Gûadelûp: ferskil tusken ferzjes

|namme = GuadelûpGûadelûp<br /><small>''Guadeloupe''</small>

'''GuadelûpGûadelûp''' is in Frânsk oerseesk departemint yn de [[Karibyske See]], noardlik fan [[Dominika]] en ta súdeastlik fan [[Montserrat]]. It bestiet út in arsjipel fan eilannen dy't ta de [[Lytse Antillen]] rekkene wurde, oan de noardkant fan de Boppewyndske Eilannen. Mei GuadelûpGûadelûp wurdt faak it haadeilân bedoeld dat eins út twa troch in smelle seen-ingte skieden eilannen bestiet: Basse-Terre en Grande-Terre.

GuadelûpGûadelûp waard yn it begjin bewenne fan de Kariben-yndianen dy’t it eilân Karukera neamden ('eilân fan it moaie wetter'). Doe't Columbus de eilannen yn 1493 ûntdekte, neamde hy har nei de Faam fan Guadalupe yn it Spaanske Extremadura. Sûnt 1635 is GuadelûpGûadelûp Frânsk besit, mei útsûndering fan twa koarte besettingen troch de Britten yn de [[Sânjierrige Oarloch]], en tidens de [[Frânske Revolúsje]]. Yn 1848 waard de slavernij ôfskaft.

GuadelûpGûadelûp is in Frânsk oerseesk departemint (''département d'outre mer''). It bestjoer wurdt laat troch Ary Chalus, presidint fan de algemiene rie, en Josette Borel-Lincertin, presidinte fan de regionale rie. GuadelûpGûadelûp hat twa fertsjintwurdigers yn de Frânske Senaat en fjouwer fertsjintwurdigers yn it Frânske parlemint. Binnen de Europeeske Uny hat GuadelûpGûadelûp de status fan ultraperifeare regio. De eilannegroep falt lykwols net ûnder de Schengenakkoarden. Oare Europeeske akkoarden, bygelyks fergees roaming, jilde wol yn GuadelûpGûadelûp.

By in referindum op 7 desimber 2003 hawwe de befolkingen fan Saint-Martin en Saint-Barthélemy keazen foar selsbestjoer. Yn 2007 waarden dizze twa gebieten fan it departemint GuadelûpGûadelûp ôfskieden.

It departemint GuadelûpGûadelûp bestiet sûnt 2003 út sân gebieten:

De twa arrondisseminten fan GuadelûpGûadelûp binne:

Nei de bestjoerlike weryndieling fan 2013 hat GuadelûpGûadelûp noch 21 kantons.

Om't GuadelûpGûadelûp in diel fan Frankryk is, wurdt as betelmiddel de euro brûkt. GuadelûpGûadelûp libbet fan ikerbou, toerisme, lichte yndustry en tsjinstferliening. It eilân is ôfhinklik fan Frânske ymport. It toerisme is ien fan de wichtichste ekonomyske sektoaren. De measte toeristen komme fan de Frânske fêstewâl, folge troch Switserske toeristen; hieltyd mear toeristen besykje de arsjipel mei in cruiseship.

Tradisjonele lânbouprodukten lykas sûkerreid wurde stadichoan troch oare produkten ferfongen, lykas bananen (dy’t sa likernôch 50% fan de jierlikse eksport beslaan), auberzjines en blommen. Oare griente en knolgewaaks wurde foar de pleatslike merk ferboud. Dochs is GuadelûpGûadelûp ek ôfhinklik fan ymportearre fiedingsmiddels, benammen út [[Frankryk]]. De lichte yndustry wurdt skaaimerkt troch sûker- en rumfabrikaazje. It measte fabryksmjittich makke guod wurdt ymportearre, lykas brânstof. It wurkleazenssifer is bysûnder heech, benammen ûnder de jonge GuadelûpersGûadelûpers. Orkanen dy’t sa no en dan oer it eilân komme, bringe de ekonomy in soad skea ta.

De keuken fan GuadelûpGûadelûp hat Afrikaanske, yndiaanske en Europeeske ynfloeden mar is foar it grutste part kreoalsk. Der binne tal fan skerpe gerjochten en der wurdt in soad fruit yn de keuken brûkt. Dat komt ûnder oaren omdat dy yn oerfloed op it eilân oanwêzich binne. Yn GuadelûpGûadelûp is der sels in kear per jier it feest fan de koks. By dat feest makket elke kok syn bêste resept en dat wurdt oan ’e ein fan de dei presintearre.

{{CommonsLyts|Guadeloupe|GuadelûpGûadelûp}}