Michiel de Ruyter: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
L Ieneach fan 'e Esk moved page Michiel Adriaenssoan de Ruyter to Michiel de Ruyter over redirect: sa kin it wol ta
+ynfoboks +ynlieding
Rigel 1:
{{Wurk}}
{{stobbe|skiednis}}
[[Ofbyld:Bol, Michiel de Ruyter.jpg|thumb|Michiel de Ruyter troch [[Ferdinand Bol]] yn 1667. Hy draacht syn [[Oarder fan de Hillige Michaël]]]]
[[Ofbyld:Michielderuytercoffin.jpg|thumb|De Ruyters kiste ûnder it [[prealgrêf]] yn de ''Nieuwe Kerk']]
'''Michiel Adriaenssoan de Ruyter''' ([[Flissingen]], [[24 maart]] [[1607]] - [[Baai fan Syrakuse]] ([[Italië]]), [[29 april]] [[1676]]) wie in [[Nederlân]]sk [[admiraal]]. Yn de earste trije Ingelsk-Nederlânske Oarloggen spile er in wichtige rol. Dan hie er noch part oan ferskate oarloggen yn de [[Eastsee]] en tsjin [[piraterij]] yn de [[Middellânske See]]. De Ruyter tsjinne de steat en ek wol reders en hat ek in skoft warber yn de walfiskfeart west.
 
{{Militêr
== De Ruyter yn lieten ==
| ôfbylding = Bol, Michiel de Ruyter.jpg
=== In een blauw geruite kiel ===
[[Ofbyld:Bol,| Michielôfbyldingstekst de Ruyter.jpg|thumb| = Michiel de Ruyter skildere troch [[Ferdinand Bol]] yn [[1667]]. Hy draacht syn [[Oarder fan de Hillige Michaël]]]].
troch [[A.L. De Rop]] - De Ruyter hat Ynje lykwols nea besocht
| ôfbyldingsbreedte =
| namme = <font color=white> Michiel de Ruyter </font color=white>
| namme folút = Michiel Adriaenszoon de Ruyter
| bynamme = Bestevaêr
| nasjonaliteit = [[File:Statenvlag.svg|border|20px]] [[Steatsk]]
| berne = [[24 maart]] [[1607]]
| berteplak = [[Flissingen]] ([[Seelân]])
| stoarn = [[29 april]] [[1676]]
| stjerplak = [[Baai fan Syracuse]] ([[Sisylje]])
| etnisiteit = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlanners|Nederlânsk]]
| regionale identiteit = [[File:Flag of Zeeland.svg|border|20px]] [[Siuwen|Siuwsk]]
| tsjinsttiid = [[1637]] – [[1676]]
| yn tsjinst fan = [[File:Statenvlag.svg|border|20px]] [[Republyk fan de Feriene Nederlannen|Rep. f.d. Fer. Nederlannen]]
| legerûnderdiel = [[marine]]
| heechste rang = [[luitenant-admiraal]] <small>(sûnt 1665)</small>
| befel = [[Steatsk]]e [[float]]
| konflikt(en) = [[Tachtichjierrige Oarloch]]<br>[[Portegeeske Restauraasje-oarloch|Portegeeske<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;Restauraasje-oarloch]] <br>[[Earste Ingelske Oarloch]] <br> [[Lytse Noardske Oarloch]] <br>[[Sweedske Oarloch]]<br>[[Twadde Ingelske Oarloch]] <br>[[Trêde Ingelske Oarloch]] <br>[[Frânske Oarloch]]
| treffen(s) = [[Belis fan Bergen op Soom (1622)|Belis fan Bergen op Soom]] <br>[[Slach by Kaap Sint-Finsint (1641)|Slach by Kaap Sint-Finsint]]<br> [[Slach by Plymouth]] <br>[[Slach by de Haden]] <br>[[Slach by de Singels]] <br>[[Trijedeiske Seeslach]] <br>[[Seeslach by Nijpoart]] <br>[[Slach by Ter Heijde]] <br> [[Slach om Nyborg]] <br>[[Fjouwerdeiske Seeslach]] <br>[[Twadeiske Seeslach (Noardsee)|Twadeiske Seeslach]] <br>[[Tocht nei Chatham]] <br>[[Slach by Solebay]] <br>[[Earste Slach by Schooneveld|1e Slach by Schooneveld]] <br>[[Twadde Slach by Schooneveld|2e Slach by Schooneveld]] <br>[[Slach by Kijkduin]] <br>[[Slach by Stromboli]] <br>[[Slach by Agosta]]
| ûnderskiedings = [[Oarder fan de Hillige Michaël]]
| oar wurk =
| offisjele webside =
}}
'''Michiel de Ruyter''' (folút: '''Michiel Adriaenszoon de Ruyter'''; [[Flissingen]], [[24 maart]] [[1607]] – yn 'e [[Baai fan Syracuse]] by [[Sisylje]], [[29 april]] [[1676]]) wie in [[Nederlân]]sk seeheld, dy't algemien sjoen wurdt as de bêste [[admiraal]] fan syn tiid. Hy wie ôfwikseljend yn 'e tsjinst fan 'e [[Republyk fan 'e Feriene Nederlannen]] en fan partikuliere [[reder]]s, en dêropta wied er in hoart aktyf as selsstannich [[ûndernimmer]] op it mêd fan [[walfiskfeart]] en [[hannel]]. Nei't er syn [[wurkpaad]] úteinset wie as in sljochtwei [[seeman]] fan [[Siuwen|Siuwsk]] [[komôf]], spile er in wichtige rol yn 'e earste trije [[Ingelske Oarloggen]], de [[Sweedske Oarloch]] en ekspedysjes tsjin [[seerôverij]] yn 'e [[Middellânske See]]. De [[bynamme]] ''Bestevaêr'', wat "pake" betsjut, krige er fan syn [[matroas (rang)|matroazen]].
 
Yn [[1665]] waard De Ruyter troch tadwaan fan [[riedpinsjonaris]] [[Johan de Witt]] promovearre ta de [[militêre rang|rang]] fan [[luitenant-admiraal]], en dêrmei ta kommandant fan 'e [[Steatsk]]e [[marine]]. Fan syn wapenfeiten binne benammen de oerwinning yn 'e [[Fjouwerdeiske Seeslach]] yn [[1666]], de spektakulêre [[Tocht nei Chatham]] yn [[1667]] en de oerwinning yn 'e [[Slach by Kijkduin]] yn [[1673]] yn it ûnthâld bleaun. Nei de [[moard op de bruorren De Witt]], yn [[1672]], kaam De Ruyter ûnder de nije [[steedhâlder]] [[Willem&nbsp;III fan Oranje-Nassau]] te tsjinjen. Dyselde stjoerde him mei in swak [[eskader]] út nei it [[Middellânske-Seegebiet]], dêr't er yn it ramt fan 'e [[Frânske Oarloch]] de [[Spanje]]rts helpe moast yn 'e striid tsjin [[Frankryk]]. Yn [[1676]] kaam De Ruyter dêr te [[sneuveljen]] yn 'e [[Slach by Agosta]], foar de [[kust]] fan [[Sisylje]].
:''In een blauw geruite kiel
:''draaide hij aan't grote wiel
:''de ga-a-a-anse dag.
:''maar Michieltjes jongenshart
:''leed ondragelijke smart
:''ahach, ahach, ahach.
 
:''Als matroosje vlug en net
:''Heeft hij voet aan boord gezet
:''Dat hoorde zo.
:''Naar Oostinje, naar de West
:''Jongens, dat gaat opperbest!
:''Hojo, hojo, hojo, hojo!
 
:''Daar staat Hollands admiraal
:''Nu een man van vuur en staal
:''De schrik der zee.
:'' 't Is een Ruiter naar den aard
:''Glorierijk zit hij te paard!
:''Hoezee, hoezee, hoeze, hoezee!
 
=== Lofgedicht troch Gerard Brandt ===
:''Aenschouw den Heldt, der Staeten rechterhandt,
:''Den redder van 't vervallen vaderlandt,
:''Die in een jaer twee groote koningkryken,
:''Tot driemael toe de trotse vlag deedt strijken;
:''Het roer der vloot, den arm daer Godt door streê,
:''Door hem herleef de vrijheit en de vreê.
 
== Keppelings om utens ==
* {{nl}} [http://www.kb.nl/dossiers/deruyter/index.html Dossier Michiel de Ruyter (Keninklike Bibleeek)]
* {{nl}} [http://www.astronet.nl/deruyter.html Planetoïde (12150) De Ruyter]
* {{nl}} [http://www.amsterdam.nl/algemene_onderdelen/indexen/typisch_amsterdams/typisch_amsterdams?ActItmIdt=75199 Typysk Michiel de Ruyter op amsterdam.nl]
 
{{commonsBalke|Michiel de Ruyter}}
 
{{DEFAULTSORT:Ruyter, Michiel Adriaenssoan de}}
[[Kategory:Nederlânsk seeman]]
[[Kategory:Nederlânsk admiraal]]
[[Kategory:Siuwsk persoan]]
[[Kategory:Persoan dy't omkommen is op it slachfjild]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1607]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1676]]