1910: ferskil tusken ferzjes
Content deleted Content added
L →Berne: + |
→Foarfallen: + |
||
Rigel 3:
{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
* [[13 jannewaris]] -
*[[15 jannewaris]] - [[Frânsk-Ekwatoriaal-Afrika]] wurdt foarme út 'e [[Frankryk|Frânske]] [[koloanje]]s [[Frânsk-Gabon]], de [[Midden-Kongo]], [[Ubangûy-Sjary]] en [[Frânsk-Tsjaad]].
* [[9 augustus]] - [[Roald Amundsen]] set mei de [[Fram]] ôf fan [[Oslo|Kristiania]], op ûntdekkingstocht nei de [[Súdpoal]].▼
*[[14 febrewaris]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]]en [[Berlyn]], [[Halle]] en [[Frankfurt am Main]] fine grutte [[demonstraasje (protest)|demonstraasjes]] plak tsjin 'e fierdere beheining fan it [[kiesrjocht]] yn [[Prusen]].
* [[20 oktober]] - It ''ûnsinkbere'' skip [[Titanic]] wurdt yn [[Belfast (Noard-Ierlân)|Belfast]] te wetter litten.▼
*[[14 maart]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Theobald von Bethmann-Hollweg]] kundiget yn 'e [[Ryksdei]] in beskate foarm fan [[selsbestjoer]] oan foar [[Elzas-Loataringen]].
*[[26 maart]] - De [[Feriene Steaten]] ferskerpje harren regeljouwing op it mêd fan [[ymmigraasje]] troch [[amendemint|amendearring]] fan in [[wet]] út [[1907]].
*[[23 april]] - Yn [[Brussel]] wurdt de [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
*[[29 maaie]] - Der ûntstiet in ynsidint tusken it [[Fatikaan]] en de [[protestantisme|protestantske]] [[lannen]] yn noardlik [[Jeropa]] as [[paus]] [[Pius X]] yn 'e [[ensyklyk]] ''Editae Saepe'' útfart tsjin 'e "ûnechte tsjerkeherfoarmers" út 'e [[sechstjinde iuw]]. [[Prusen]] ûndernimt sels [[diplomatike]] stappen tsjin 'e [[Hillige Stoel]] om wat it beskôget as [[mislediging]]s fan [[Luther]] en [[Kalvyn]]. It ynsidint wurdt ûntsenuwd as it Fatikaan oanjout dat it om in misse [[oersetting]] giet en dat de paus eins inkeld de herfoarmers binnen de [[Roomsk-Katolike Tsjerke]] bedoelde.
*[[26 maaie]] - Yn 'e [[Nederlân]]ske [[koloanje]] [[Nederlânsk-Suriname|Suriname]] wurdt in [[mislearre steatsgreep yn Suriname (1910)|steatsgreep feridele]] fan in espeltsje gearspanners dy't ûnder lieding fan [[plysje-ynspekteur]] [[Frans Pavel Vaclav Killinger]] it koloniale bewâld ûnder fuotten helje en in ûnôfhinklike [[republyk]] útroppe wolle.
*[[15 juny]] - It [[Ruslân|Russyske]] [[parlemint]], de [[Dûma (Keizerryk Ruslân)|Dûma]], ûndergraaft it [[selsbestjoer]] fan it [[Gruthartochdom Finlân]] troch te bepalen dat alle Finske [[wet]]ten tenei earst troch de Dûma sels goedkard wurde moatte. Yn Finlân wurdt op dizze stap daliks tige ôfwizend reägearre, en de Finnen wegerje harren yn 'e Dûma fertsjintwurdigje te litten, mei't dat in stap op in hellend flak nei de folsleine [[anneksaasje]] fan harren [[autonome regio]] troch Ruslân wêze soe.
*[[4 july]] - Nei de oerwinning fan 'e [[negroïde]] [[bokser]] [[Li'l Artha Johnson]] op in [[jeropide ras|blanke]] tsjinstanner komt it yn in protte [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[stêd]]en ta in slimme [[ras (klassifikaasje fan minsken)|rasse-opskuor]]. Der falle in grut tal [[dea]]den.
▲* [[9 augustus]] - [[Roald Amundsen]] set mei it [[skip]] de ''[[Fram]]'' ôf fan [[
*[[20 augustus]] - In iepentlik troch de [[Feriene Steaten]] stipe [[opstân]] hellet yn [[Nikaragûa]] it [[regear]] fan [[presidint]] [[José Madriz]] ûnder fuotten. Yn it plak dêrfan wurdt in pro-Amerikaansk regear ynstallearre.
*[[22 augustus]] - [[Koreä]] wurdt troch [[Japan]] [[Japanske anneksaasje fan Koreä|anneksearre]]. Dat betsjut de ein fan it [[Keizerryk Koreä]] en it begjin fan 'e 35-jierrige [[Japanske besetting fan Koreä]].
*[[3 septimber]] - Under [[mynwurker]]s yn [[Wales]] brekt [[Mynstaking yn Wales (1910-1911)|in grutte staking]] út.
*[[4 oktober|4]]-[[5 oktober]] - Yn [[Portegal]] wurdt by de [[Revolúsje fan 5 oktober 1910]] it [[regear]] fan [[kening]] [[Manuël II fan Portegal|Manuël II]] ûnder fuotten helle. De kening moat de wyk nimme nei [[Ingelân]]. De [[liberale]] [[skriuwer]] en [[heechlearaar]] [[Teófilo Braga]] wurdt [[premier]] fan 'e nije [[Portegeeske Republyk]].
*[[5 oktober]] - Yn [[ballingskip]] yn [[Teksas]] ropt de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Francisco Madero]] op ta [[wapen]]e ferset yn syn heitelân tsjin 'e [[diktatuer]] fan [[Porfirio Diaz]].
*[[10 oktober]] - Yn [[Frankryk]] set [[premier]] [[Aristide Briand]] it [[leger]] yn om in [[spoarwei]]staking te brekken.
*[[18 oktober]] - De [[liberaal]] [[Eleftherios Venizelos]] wurdt foar de earste kear [[premier]] fan [[Grikelân]].
▲* [[20 oktober]] - It
*[[1 novimber]] - Yn [[Frankryk]] komt it [[regear]] fan [[premier]] [[Aristide Briand]] te fallen fanwegen de gong fan saken mei de grutte [[spoarwei]]staking yn [[oktober]].
*[[8 novimber]] - By de [[Mynstaking yn Wales (1910-1911)|mynstaking yn Wales]] is de sitewaasje no sa oanboaze, dat de [[plysje]] it fjoer op 'e [[staking|stakers]] iepenet. Dêrby komme 2 [[mynwurker]]s om en falle sa'n 200 [[ferwûne]]n.
*[[20 novimber]] - Yn [[Meksiko]] brekt in [[opstân]] út tsjin it bewâld fan [[diktator]] [[Porfirio Diaz]]. Dit is it begjin fan 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]].
*[[9 desimber]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette de [[haven]]stêd [[Agadir]], yn it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]]. [[Dútslân]] protestearret dêr ferheftich tsjin.
== Berne ==
| |||