Gnostyk: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
Mysha (oerlis | bydragen)
L Ik haw der tradisjoneel fan makke.
No edit summary
 
Rigel 1:
De '''Gnostyk''' is in iere streaming yn it [[kristendom]].
 
De gnostyk as kristlike streaming is op 'e nij yn de belangstelling kaam troch de fynst fan 52 gnostyske skriften by [[Nag Hammady]] yn [[Egypte]], yn [[1945]]. Foar dizzedy fynst wienen tsjerkehistoarisy meastentiids fan betinken dat de gnostyk beskôge wurde moast as [[ketterij]], wat der op del kaam dat it in ôfwiking wie fan de haadstream fan it [[kristendom]]. Lykwols geane tsjintwurdige [[histoarikus|histoarisy]] hieltyd mear oer om de gnostyk in foaroansteande posysje te jaan yn de wurdingsskiednisûntjouwing fan it iere kristendom.
 
== Kearntema ==
It kearntema fan de gnostyk is dat de minske folslein ferjittenfergetten is wat er yn werklikheid is.
De net ferloste minske is 'himsels kwyt'. As gefolch dêrfan hat sa'n iennien it kontakt my syn inerlik witten, de gnosis, ferlern. Wa't himsels kwyt is, libbet as in slaaf fan ûnpersoanlike machten. Dy steat fan ferfrjemding fan it wiere sels wurdt yn de gnostyske teksten op ferskillende wizen beskreaun. De meast brûkte term dêrfoar is 'de dwaling', yn de betsjutting fan 'it rjochte paad kwyt wêze'.
 
[[Jesus Kristus|Jezus]] spilet yn de gnostyske teksten in folslein oare rol as yn it tradisjonele kristendom. Yn de gnostyk is Jezus in boadskipper dy't de minske opropt himsels wer yn it ûnthâld te bringen. De gnostyk jout net folle wearde oan it leauwenleauwe. Foar it leauwenleauwe stelt dy kristlike streaming de [[gnosis]] oer. Gnosis (Γνωσις) is it Grykske wurd foar kennis, en wurdt hjir brûkt yn de betsjutting fan kennis fan de wiere aard fan de minske.
 
In soad gnostyske teksten skriuwe dat Jezus foarstanner wie foar in radikale breuk mei it godsbyld fanút it [[Alde Testamint]]. De god fan leafde dêr't Jezus it oer hie koe ûnmooglik deselde wêze as de wraaksuchtige en wrede Godgod út it [[Alde Testamint]], leare dizzedy teksten. Froulju hienen yn de gnostyske mienskippen in lykweardige posysje oan manlju en koenen ek sakramintele funksjes útoefenje.
 
== Sjoch ek ==