Willem Drees: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
wurk
Rigel 1:
[[Ofbyld:Drees, W. - SFA002019221.jpg|thumb|right|250px|''Portret fan Willem Drees.'']]
 
'''Willem Drees''' ([[Amsterdam]], [[5 july]] [[1886]] - [[Den Haach]], [[14 maaie]] [[1988]]) wie in [[Nederlân]]ske [[minister-presidint]] foar de [[Partij fan de Arbeid|PvdA]]. Hy wurdt troch in soad minsken beskôge as ien fan de wichtichste nei-oarlochske Nederlânske politisy. Under syn lieding barde sawol de [[dekolonisaasje]] fan [[Nederlânsk -Ynje]] as de weropbou fan Nederlân. Drees wie sosjaal -demokraat, mar wol pragmatysk ynsteld , “net alles kin, en seker net alles tagelyk”, is in útspraak fan him.
 
== Syn jonge jierren ==
Drees groeide op in ortodoks -herfoarme húshâlding. Syn heit wie in oanhinger fan [[Abraham Kuyper]]. HyHeit ferstoar doe't Drees fiif jier âld wie. De mem en trije bern bleaunenbleaune efter en sûnder ynkommen. Troch de finansjele stipe fan in rike omke koe Drees nei de [[legere skoalle]] troch nei de trijejierrige [[Hegere Boarger Skoalle]] en de twa heechste klassen fan de iepenbiere hannelsskoalle. As HBS-er krige Drees belangstelling foar politike maatskiplike fraachstikken. Op syn sechtjinde sluet hy him oan by de Nederlânske feriening ta ôfskaffing fan alkoholhâldend dranken. Syn hiele libben soe er [[hielûnthâlder]] bliuwe. Mei sosjalistyske tinkbylden kaam hyer yn oanrekking troch klasgenoaten op de hannelsskoalle, soannen fan diamantbewurkers dy’t lid wienen fan it Algemiene Nederlânske Diamantwurkers Bûn. By in byienkomstgearkomst yn desimber [[1902]], dêr't [[Pieter Jelles Troelstra]] spruts nei syn ferkiezingsoerwinning yn [[Amsterdam]], waard Drees lid fan de [[SDAP]]. Hy bruts mei de tsjerke yn dy tiid. Nei it eineksamen fan de hannelsskoalle gie Drees wurkjenoan't wurk by de Twintske bank. Syn belangstelling gie hieltiten mear út nei polityk en stenografy. Op de [[HBS]] hie er kennis makke my [[stenografy]]. Hy fûn it sa moai dat er nei trije jier ûntslach naam by de bank en profesjoneel stenograaf waard. Hy wurke ûnder mear yn opdracht fan de [[gemeenterie]] fan [[Amsterdam]] en de [[Twadde Keamer]]. Neist syn wurk wie er aktyf yn de [[kuorbal]]klub. Dizze klub hieddy't er mei holpen hie op te rjochtsjen. Foar syn stúdzje middelber ûnderwiis steatshúshâldkunde folge hy privee lessenpriveelessen by de [[sosjolooch]] en SDAP-teoretikus R. Kuyper dy’t him advisearre om de klassike sosjalistyske boeken te lêzen. Drees bewûndere de poëzij fan [[HenrietteHenriëtte Roland Holst]] en [[Herman Gorter]]. Alal sympatisearre hyer net mei harren ortokske [[marksisme|marksistyske]] stânpunten. Yn 1907 krige Drees in fêste oanstelling as keamerstenograaf, wêrnei't hyer him yn [[Den Haach]] nei wenjen giesette. Dêr begûn syn politike en bestjoerlike wurkpaad.
{{wurk}}
 
{{stavering}}
== Syn politike karriêre ==
Syn krêft as bestjoerder lei foar in grut diel yn syn ûnderfinings as stenograaf. Hy koe dingen ta de kearn beneame. Yn [[1910]] kaam Drees yn it bestjoer fan de ôfdieling fan Den Haach. In jier letter op syn fiifentweintichste waard hy keazen ta foarsitter. DizzeDy funksje soe er hâlde oant [[1931]]. Yn [[1913]] waard hy keazen ta lid fan de gemeenterie fan DenDe Haach en yn 1919 kaam hy yn de [[provinsjale steaten]] fan [[Súd-Hollân]].
 
Yn dy tiid diskusjearre Drees sear fel. Ien kear is de gearkomst sletten omdat de [[boargemaster]] fûn dat it debat te fûl wie. Dit is in grut kontrast mei letter wêryn Drees priizge wurdt foar syn rêst en kalmte by debatten. Ut niks blykt dat Drees, lykas Troelstra 1918 in revolúsje yn Nederlân ferwachte of woe. Wol pleite hy yn de gemeenteried foar ynfiering fan yngripende herfoarmingen. De gemeente moast him yn syn fyzje ûntwikkelje ta in bestjoersorgaan dat tsjinstber wie oan de mienskip. Yn [[1919]] waard Drees neist [[Johan Willem Albarda|Johan Albarda]] keazen ta de twadde sosjalistyske demokratyske [[wethâlder]] fan Den Haach yn in kolleezje wêr't de wichtichste streamingen fertsjintwurdige wiene. Drees wie foarstanner fan in brede gearwurking. Hy stie kritysk tsjinoer de eask fan syn partij dat oare partijen it mei SDAP minimumprogramma iens wêze foardat de [[SDAP]] oanskowe mocht yn in kolleezje. Drees wie fan 1919 oant [[1931]] wethâlder fan [[sosjale saken]]. Fan 1931 oant 1931 wie hy ek wethâlder fan finânsjen en iepenbiere wurken. Yn de tiid fan it [[ynterbellum]] wie Drees de lieder fan de Haagske sosjale demokrasy. As wethâlder stie er bekend dat er best gearwurkje woe om dingen te regeljen. Hy wie saaklik en persys en hie in snelle manier fan wurkjen. Hy waard dan ek troch de parse yn moaie wurden priizge. Op siik nei in goeie bestjoerder om partijfoarsitter te wurden kamen se yn 1926 terjochte by Drees. Dizze woe wol, mar net fan herte. Sekretaris Werkhoven fersette him tsjin de oanstelling fan Drees. Drees soe neffens him net genôch lanlike ferneamdheid hawwe. Drees hâlde de eare oan himsels en luts him werom. Yn [[1927]] kaam hy as gewoan lid yn it partijbestjoer. Dêrmei begûn syn baan yn de lanlike polityk.