Feriening Natuermonuminten: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L Ieneach fan 'e Esk moved page Natuermonuminten to Feriening Natoermonuminten: red
L red, kat
Rigel 1:
[[Ofbyld:Doldersummer Veld 11-2004.jpg|thumb|In foto fan it Drintsk-Fryske wâld, dit is fan NatuermonumintenNatoermonuminten]]
 
De '''Feriening ta Behâld fan NatuermonumintenNatoermonuminten yn Nederlân''', koartwei: ''Feriening NatuermonumintenNatoermonuminten' of Natuermonuminten'Natoermonuminten'', is in Nederlânske natuerbeskermingsorganisaasjenatoerbeskermingsorganisaasje, oprjochte yn 1905, dy't [[natuergebietnatoergebiet]] yn [[Nederlân]] oankeapet en beheart.
 
De feriening hie yn [[2004]] 366 gebieden yn behear, wat bestie út 88.500 hektare. Dit is like grut as 27 prosint fan de provinsje [[Súd-Hollân]]. It grutste natuermonumintnatoermonumint is [[De Wieden]] (5847 hektare), it lytste is [[Fort Ellewoutsdyk]] (1 hektare). De feriening hat 1700 gebouwen, wêrfan der 250 provinsjaal of ryksmonumint binne.
 
Yn [[2007]] telde de organisaasje 881.000 stipers. Nei in rekordoantal fan 975.000 leden yn [[2001]] gie it oantal stipers inkele jierren tebek. Yn 2011 wie it ledetal sakke nei 728.000. It haadkantoar is fêstige yn 's-Graveland.
 
== Doelstellings ==
De feriening hat ta doel it behâlden en it behearen fan in natuerwittenskiplikenatoerwittenskiplike en lânskiplike opsicht wichtige terreinen yn Nederlân mei de harren dêrop befinende monuminten fan skiednis en keunst, yn it bysûnder dy, bedoeld yn artikel 1 fan de monuminten wet. Dit bart sawol om de natoer sels as foar it geastlike en lichaamlike wolwêzen fan de minsk.
 
It stribjen is ek rjochte op:
It befoarderjen fan it behâld en it werstellen fan natuernatoer en lânskip.
It befoarderjen fan de suverheid fan wetter, boaiem en loft en komt ek by it beskermjen fan de stilte.
It befoarderjen fan it besef dat de minsk ferantwurdlikheid draacht.
Rigel 17:
== It ûntstean en de skiednis ==
[[File:Naardermeer.jpeg|thumb|De Naardermar]]
De Feriening ta behâld fan NatuermonumintenNatoermonuminten yn [[Nederlân]] waard op [[22 april]] [[1905]] yn [[Amsterdam]] oprjochten.
 
De oanlieding ta de oprjochting wie it foarstel fan B&W fan Amsterdam, yn novimber 1904 om it wetter fan de [[Naardermar]] mei stedsôffal te dimpen. It wie de Amsterdamske ûnderwizer en natuerleafhawwernatoerleafhawwer [[Jac. P. Thijsse]] dy’t yn ferset kaam. Thijsse kende de fugelrike mar as ien fan de sear weinigen. Dit kaam omdat hy sa út en troch mei in roeiboat de mar op gie. Hy begûn brieven rûn te stjoeren, dêryn stelde hy foar om de Naardermar gewoan mar oan te keapjen. Dit alles joech neat.
 
De Nederlânske ornitologyske feriening liet har skeptysk út om de mar te rêden. De direksje fan [[Artis]] seach it sels as in ûnbegûne ûndernimming. Mar yn de deiblêden kaam de diskusje op gong. Yn desimber 1904 besleat de Nederlânske natuerhistoaryskenatoerhistoaryske Feriening om mei in brief de gemeente te benaderjen. Dizze feriening fierde as argumint oan dat de Naardermar in grutte estetyske en natuerhistoaryskenatoerhistoaryske wearde hie.
 
Op 12 desimber 1904 joech Thijsse yn syn rubryk in it [[Algemien Deibled]] noch in kear oan dat de lêzers harren mear dwaande hâlde moasten mei it lot fan de mar. Syn freon [[Eli Heimans]] holp him troch ek omtinken te jaan yn de [[Griene Amsterdammer]]. In pear dagen letter op 14 desimber waarden de plannen bepraat yn de gemeenterie. Oft de mar moai wie waard gjin oandacht oan bestege. Ek de natuerhistoryskenatoerhistoryske beswierren waarden net meinaam. Se praten wol oer it gefaar dat de Fecht troch fersmoarge grûnwetter fersmoarge wurde soe. Dêr hie Thijsse ek op doeld.
 
Mar úteinlik gie it net troch omdat it te djoer wêze soe. It foarstel waard ôfwiisd mei 20 tsjin 18 stimmen. NatuermonumintenNatoermonuminten wat al yn 1901 oprjochte wie bestege ferfolgens op 2 jannewaris oandacht oan de hiele kwestje. Thijsse dy’t lid wurden wie en yn it bestjoer siet fûn dit hiel wichtich. Letter dy moanne waard er in byienkomst belein foar ynteressearre ynstellingen. It doel wie om natuermonumintennatoermonuminten oan te keapjen om se yn eigen behear te nimmen en te behâlden.
 
Troch de ferneamdheid dy’t de Naardermar krige, waarden de eigeners, de famylje [[Rutgers fan Rozenburg]], troch ferskillende persoanen benadere om de mar te ferkeapjen. De famylje beslute doe om de Naardermar publyklik te feilen. De feriening probearre dit tsjin te hâlden, mar stie sels mei lege hannen. No like it foarnommen beslút om it natuermonumintnatoermonumint te behâlden net te slagjen. Mar de biedingen foelen ôf, der waard neat ferkocht. In kommisje fan natuermonumintennatoermonuminten gie hurd oan de slach om de opbringsten fan de mar te berekkenjen, de kommisje woe witte oft se deryn slagje soenen om de rinte fan in hypotekêre liening betelje te kinnen. Op [[3 septimber]] [[1906]] waard de Naardermar foar 150 tûzen gûne ferkocht oan natuermonumintennatoermonuminten. De Naardermar waard it earste natuerreservaatnatoerreservaat fan Nederlân.
 
== Beheargebieten ==
Rigel 51:
 
=== It haadkantoar ===
It haadkantoar fan Feriening NatuermonumintenNatoermonuminten is yn [['s-Gravelân]].
 
=== Foarsitters ===
Rigel 67:
*[http://www.natuurmonumenten.nl Offisjele website]
 
{{DEFAULTSORT:Natoermonuminten, Feriening}}
[[Kategory:Natoerbeskerming]]
[[Kategory:Nederlânske natoerbeskermingsorganisaasje]]
[[Kategory:Nederlânske feriening]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1905]]