Romeinske Republyk: ferskil tusken ferzjes

Besikings fan de bruorren [[Grakkus]] om herfoarmingen troch te fieren mislearen ([[133 f.Kr.|133]]-[[121 f.Kr.]]) en it die al gau bliken dat de [[senaat (Rome)|Senaat]] gjin oerwicht mear hienen. Yn de kriich tsjin Jugarta (111-105 f.Kr.) dy't troch [[Marius]] wûn waard, waarden proletaarjers as berôpsoldaten yn it leger opnommen. Nei de Bûnsmatenkriich ([[91 f.Kr.|91]]-[[89 f.Kr.]]) ferkrige hja it boargerrjocht. De Earste Boargerkriich ([[88 f.Kr.|88]]-[[81 f.Kr.]]) tusken de oanhingers fan de populêre Marius en de Senaatsgesinde [[Sulla]] einige yn in oerwinning fan Sulla.

 

Nei de dea fan Sulla yn [[79 f.Kr.]] besochten [[Pompejus]] en Krassus mei stipe fan it folk de macht te krijen. Pompejus fersloech [[Mitridates VI]] fan Pontos en wreide it Romeinsk grûngebiet út oant de [[Eufraat]]. By syn weromkomst yn Rome yn [[63 f.Kr.]] kaam it Earste Trijmanskip tussen Krassus, Pompejus en [[Julius Caesar]] ta stân.