|
[[Ofbyld:Pentecoste Giotto Padua.jpg|thumbnailthumb|250px|Pinkster ôfbyld troch [[Giotto di Bondone|Giotto]] ([[Padua (stêd)|Padua]]).]]
'''Pinkster''' (''Πεντεκοστη'' ('Pentekostè)'ynfan it [[Gryksk]]e Πεντεκοστη, ''Pentekostè'') is in [[Kristendom|Kristlikekristlike]] [[hjeldei]] dêr't de ferljochting/[[Utstoarting fan de Hillige Geast|útstoarting]] fan de [[Hillige Geast]] op [[betinking|betocht]] wurdt en dêr't it begjin fan de Kristlikekristlike [[Tsjerketsjerke]] op [[feest|fierd]] wurdt. It eigentlike Pinksterfeest wurdt yn it [[Frysk]] ornaris oantsjutten as '''Pinkstersnein'''.
== OarspongJoadske oarspong ==
De oarsprong fan Pinkster leit yn de [[MozesMoazes|Mozayske]] [[Torah|wetten]] dy't destiids oan it folk [[Israeliten|folk Israel]] jûn wienenwiene nei harren [[eksodus]] út [[Egypte]]. Yn it [[bibel]]boek [[Leviticus]], (haadstik 23:15-22) stiet dat op de fiifstigstefyfstichste [[dei]], op de dei nei de sânde [[sabbat]] fan ôf [[Pesach]] ôf (of ''Pascha'', it [[feest]] dêr't de úttocht by betocht wurdt) nije offers[[offer]]s foar [[God]] brocht wurde moasten, as in soartsoarte ôfsluting fan Pesach. It feest waard ek wol it 'wikefeest' neamd ([[Deuteronomium]] 16:10). Der moasten 'earstelingen' fan de nôtrisping[[nôt]]risping en it [[fee]] offerenoffere wurde. Ek moast der in [[gearkomste]] hâlden wurden, en nimmen mocht syn normale wurk dwandwaan. Letter soe it wikefeest 'pinkster' neamd wurde, nei it Gryske wurd foar 'fiiftigste'fyftichste'.
==Kristlike betsjutting==
By it Kristlike[[kristlik]]e pinksterfeest [[betinking|wurdt betocht]] dat de [[Hillige Geast]], [[God]] yn syn tredetrêde ferskiningsfoarm, út de [[himmel]] wei op de [[apostel]]ens delkommen delkomtis en him op ierde iepenbiere as [[fjoer]] en fieltfiele as de [[wyn (waar)|wyn]].
Nei Jezusde syn[[krusiging]] en [[dea]] opfan [[GoedJezus FreedKristus (kristlik-tradisjoneel)|Jezus]] op [[Goedfreed]] en syn [[ferrizenis]] op [[Peaske]] hawwe syn [[dissipel|learlingen]] noch fjirtich dagen lang stipe hawnhân fan syn oanwizigensoanwêzigens. Op de fjirtichste dei fan ''Peaske'' waarden de learlingen troch Jezus syn [[Himelfeartsdei|himelfeart]] allinnich littenefterlitten. HyNeffens hadde [[Hannelingen fan de Apostels]] seid er dêrby danlykwols taseinta dat er de Hillige Geest stjoere sil, dy't harren geastlik fierder helpe sil en de krêft jouwejaan sil soe om te tsjûgentsjûgjen fan it [[Evangeelje|evangelyevangeelje]].
YnNeffens it bibelboekitselde [[Hannelingenbibel]]boek ([[Nije Testamint]]Hannelingen) stiet datgiene de learlingen dêrnei werom geane nei Jeruzalem[[Jeruzalim]], dêr't sy byinoar kommekamen om mei-inoar te [[bidden]] en om yn 'eit plak fan [[Judas Iskariot|Judas]] (dy't Jezus [[ferrie|ferret]] hie) in nije apostel te kiezen en om tegearre te bidden. Op de Pinkster komtkaam de Hillige Geast op harren del en ynspirearenynspirearre harren om it evangeelje te ferkûndigenferkundigjen. De bibelHannelingen seit dêroer dat ''elkenien"lkenien harren praten hearde praten yn de eigen taal''", wat faak útlein wurdt datas soene de learlingen ynienen alle talen koenekenne fan de'e oanwezige taharkers.
==Datum==
Omdat Pinkster op de 50e Peaskedei falt (dus krekt sân sneinen letter dan Peaske), falt Pinkster net alle jierren op deselde dei.
Om't Pinkster persiis op de fyftichste dei nei Peaske falt (dus krekt sân [[snein]]en letter dan Peaske), falt Pinkster alle jierren op in oare dei. Dat komt trochdat de [[datum]] fan Peaske ek alle jierren ferskoot. Peaske falt nammentlik yn it [[Westersk kristendom]] op in snein tusken [[22 maart]] en [[25 april]] (mei dy beide data ynbegrepen), binnen in [[wike]] nei [[folle moanne]]. Sadwaande kin Pinkster op syn betiidst falle op [[10 maaie]] (50 dagen nei 22 maart) en op syn letst op [[9 juny]] (50 dagen nei 25 april).
It eigentlike Pinksterfeest (fierd op [[snein]]) wurdt yn it [[Frysk]] ornaris oantsjutten as Pinkstersnein. De [[freed]] en [[sneon]] foarôfgeande oan Pinkster wurde ynformeel wol Pinksterfreed en Pinkstersneon neamd. Nei Pinkstersnein folget noch [[Pinkstermoandei]], dat yn [[Nederlân]] in offisjele [[hjeldei|frije dei]] is.
==Trivia==
*It [[sprekwurd]] "as Peaske en Pinkster op ien dei falle" betsjut "nea", want om't Pinkster 50 dagen nei Peaske falt, komt soks nea foar.
*Op Pinkstersnein wurdt yn [[Fryslân]] de [[Autopedalvestêdetocht]] holden.
== Sjoch ek ==
* [[Pinksterbewegingpinksterbeweging]]
[[Kategory:Kristlike hjeldei]]
[[Kategory:Lienwurd út it Gryksk]]
| 