Thomas Jefferson: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Sybrand (oerlis | bydragen)
Makke troch it oersetten fan 'e side "Thomas Jefferson"
 
Sybrand (oerlis | bydragen)
ynfoboks
Rigel 1:
{{Politikus
{{Infobox ambtsbekleder|naam=Thomas Jefferson|nationaliteit=Amerikaans|afbeelding=Thomas Jefferson by Rembrandt Peale, 1800.jpg|onderschrift=Thomas Jefferson|geboren=[[13 april]] [[1743]]|geboren_in=Shadwell ([[Virginia (staat)|Virginia]])|gestorven=[[4 juli]] [[1826]]<ref>Encyclopaedia Britannica, [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/302264/Thomas-Jefferson Thomas Jefferson]</ref>|gestorven_in=[[Charlottesville (Virginia)]]|partij=[[Democratisch-Republikeinse Partij]]|partner=[[Martha Jefferson]] <small>(1748-1782) †</small>|beroep=[[Politicus]] <br /> [[Diplomaat]] <br /> [[Advocaat (beroep)|Advocaat]] <br /> [[Architect]] <br /> [[Agrariër]]|religie=[[Deïsme]]|handtekening=Thomas Jefferson Signature.svg|opvolging=[[Lijst van presidenten van de Verenigde Staten|3e]] [[president van de Verenigde Staten]]|vice-president=[[Aaron Burr]] <small>(1801-1805)</small> <br /> [[George Clinton (vicepresident)|George Clinton]] <small>(1805-1809)</small>|start_periode=[[4 maart]] [[1801]]|eind_periode=[[4 maart]] [[1809]]|voorganger=[[John Adams (president VS)|John Adams]]|opvolger=[[James Madison]]|opvolging2=[[Lijst van Amerikaanse vicepresidenten|2e]] [[vicepresident van de Verenigde Staten]]|start_periode2=[[4 maart]] [[1797]]|eind_periode2=[[4 maart]] [[1801]]|president2=[[John Adams (president VS)|John Adams]]|voorganger2=[[John Adams (president VS)|John Adams]]|opvolger2=[[Aaron Burr]]|opvolging3=[[Lijst van Amerikaanse ministers van Buitenlandse Zaken|1e]] [[United States Department of State|minister van Buitenlandse Zaken]]|start_periode3=[[22 maart]] [[1790]]|eind_periode3=[[31 december]] [[1793]]|president3=[[George Washington]]|opvolger3=[[Edmund Randolph]]|opvolging4=[[Ambassadeur]] naar [[Frankrijk]]|president4=[[Congres van de Confederatie]]|start_periode4=[[17 mei]] [[1785]]|eind_periode4=[[26 september]] [[1789]]|voorganger4=[[Benjamin Franklin]]|opvolger4=[[William Short]]|opvolging5=[[Lijst van gouverneurs van Virginia|2e gouverneur van Virginia]]|start_periode5=[[1 juni]] [[1779]]|eind_periode5=[[3 juni]] [[1781]]|voorganger5=[[Patrick Henry]]|opvolger5=[[William Fleming]]}}'''Thomas Jefferson''' (Shadwell ([[Firginia|Virginia]]), [[13 april]] [[1743]] – Monticello by Charlottesville (Virginia), [[4 july]] [[1826]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] steatsman, [[filosoof]], [[arsjitekt]], [[Slavernij|slavehâlder]], [[keunstner]] en de tredde [[presidint fan de Feriene Steaten]]. It ûntwerp fan de Unôfhinklikensferklearring fan [[1776]] (oannommen op de 4e july fan dat jier) wie foar in grut part syn fertsjinste.
| namme = Thomas Jefferson
| ôfbylding = Thomas Jefferson by Rembrandt Peale, 1800.jpg
| ôfbyldingstekst =
| ôfbyldingsbreedte = 220px
| echte namme = Thomas Jefferson
| nasjonaliteit = [[File:Flag of the United States.svg|20px]] [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]
| berteplak = [[Shadwell]] ([[Firginia]])
| bertedatum = [[4 augustus]] [[1961]]
| stjerplak = [[Charlottesville]]
| stjerdatum = [[4 july]] [[1826]]<ref>Encyclopaedia Britannica, [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/302264/Thomas-Jefferson Thomas Jefferson]</ref>
| etnisiteit =
| partij = [[Demokratysk-Republikeinske Partij]]
| prizen =
| funksje1 = [[List fan Amerikaanske presidinten|Presidint fan de Feriene Steaten]]
| regear1 =
| amtsperioade1 = [[1801]] – [[1809]]
| foargonger1 = [[John Adams]]
| opfolger1 = [[James Madison]]
| funksje2 = Fise-presidint fan de [[Feriene Steaten]]
| regear2 =
| amtsperioade2 = [[1797]] – [[1801]]
| foargonger2 = [[John Adams]]
| opfolger2 = [[Aaron Burr]]
| funksje3 = Amerikaansk minister fan Bûtenlânske Saken
| regear3 =
| amtsperioade3 = [[1790]] – [[1793]]
| foargonger3 =
| opfolger3 = [[Edmund Randolph]]
| funksje4 = [[Ambassadeur]] nei [[Frankryk]]
| regear4 =
| amtsperioade4 = [[1785]] – [[1789]]
| foargonger4 = [[Benjamin Franklin]]
| opfolger4 = [[William Short]]
| funksje5 = [[Gûverneur]] fan [[Firginia]]
| regear5 =
| amtsperioade5 = [[1779]] – [[1781]]
| foargonger5 = [[Patrick Henry]]
| opfolger5 = [[William Fleming]]
}}
 
'''Thomas Jefferson''' (Shadwell ([[Firginia|Virginia]]), [[13 april]] [[1743]] – Monticello by Charlottesville (Virginia), [[4 july]] [[1826]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] steatsman, [[filosoof]], [[arsjitekt]], [[Slavernij|slavehâlder]], [[keunstner]] en de tredde [[presidint fan de Feriene Steaten]]. It ûntwerp fan de Unôfhinklikensferklearring fan [[1776]] (oannommen op de 4e july fan dat jier) wie foar in grut part syn fertsjinste.
 
== Libben ==
Line 19 ⟶ 60:
 
== Republikein ==
Jefferson spile ek in grutte rol yn de politike twadieling tusken federalisten (doe oanfierd troch Alexander Hamilton) en republikeinen. Jefferson keas foar de lêste partij. Hy wie foar in lytse oerheid, in haadrol foar de lânbou mei in protte lytse boeren en in desintralisearre belied. Ien fan syn meistanners wie James Madison, dy't er letter beneame soe ta syn minister fan UtlânskeBûtenlânske Saken. De federalist Hamilton bepleite lykwols in sterke federale oerheid, in solide finansjeel stelsel en in regearing fan de rike, begoeden en heechbernen, mei oare wurden de elite.
 
Fan [[1779]] oant [[1781]] wie er [[gûverneur]] fan [[Firginia]].
 
Fan [[1785]] oant [[1789]] wie Thomas Jefferson ambassadeur yn [[Frankryk]], wêrtroch't er de [[Frânske revolúsje|Frânske Revolúsje]] fan tichtby bestudearje koe. Dêrnei wie er fan [[1790]] oant [[1793]], ûnder presidint [[George Washington]], ''secretary of state'' (minister fan UtlânskeBûtenlânske Saken). Nei yn 1792 al presidintskandidaat west te hawwen, waard er nei de Amerikaanske presidintsferkiezingen fan 1796 in [[1797]] vice-presidint ûnder [[John Adams]]. Nei de ferkiezingen fan 1800 waard er yn [[1801]] presidint. Hy bleaun dat twa terminen, nei ek de ferkiezingen fan 1804 wûn te hawwen, oant [[1809]].
 
As minister fan UtlânskeBûtenlânske Saken en as vice-presidint kaam Jefferson yn ferset tsjin de yn syn eagen te sterk sintralisearre macht fan de regearing, wêrtroch't er mei sawol Hamilton as John Adams yn konflikt kaam. As presidint wie Jefferson sels lykwols frij dominant. It leafst oerlei er mei syn ministers fia ien-twaatsjes, yn stee fan yn de foltallige ministersfergadering. Him waard 'monargistysk' gedrach ferwiten, wêrmei't er syn eigen ideeën oer regearjen geweld oandie.
 
== Presidint ==
Line 51 ⟶ 92:
|-
| James Madison
| UtlânskeBûtenlânske Saken
| 1801 - 1809
| 4e presidint fan de FS
Line 62 ⟶ 103:
| Finânsjes
| 1801
| Minister fan Definsje / UtlânskeBûtenlânske Saken ûnder [[John Adams]]
|-
| Levi Lincoln
Line 81 ⟶ 122:
| Marine
| 1801 - 1809
| Minister fan UtlânskeBûtenlânske Saken ûnder Madison
|-
| John Breckinridge