|
[[Ofbyld:Eindhovenvanabbe06.jpg|thumb|250px|It Van Abbemuseum]]
[[Ofbyld:VanAbbe Kormeling03.jpg|thumb|Nijbou en âldbou. Op de foargrûn it hûske fan Körmeling]]
It '''Van Abbemuseum''' is in [[museum]] foar [[moderne keunst|moderne]] en [[hjoeddeiske keunst]] yn it sintrum fan [[Eindhoven]] oan de [[Dommel (rivier)|Dommel]]. It museum waard yn [[1936]] iepene en is neamd nei de oprjochter, sigarefabrikant [[Henri van Abbe]]. Van Abbe wie in leafhawwer fan moderne keunst en woe Eindhoven dêrfandêr ek fan genietsje litte.
It gebou wie in ûntwerp fan arsjitekt A.J. Kropholler yn tradysjonalistysketradisjonalistyske styl. Twadde helte 20e iuw groeide it museum flink en oan de ein fan de iuw wie it besteande museum fiersten tefierstente lyts wurden foar de kolleksje, de bibleteek en foldie it net mear oan de easken fan eigentiids belied en bedriuwsfiering. Der kaam nijbou, neffens in ûntwerp fan arsjitekt Abel Cahen, dat it museum sa'n fiif kear grutter makke. Sûnt 2003 is it fernijde Van Abbemuseum iepen foar publyk.
De kolleksje fan it museum bestiet anno [[2010]] út goed 2700 keunstwurken, likernôch 1000 wurken op [[papier]], 700 [[skilderij]]en en 1000 [[skulptuer|skulptueren]], ynstallaasjes en fideowurk.
It museum hat ien fan de grutste kolleksjes skilderrijenskilderijen yn de wrâld fan [[El Lissitzky]]. Teffens besit it wurk fan [[Pablo Picasso]] en [[Wassily Kandinsky]].
== De samling ==
[[Ofbyld:XXII.jpg|thumb|left|Theo van Doesburg. ''[[Compositie XXII]].'' 1922.]]
De keunstsamling waard mei úteinset yn [[1909]] troch Van Abbe. Hy kocht privee skilderijen dy't meastalmeast foar syn eigen wentwente ornearre wienen. Tegearre mei Carl Alandt, in Amsterdamske freon út de tabakshannel, besocht er útstallingenútstallings. Sa rekke er yn de kunde mei it wurk fan skilders sa as [[Jan Sluyters]], [[Lizzy Ansingh]] en [[Carel Willink]] en kocht er wurk fan harren.<ref>[http://www.thuisinbrabant.nl/personen/a/abbe,-henri-van Henri van Abbe (1880-1940)], biografy op www. thuisinbrabant.nl, 21 aug 2008.</ref> TeffeksTeffens hie Van Abbe wurk fan [[Isaac Israëls]]. FiaTroch it museum waakstenaam syn keunstbesit stadichoan ta en foarme de [[Van Abbe Kolleksje|Van Abbe Kolleksje,]] dy't 2008 benei 3000 wurken befette.
De kolleksje hat in grut tal wurken fan [[El Lissitzky]], mar ek fan [[Pablo Picasso]], [[Georges Braque]], [[Wassily Kandinsky]], [[Marc Chagall]], [[Fernand Léger]], [[Theo van Doesburg]] en [[Piet Mondriaan]]. Nei-oarlochske keunstners sa as [[Joseph Beuys]], [[Marcel Broodthaers]], [[Anselm Kiefer]], [[Jannis Kounellis]], [[Rebecca Horn]] en [[Sigmar Polke]] binne ek fertsjintwurdige.
Fan West-Europeeske keunstners út de 80'er en 90'er jierren fan de 1980-1990jierrenfoarige iuw sit der wurk fan [[Jan Vercruysse]], [[Jean-Marc Bustamante]], [[Thomas Schütte]], [[Juan Muñoz]], [[René Daniëls]], [[Marijke van Warmerdam]], [[Douglas Gordon]], [[Aernout Mik]],[[Danny Matthys]] en [[Pierre Huyghe]] yn de kolleksje. NaNei 2004 iskaam der mear fokussebelangstelling opfoar ynternasjonale ûntjouwingenûntjouwings. KeunstwurkKeunstwurken fan Dan Perjovschi, Wilhelm Sasnal, Nedko Soleikov, Tintin Wulia, Akram Zaatari, Yael Bartana, Agung Kurniawan, Surasi Kusolwong en oaren binne oankocht foar de kolleksje.
De Amerikaanske keunst nei 1960 is fertsjintwurdige mei [[Robert Morris (keunstner)|Robert Morris]], [[Donald Judd]], [[Carl Andre]], [[Sol LeWitt]], [[Bruce Nauman]] en [[Lawrence Weiner (keunstner)|Lawrence Weiner]] en mei [[west-coast]]-keunstners as [[John Baldessari]] en [[Ed Ruscha]].
Wichtige keunststreamingenkeunststreamings yn de kolleksje binne ûnder oarenmear it [[Kubisme]], [[De Styl]], it [[konstruktivisme (keunst)|Konstruktivisme]], [[Ekspresjonisme]], Nederlânske figurative keunst fan it [[ynterbellum]], [[Cobra (keunst)|Cobra]], ''[[École de Paris]]'', [[Zero (keunst)|Zero]], [[Neokonstruktivisme]], de [[matearjeskilders]], ''[[Minimal Art]]'', ''[[Conceptual Art]]'', Dútske skilderkunstskilderkeunst út de jierren '70 en '80 en der is in gehielsamling fan moderne [[skulptuer]], [[ynstallatie (keunstwerk)|ynstallaasjes]] en [[fideo|fideokeunst]]kunst, datdy't yn letter jierren gearstald waard.
== Keppelings om utens ==
|
