Fryslân]], en sûnt [[1840]] de provinsje [[Noard-Hollân]].

* [http://www.regio-westfriesland.nl InformatieveYnformative websitewebstee overoer de regio West-FrieslandFryslân]