Eastfrysk (Nederdútsk): ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rigel 1:
[[Ofbyld:OstfriesischesPlatt.png|thumb|Taalgebiet]]
'''Eastfrysk Nederdútsk''' (ek: ''Eastfrysk Plat'', Eastfrysk Nederdútsk: ''Oostfreesk''), is in dialekt yn 'e Nederdútske taalkloft, en wurdt sprutsen yn [[East-Fryslân]]. It hat yn 'e lette midsiuwen de Fryske taal fan East-Fryslân ferdreaun (nei it suden).
'''Eastfrysk''' of '''Eastfrysk Nederdútsk''' (ek: ''Eastfrysk Plat'', Eastfrysk: ''Oostfreesk'' of ''Oostfreeske Taal'') wurdt sprutsen yn [[East-Fryslân]] en is in [[Friso-Saksyske dialekten|Friso-Saksyske dialekt]]. It hat yn 'e lette midsiuwen de oarspronklikeFryske taal fan East-Fryslân ferdreaun.
 
== Klassifikaasje ==
It Eastfrysk Plat ûnderskiedet him al fan oare Nederdútske dialekten, útsein it [[Grinslânsk]]. It ûnderskied komt troch de sterke Fryske Substraatsubstraat dy't ynfloed hân hat op it hjoeddeistige dialekt. EkYn de tiid fan it [[Keninkryk Hollân]] hawwe it [[Nederlânsk]] en [[Frânsk]] hawwe fan belangynfloed west foar it ta stân kommen fanop it Eastfrysk Plat yn de tiid fan it [[Keninkryk Hollân]]. It Grinslânsk en Eastfrysk plat kinne as ien dialekt sjoen wurde., Dochsdochs skriuwt men beide talen oars,. ditDe hatferskillende meiskriuwwizen binne ûnder ynfloed fan de standerttalen te krijen (Nederlânsk en Dútsk) ûntstien.
 
== Tal sprekkers ==
Line 8 ⟶ 9:
 
== Foarbylden ==
{| class="wikitable"
{| border=1
!Frysk
!Eastfrysk
Line 65 ⟶ 66:
|war
|}
 
===Frysk substraat===
It Frysk tusken [[Lauwers]] en [[Wezer]] hat allinnich yn it [[Sealterlân]] oerlibje kind. Dochs binne der yn it Eastfrysk ek frijwat oarspronklik Fryske wurden bewarre bleaun. Yn de list hjirûnder wurde Eastfryske wurden ferlike mei Fryske wurden dy't op skrift oerlevere binne út it [[Harlingerlân]], [[Lân Wûrsten]] en it eilân [[Wangereach]]<ref>Haider, Horst / Århammer, Nils / Faltings, Volker / Hoekstra, Jarich / Vries, Oebele / Walker, Alastair / Wilts, Ommo : Handbuch des Friesisch - Handbook of Frisian Studies; Niemeyer Verlag 2001 </ref> :
 
{| class="wikitable"
! Eastfryk !! Dútsk !! Frysk ([[Harlingerlân]]) !! Frysk ([[Wangereach]]) !! Frysk ([[Lân Wûrsten]]) !! Aldfrysk
|-
| Babbe || Väterchen || babbe || bab || ||
|-
| Baue || Viehbremse || bawen || || ||
|-
| Bebbe / Beppe || Großmutter || || || ||
|-
| Ei || Mutterschaf || || || || ai
|-
| Eide || Egge || eyde/ihde || || || eide
|-
| flöstern || umziehen || || flóster || ||
|-
| Fōn || || fohn || faun || || fámne
|-
| grinen || schmerzen || gryhnen || grín || || grinda
|-
| Grōm || Fischeingeweide || || graum || ||
|-
| Heller || Außendeichsland || || || ||
|-
| hemmel || sauber || || || ||
|-
| Hemmel || Reinigung || || || ||
|-
| hemmelig || reinlich || || || ||
|-
| hemmeln || reinigen || || || ||
|-
| hemschen || reinigen || || || ||
|-
| Hokke || Mantel || || || || hokka
|-
| Hüdel || Kloß || hühdels || || ||
|-
| Jire || Jauche || || || || jere
|-
| Kabbe / Kobbe || Möwe || || kâb || ||
|-
| Kēl || geronnene Milch || kehl || kêl || || kerl
|-
| Klampe || Steg || klampe || klamp || ||
|-
| Krubbe || Mauerassel || || || ||
|-
| leien || blitzen || || || ||
|-
| Leide || Biltz || layde || leith / leid || ||
|-
| Lēp || Kiebitz || leep || || ||
|-
| Līwe || Austernfischer || || lîv || ||
|-
| Laug / Lōg || Dorf || || lauch || || lōch / lōch
|-
| Mêm / Memme || Mutter || mem || mäm || ||
|-
| Pralle / Pralling || Hoden || || || || pralling
|-
| quinken / quinkōgen || zwinkern || || quink || || quinka
|-
| Rēve || Gerät || || rêv || ||
|-
| Rīve || Harke || || || || Hrīve
|-
| Schunke || Schenkel || || || || skunk / skunka
|-
| Schūrschott || Libelle || || schûrschot || ||
|-
| Beddeselm || Vorderkante des Wandbettes || || || || beddeselma
|-
| Schmeent || kleine Ente || || || ||
|-
| Stōm || Dampf || || || ||
|-
| Supen || Buttermilch || suhpe || || ||
|-
| Tōm || Nachkommenschaft || || || || tâm
|-
| Tūn || Garten || thuen || tûnn || || tūn
|-
| Tūsk || Zahn || tusck || tusk || || tusk
|-
| Wāge || Wand || waage || wôch || || wâg / wâch
|-
| Wāle || Striemen || || || ||
|-
| Wei || Molke || || wôi || || hwajja / hwajjô
|-
| Wīke || Kanal || || || ||
|-
| Wirse || Reihe gemähtes Gras || || || || wirsene
|-
| Heff || die See || || || || hef
|-
| Inge || Wiese || || || ||
|-
| Jadder || Euter || || || || jader
|-
| Gunder || Ganter / Gänserich || || gôner || || gunder / gonder
|-
| Tulg || Ast / Zweig || tulg || || ||
|-
| Wuff / Wīf || Weib || wuff || || || wīf
|-
| Māt || Scheibe Fleisch || || || || māte
|-
| Gaspe || Schnalle || || || ||
|-
| Gast || Geest || || || || gâst
|-
| Mande / Mānde || Gemeinschaft || || || || manda
|-
| Aak / Ake || zusätzliches Stück Land || || || || âka
|-
| Mār || Grenzgraben || || || || mâr
|-
| Ees || Aas / Köder || || || || ês
|-
| Eet || Speise || || || || ēt
|-
| Meyde / Mēde / Mēë || Wiese || || || || mēde
|-
| Teek || Treibsel / Angespültes || || || ||
|-
| Wēl || Kolk / Brake || || || ||
|-
| Grēde || Grünland || || || || grēd
|-
| tēmen / temmen || Heu in Haufen schieben || || || ||
|-
| nitel || stößig || || nîtel || ||
|-
| kīwer || lebhaft || || quîver || ||
|-
| quivern || gedeihen || || || ||
|-
| Rieme / Rimm || Einfassung || || || || rima
|-
| stīkel || steil || || || ||
|-
| stīkel || Stachel || || stîkel || ||
|-
| Tike || Käfer || || || ||
|-
| Trīme || Leitersprosse || || || ||
|-
| Ihne || Granne || || || ||
|-
| Hiele || Ferse || hiell || hîl || || heila
|-
| Diemath / Dimt || ein Flächenmaß || || || || deimēth / dîmēth
|-
| Lōne || Gasse || || || || lone
|-
| Rōp || Seil || raap || || || râp
|-
| Rōf || ein Garnmaß || || || ||
|-
| Heide || Haut || heude || haid || || hēd / heid / heide
|-
| Stitze || erstkalbende Kuh || || || || stirtze / sterkiō
|-
| Bittse || Xanthippe || || || || bitze
|-
| Bletz || Dreck || bletz || blets || || bletza
|-
| Tille || Brücke || till || || || thille
|-
| Tīling || Dielenlage || || || ||
|-
| Tjāde || Wasserzug || || || || tiā
|-
| Tjäpkes || Mehlbeeren || || || ||
|-
| Tjüche || (in Flurnamen) || || || || tioche / tioche
|-
| tjukken || stoßen || || || ||
|-
| tjukseln || schlagen / stolpern || || || ||
|-
| tjüddern || anpflokken || || || ||
|}
 
== Keppeling om utens ==