|
== Geopark ==
Op 23 septimber 2012 waard troch de Jeropeeske konferinsje fan geoparken fan [[UNESCO]], yn de [[PortugalPortegal|PortugeeskePortegeeske]] stêd [[Porto (Portegal)|Porto]], besletten om it hiele eilân Lesbos op te nimmen yn it ''[[Geopark|Global Geopark Network]]''.<ref>Lychnari, nr. 1 2013, s. 7; "Lesbos Geopark"</ref>
== Skiednis fan Lesbos ==
Archeologyske fynsten hawwe sjen litten dat it eilân sûnt it [[Neolitikum]] (om 5000 f.Kr.) bewenne waard en yn de [[brûnstiid]] in beskaving hie dy't like op dy fan [[Mysene]] en [[Troje]]. Homeros (om 800 f.Kr. - om 500 f.Kr.) fernijdtfernijt Lesbos yn de [[Ilias]], syn epos oer de [[Trojaanske Oarloch]].
[[File:Mytilene.jpg|thumb|250px|Mytlilene]]
[[File:Roman Aqueduct in Mytilini (Lesbos), Greece.jpg|thumb|250px|Ruïne fan in Romeinsk akwadukt op Lesbos]]
Nei de dea fan [[Aleksander de Grutte]] (oktober 356 f.Kr. - 13 juny 323 f.Kr.) waard Lesbos ynliifdynlive by it [[Masedoanje (âldheid)|Masedoanyske Ryk]] fan de Ptolemeeërs dy't ek oer Egypte hearsken. Fan 88 f.Kr. ôf oan wie it diel fan it [[Romeinske Ryk]]. By de spjalt fan it imperiumympearium yn in eastlike en in westlik diel hearde Lesbos by it East-Romeinske oftewol [[Byzantynske Ryk]] (3e - 13e iuw). Al yn de Romeinske tiid wie it eilân in fakânsjebestimming. Doe't de [[Ottomaanske ryk|Ottomanen]], laat fan sultan [[Fatih Mehmet de Oermasterder]], it eilân yn [[1462]] feroveren, waard de haadstêd plondere en waarden in protte ynwenners as slaaf ferkocht. Doe't yn [[1824]] [[Mytilini]] yn opstân kaam, waard de rebûlje bludrichbluodderich troch de Turken delslein.
Lesbos waard troch de Grykske marine befrijd yn [[1912]]. Troch de ferdraggen fan Londen en Athene fan [[1914]] beheardehearde Lesbos offisjeel oan Grikelân, mar it fjochtsjen gie noch troch oant [[1922]]. Yn dat tiidrek waard noch folop hannele mei [[Izmir]] (Turkije). In protte hearehuzen op it eilân tsjûgje noch fan dy bloeiende hannelsperioade. Yn 1922 waard Lesbos lang om let selstannich, nei striderij ûnder lieding fan muontsen út Mandamados.
Yn de [[Twadde Wrâldoarloch]] wie Lesbos fan 4 maaie [[1941]] oant 10 septimber [[1944]] fan de [[Nazy-Dútslân|Dútskers]] beset. De boarch yn Sigri (yn 1757 troch de Turken boud) tsjinne as tydlike finzenis foar kriichsfinzene Dútsers.
It wurd [[lesbysk]] is ôflaat fan de namme fan dit eilân. Dit heefthat zijnsyn oorsprongoarsprong inyn de gedichten vanfan [[Sappho]], om 625 f.Kr. berne yn Antissa op Lesbos. Sappho wie de earste frou dy't de moed hie om oer frouwenfroulju te sjongen, as tsjinstelling ta de stoere lieten oer manlju. Har gedichten giene û.o.ûnder oare oer de freonskip fan froulju, it lanlik libben, de brulloften en sa. Sy stichte ek in skoalle foar froulju dêr't sjongen, dûns en muzyk ûnderrjochte waarden.
== Ekonomy ==
Lesbos hat ynkommen út de produksje fan [[ouzo]], [[oliif|oliven]], [[sardine]]s en [[toerisme]]. De lêste jierren wurdt der hurd arbeidewurke oan it ferbetterjen fan de [[ynfrastruktuer]]. Yn dat ramt is de dyk fan Mytilini nei [[Kalloni]] yn de jierren 2005-2011 hielendal renovearre. Yn 2009-2010 is in [[glêsvezel]]netwurk oanlein.
Ut in ûndersyk yn 2007 fan it Nasjonaal Sintrum foar Sosjaal Undersyk (EKKE) (publisearre yn 2009) nei earmoed yn Grikelân, die bliken dat ien op de trije ynwenners fan Lesbos ûnder de earmoedegrins fan 6.120 euro it jier libbet.<ref>http://www.emprosnet.gr/Current/?EntityID=2f450879-efb6-4b7b-8365-a16428579ea1</ref>
Fierders hat it eilân te krijen mei in grut tal flechtlingen út it easten dat mei lytse boaten besiket Jeropa te berikken. D6erbyDêrby falle geregeldwei slachtoffers.<ref>http://content.nos.nl/player/play/tcm:5-594145/ NOS nieuwsuitzendingnijsútstjoering 12 novembernovimber 2009</ref><ref>http://content.nos.nl/player/play/tcm-5-594788 NOS nieuwsuitzending 13 november 2009</ref><ref>http://nos.nl/artikel/684385-veel-asielzoekers-via-lesbos.html ''Veel asielzoekers via Lesbos'', NOS niis 09-08-2014</ref>
== Berne op Lesbos ==
| 